O Δημήτρης Ψυχογιός έγραψε χθες στην εφημερίδα "Τα Νέα" για τη θλιβερή παραμέληση της ελληνικής κοινότητας στη Βενετία και την αδιαφορία για τους ιστορικούς δεσμούς μας με τη Γαληνοτάτη:
«Την τελευταία φορά που βρέθηκα στη Βενετία -πάνε 10 χρόνια, δυστυχώς πήγα να θαυμάσω ακόμα μια φορά το περίφημο κεκλιμένο καμπαναριό της εκκλησίας και επ' ευκαιρία μπήκα να παρακολουθήσω τη λειτουργία στον San Giorgio dei Greci: το εκκλησίασμα αποτελούσαν δεκάδες μαντηλοφορεμένες Ρωσίδες και μερικοί Ρώσοι. Οι εναπομείναντες ελληνορθόδοξοι, που συναποτελούν την Ελληνική Ορθόδοξη Κοινότητα της Βενετίας, μάλλον δεν επαρκούν ως εκκλησίασμα να συντηρήσουν τον ναό. Ούτε καν την Κοινότητά τους δεν μπορούν να συντηρήσουν, μάθαμε χθες στα “Νέα”: το ελληνικό κράτος δεν τηρεί τις οικονομικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει απέναντι της, δεν δίνει τις μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ που απαιτούνται για να μπορεί στοιχειωδώς να λειτουργεί. Δεν είναι μόνο ο ναός και το μεγαλοπρεπές καμπαναριό στο Campiello dei Greci, όλη η γειτονιά ελληνική είναι: η Φλαγγίνειος Σχολή (που φιλοξενεί το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών και το μουσείο βυζαντινών εικόνων), η Scuola Greca, το γυναικείο μοναστήρι, τα μνήματα των κληρικών και κοσμικών πίσω από το ιερό της εκκλησίας. Και όλα τα τοπωνύμια, για τους Γραικούς μιλάνε: αποβάθρα Fondamenta dei Greci, γέφυρα Ponte dei Greci, κανάλι Rio dei Greci, παραπέρα Sottoportego dei Greci, δρόμοι και δρομάκια: Calle dei Greci, Salizada dei Greci, Primo, Secondo και Terzo Rami dei Greci…
Ας αναγνωρίσουμε τι οφείλουμε στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου, ας νιώσουμε περήφανοι που η ιστορία της είναι σε μεγάλο βαθμό και ελληνική ιστορία και ας επιδοτηθούν σχολικές εκδρομές· ας πηγαίνουν για προσκύνημα οι πιστοί στον Άγιο Γεώργιο των Γραικών και όχι στον Πανάγιο Τάφο, ας δοθούν περισσότερες υποτροφίες, ας φιλοξενηθούν όχι μόνο ιστορικοί αλλά και καλλιτέχνες και συγγραφείς στα κτήρια της Κοινότητας, που τα έχει παραχωρήσει στο ελληνικό κράτος. Ελπίζω να ξεπεραστούν οι διενέξεις Κοινότητας - Ινστιτούτου, να ενδυναμωθεί η ελληνική πολιτιστική παρουσία, να “υιοθετήσουμε” την ελληνική γειτονιά. Ας ενδιαφερθούν πτωχευμένα υπουργεία και γενναιόδωρα ιδρύματα· αλλιώς, σε λίγα χρόνια οι λειτουργίες θα γίνονται στον San Giorgio dei Russi. Θέλουμε να υπάρχουν όλα αυτά; Να υπάρχουν μνημεία και άνθρωποι στην ωραιότερη πόλη του κόσμου να θυμίζουν ότι οι Γραικοί έμποροι, ναυτικοί, τεχνίτες, στρατιώτες ήσαν η μεγαλύτερη εθνική παροικία της Βενετίας; Να θυμόμαστε και εμείς πως εκεί τύπωσαν τα πρώτα ελληνικά βιβλία οι Κρητικοί γραμματικοί και οι Πολίτες λόγιοι; Ότι η Βενετία τροφοδοτούσε με γράμματα και τέχνες επί αιώνες όχι μόνο τα Επτάνησα αλλά όλον τον χώρο που κάποτε θα γινόταν Ελλάδα, και έχει αφήσει παντού σημάδια οικιστικά και πολιτιστικά;».
Το μόνο που οφείλουμε να προσθέσουμε, μπας και κινήσουμε το ενδιαφέρον των τοπικών αρχόντων, είναι η σχέση της Βενετιάς με τη Μεθώνη και την Κορώνη (τους “οφθαλμούς της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο”), αλλά και το Παλαιόκαστρο. Για τη "Μάχη της Καλαμάτας" το 1685, όταν Βενετοί και Μανιάτες απελευθέρωσαν την πόλη από τους Οθωμανούς, αλλά και για την ανακατασκευή του Κάστρου της μεσσηνιακής πρωτεύουσας από τον Φραντσέσκο Μοροζίνι, ελπίζουμε να μάθουν οι επόμενες γενιές στα σχολεία του μέλλοντος.
Θανάσης Λαγός
