Οι επισημάνσεις αυτές είναι αναγκαίες γιατί είναι καιρός να αφήσουμε τις κραυγές και τα αναθέματα και να δούμε τη μεγάλη εικόνα στην οικονομία. Να δούμε δηλαδή τι γίνεται στην Ευρώπη και τον κόσμο και πώς εμείς εντασσόμαστε μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Οταν πουλάς ποιοτικά αγροτικά προϊόντα και όταν προσδοκάς έσοδα από τον ήλιο, τη θάλασσα, την ιστορία και τον πολιτισμό σου, πρέπει να υπάρχουν αγοραστές και αυτοί προφανώς δεν βρίσκονται στο διπλανό χωριό του μικρόκοσμού σου. Επιπρόσθετα αγροτικά προϊόντα δεν πουλάς μόνο εσύ, ενώ οικόπεδο με ήλιο και θάλασσα δεν είναι μόνο το δικό σου, αλλά και πολλών γειτόνων σου. Οφείλεις έτσι να είσαι καλύτερος για να σε προτιμήσουν οι πελάτες, να είσαι δηλαδή ανταγωνιστικός. Η πραγματικότητα αυτή, η ανταγωνιστικότητα δηλαδή στις παγκόσμιες αγορές, υπαγορεύει ουσιαστικά και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσεις για να μην χάσεις στο τέλος τα αυγά και τα πασχάλια. Οι Ελληνες ιστορικά μεγαλούργησαν όταν δεν ήταν κλεισμένοι στα στενά σύνορα της επικράτειας, απομονωμένοι στην αυταπάτη της επάρκειας του περιούσιου λαού. Το εισόδημα των Ελλήνων δεν θα βελτιωθεί ούτε με νομοθετικές διατάξεις, ούτε με ανέξοδες καταγγελίες κατά των «κατακτητών», αλλά με παραγωγικές δουλειές που στην παρούσα φάση θα συγκρατήσουν την κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου και στο άμεσο μέλλον θα το βελτιώνουν πραγματικά και όχι με δανεικά. 

Οι περισσότεροι πολίτες το τελευταίο διάστημα αντιλαμβάνονται ότι μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια, πολλή δουλειά και έξυπνες επιλογές για να οικοδομηθεί ένα νέο παραγωγικό μοντέλο στη χώρα. Οι νέοι πρόθυμοι "πατερούληδες" μπορεί να αποδόμησαν εύκολα την ηθική υπόσταση των προηγούμενων, αλλά προτείνουν την ίδια διαδρομή η οποία γνωρίζουν οι πολίτες ότι γρήγορα θα οδηγήσει σε νέες διαπλοκές και εξαρτήσεις προφανώς με άλλους πρωταγωνιστές. Η πλειοψηφία των πολιτών αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να κινηθεί μακριά από την πατερναλιστική αγκαλιά του κράτους, το οποίο εκτός του ότι δεν μπορεί γεννά διαφθορά και στρεβλώσεις τελικά πνίγει κάθε δημιουργική δυνατότητα. Η συζήτηση έχει ανοίξει σχεδόν παντού, ενώ η αναζήτηση ξεκινά από τον αγροτικό τομέα και φτάνει μέχρι τις νέες τεχνολογίες. 

