Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου 2025 19:49

Η «Οδύσσεια» στη Μεσσηνία

Γράφτηκε από τον

Η «Οδύσσεια» στη Μεσσηνία

«Οι μελετητές της Οδύσσειας γνωρίζουν ότι από τους αλεξανδρινούς χρόνους ονομάζονται Τηλεμάχεια οι τέσσερις πρώτες ραψωδίες, όπου γίνεται αναφορά στον Τηλέμαχο, το γιο του Οδυσσέα, και στο ταξίδι που έκανε στην Πύλο και στη Σπάρτη αναζητώντας πληροφορίες για τον αγνοούμενο πατέρα του.

Οι μελετητές επίσης γνωρίζουν ότι από τις 41 ημερολογιακές ημέρες της Οδύσσειας, η Τηλεμάχεια καλύπτει τις 6 πρώτες και ότι η 3η, η 4η και η 5η ημέρα διαδραματίζονται στη Μεσσηνία, ενώ η 6η στη Λακωνία. Όμως, πόσοι Μεσσήνιοι γνωρίζουν ότι ο Τηλέμαχος, ταξιδεύοντας με τον γιο του Νέστορα τον Πεισίστρατο, από την Πύλο στη Σπάρτη, διανυκτέρευσε στις αρχαίες Φαρές; Πόσοι Καλαματιανοί γνωρίζουν ότι η πόλη τους στα ομηρικά έπη ονομαζόταν Φαρές; Πόσοι Έλληνες γνωρίζουν ότι η σημερινή Πύλος δεν ταυτίζεται με την ομηρική Πύλο και ότι τα Ανάκτορα του Νέστορα βρίσκονται βόρεια της Βοϊδοκοιλιάς στη Χώρα; Και πόσοι επισκέπτες γνωρίζουν ότι η σημερινή Μεσσηνία ταυτίζεται με το ομηρικό βασίλειο του Νέστορα;

Η απάντηση στις παραπάνω ερωτήσεις είναι αυτονόητη, αφού μεταξύ άλλων δεν υπάρχει καμιά εκδήλωση αφιερωμένη στην Τηλεμάχεια, ούτε κανένα μνημείο στη σημερινή Καλαμάτα, που να θυμίζει στους επισκέπτες το πέρασμα του Τηλέμαχου από τις ομηρικές Φαρές. Ειδικά στην Καλαμάτα ο επισκέπτης, που δύσκολα θα φτάσει στο ναό του Ποσειδώνα στα Ακοβίτικα, εύκολα μπορεί να πιστέψει ότι η ιστορία της πόλης ξεκινά τον Μεσαίωνα, αφού δεν υπάρχουν παλιότερα μνημεία. …Κατά την ταπεινή μου άποψη όμως δεν αρκεί η ανάδειξη των αρχαίων στο Ιστορικό Κέντρο της Καλαμάτας:

Η πνευματική, οικονομική και πολιτική ηγεσία της Μεσσηνίας, σε συνεργασία με τη γειτονική Λακωνία, θα πρέπει να διοργανώνουν κάθε χρόνο τετραήμερες, τουλάχιστον, εκδηλώσεις με την ονομασία "Τηλεμάχεια". Οι διοργανωτές, εκτός από μεγάλα πολιτιστικά events, μπορούν να προγραμματίσουν και έναν τετραήμερο αγώνα δρόμου με παράλληλες πεζοπορίες, ακολουθώντας το ταξίδι του Τηλέμαχου από τη Βοϊδοκοιλιά στο παλάτι του Νέστορα, από εκεί στις Φαρές και τελικά στη Σπάρτη.

Κλείνοντας, παραθέτουμε σε μετάφραση του Αργύρη Εφταλιώτη τους στίχους από τη γ’ ραψωδία της Οδύσσειας, που περιγράφει το ταξίδι του Τηλέμαχου και του Πεισίστρατου από την Πύλο στις Φαρές: «Κι από φαγίκι από πιοτό σα φράθηκε η καρδιά τους, / αυτά τα λόγια ο Νέστορας τους είπε ο αλογολάτης. "Παιδιά μου, του Τηλέμαχου φέρτε μεμιάς και ζέψτε / τα ωριότριχα τ' αλόγατα, να καλοταξιδέψη”. / Αυτά είπε, και τον άκουσαν, κι ευτύς στ' αμάξι ζέψαν / τ' αλόγατα τα γλήγορα. Κελάρισσα τους βάζει / ψωμί, προσφάγι και κρασί, σαν πόχουν οι ρηγάδες. / Πας στ' ώριο αμάξι ανέβηκε ο Τηλέμαχος, και δίπλα / ο ασίκης ο Πεισίστρατος τα χαλινάρια πήρε / και τ' άλογα μαστίγωσε· πρόθυμ' αυτά πετάξαν / στους κάμπους, πίσω αφήνοντας την αψηλή την Πύλο. / Πας στα λαιμά τους ο ζυγός ολημερὶς κουνούσε, / μα ο ήλιος σα βασίλεψε, κι απόσκιωναν οι δρόμοι, στις Φήρες σταματήσανε, στους πύργους του Διοκλέα, / που ήτανε γιος του Ορσίλοχου, και που τ' Αλφειού ήταν 'γγόνι. / Εκεί ξενύχτησαν, κι αυτός φιλόξενα τους δέχτη"».

Το άρθρο γράφτηκε τον Αύγουστο του 2020 και αναδημοσιεύεται με αφορμή τα γυρίσματα της «Οδύσσειας» στη Σπηλιά του Νέστορα πάνω από τη Βοϊδοκοιλιά.

 lathanasis@yahoo.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου 2025 21:15