Σε τοπικό επίπεδο το τελευταίο διάστημα εκδηλώνονται πολύ συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στον ιδιωτικό τομέα που έχουν ως στόχο την αξιοποίηση των αγροτικών προϊόντων, αλλά και τη διασύνδεσή τους με τον τουρισμό. Στις πολλές πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται το τελευταίο διάστημα κυρίως από ομάδες παραγωγών αγροτικών προϊόντων, προστίθεται μια σημαντική πρωτοβουλία των μεγαλύτερων επιχειρήσεων του νομού, της ΤΕΜΕΣ και του Καρέλια. Η κινητικότητα που αναπτύσσεται έχει ως στόχο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα δώσουν τη δυνατότητα στα τοπικά αγροτικά προϊόντα να κατακτήσουν τις αγορές του κόσμου. Η Μεσσηνία έχει επώνυμα και ποιοτικά αγροτικά προϊόντα, ενώ μπορεί να δημιουργήσει και καινούργια μέσα από μικρομεταποιητικές επιχειρήσεις (μαρμελάδες, κομπόστες κ.λπ.). Το πρόβλημα είναι πώς αυτά θα πουληθούν. Πώς θα ενοποιηθούν οι πολλές επιμέρους πρωτοβουλίες και πώς θα αναπτυχθεί μια ενιαία στρατηγική πάνω στην οποία θα πατάνε όλοι. Τα πράγματα γίνονται απλά όταν στο παιχνίδι μπουν μεγάλοι «παίκτες» που έχουν κεφάλαια, έχουν δίκτυο, ξέρουν με άλλα λόγια τη δουλειά. 

Το πόσο αλλάζουν τα πράγματα όταν υπάρξει ηγετικός παίκτης στην αγορά, το βλέπουμε σε τοπικό επίπεδο στον τουρισμό. Στο αεροδρόμιο Καλαμάτας πριν την Costa Navarino όταν ερχόταν πολιτικό αεροπλάνο, έβγαζαν το πυροσβεστικό για να το υποδεχτούν. Τώρα φτιάχνουμε γραφήματα στην «Ε» για να χωρέσουν τα τακτικά δρομολόγια της Καλαμάτας με τις χώρες της Ευρώπης! Η Μεσσηνία πάντα είχε ωραίες παραλίες, εξαιρετικά τοπία, ιστορία και πολιτισμό, αλλά για να μπεις στην τουριστική αγορά χρειάζονται καλά ξενοδοχεία και ταβέρνες, υψηλή δηλαδή παροχή υπηρεσιών που θα συνδυάζεται με ισχυρή διαφημιστική προβολή. Οταν αυτά περπάτησαν, άρχισαν να φτάνουν και οι πτήσεις στο αεροδρόμιο. Το ίδιο θα συμβεί και με τον τουρισμό του Σαββατοκύριακου και τον αυτοκινητόδρομο. Αν δεν υπάρξουν οι άλλες προϋποθέσεις, δεν πρόκειται να φτάσουν τουρίστες στην περιοχή. Η ανάπτυξη δεν προκύπτει με διατάγματα, νόμους και καταγγελίες. Οι θέσεις εργασίας δεν δημιουργούνται με ευχές και κροκοδείλια δάκρυα. Το βιοτικό επίπεδο δεν βελτιώνεται χωρίς πραγματικά προϊόντα και υπηρεσίες. Τα ωραία λόγια και η συμπάθεια είναι για τα μοναστήρια, ενώ η εσωστρέφεια και η απομόνωση είναι η συνταγή ολοκληρωτικής καταστροφής του παρόντος και του μέλλοντος πολλών επόμενων γενιών. 

Υ.Γ. Τα πράγματα μπορούν να αλλάζουν σε όλα τα επίπεδα, αλλά υπάρχουν και οι αμετανόητοι που ζουν το δικό τους παλιό μύθο. Είναι αυτοί που εκστασιάζονται με ανούσιες λαμπερές εκδηλώσεις και προσπαθούν να πιστωθούν οτιδήποτε θετικό συμβαίνει, ακόμα και όταν δεν έχουν απολύτως καμία συμμετοχή. Τα παρασιτικά φυτά συνεχίζουν να ζουν απομυζώντας δόξα και ενέργεια από οτιδήποτε παραγωγικό και ελπιδοφόρο. Είναι όλοι αυτοί που μαυρίζουν την καθημερινότητα και κλέβουν το χαμόγελό μας. Αυτοί που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε μήπως είναι καλύτερα να μην σωθούμε. Δεν θα τους κάνουμε όμως τη χάρη. Αυτός είναι ο μεγάλος αγώνας που πρέπει να κερδίσουμε κόντρα στη μιζέρια και τα παράσιτα κάθε μορφής. 

panagopg@gmail.com