Του Γιώργου Παναγόπουλου
Στα χρόνια της δανειακής ευημερίας το μπλοκάρισμα επενδύσεων, στο όνομα της περιβαλλοντικής προστασίας, δεν ενοχλούσε πολλούς και η «ορθή πολιτική πρακτική» ήταν η εξάντληση του διαλόγου με την έκφραση γνώμης κάθε πιθανού και απίθανου συλλόγου ή φορέα. Τα τσιλιπογούστερα, οι άγριοι λύκοι, τα ψάρια των ποταμών, εννοείται τα αρχαία και οι ιστορικοί τόποι που ανακαλύπτονταν -ή μεταφέρονταν από αλλού, όπως έγινε στη Χαλκιδική- επιστρατεύονταν, προκειμένου να τεκμηριωθεί η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος από αυτόν που ήρθε για να κερδοσκοπήσει. Το περιβάλλον, για όποιον δεν κατάλαβε, κινδύνευε από τον «ξένο» που ήρθε εδώ για να «κονομήσει». Με βάση αυτό το σχήμα ήταν επιτακτική ανάγκη «εμείς» να προστατεύσουμε τον τόπο μας από τον «ξένο κατακτητή». Είναι γνωστό ότι η ξενοφοβία σε συνδυασμό με την αντίθεση στην επιχειρηματική δράση συγκροτούν ένα αλλοπρόσαλλο ιδεολογικό μέτωπο που εκδηλώνεται τελικά με ιδιαίτερη μαχητικότητα και επικίνδυνη σκληρότητα.
Το ενδιαφέρον για το περιβάλλον, στις περισσότερες των περιπτώσεων, αποκαλύπτεται σύντομα ότι είναι όψιμο ή υποκριτικό. Τα τσιλιπογούστερα, για παράδειγμα, δεν κινδυνεύουν από το ξενοδοχειακό συγκρότημα τόσο, όσο από τους τόνους φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των αγριόχορτων στις καλλιέργειες. Οταν τα δάση της Χαλκιδικής έχουν εδώ και χρόνια κτιστεί από άκρη σε άκρη, είναι τουλάχιστον όψιμο το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται τώρα, ενώ σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογούνται οι ακραίες αντιδράσεις. Τα παραδείγματα πολλά και είναι καιρός να δούμε τα πράγματα με ψυχραιμία, θέτοντας στη σωστή τους βάση τόσο την αναγκαία προστασία του περιβάλλοντος, όσο και την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας, που τόσο ανάγκη έχει η χώρα και οι πολίτες της. Το να προσπαθούμε διαρκώς να σηκώνουμε εμπόδιο και να προσπαθούμε να πείσουμε τοπικές κοινωνίες να αντιδράσουν -παράδειγμα τα γεγονότα στο Τυμπάκι Κρήτης- δεν βοηθά κανέναν και τελικά ούτε το περιβάλλον. Μέσα από τις υπερβολές μπορεί στο τέλος είτε λόγω ανέχειας είτε λόγω αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου να φτάσουμε στο άλλο άκρο όπου ο καθένας θα κάνει ό,τι θέλει, χωρίς κανέναν όρο και κανόνα.
Σε τοπικό επίπεδο, έχουν εκδηλωθεί δίκαιες αντιδράσεις κατά επενδύσεων που θα επιβάρυναν το περιβάλλον -όπως στην υπόθεση του λιγνίτη στην Πυλία- αλλά και αρκετές άλλες που χαρακτηρίζονται τουλάχιστον υπερβολικές. Δεν μπορεί να μη θέλεις αιολικό και φωτοβολταϊκό πάρκο για λόγους αισθητικής, λες και το σπίτι του γείτονά σου είναι ο σύγχρονος Παρθενώνας. Δεν μπορεί να μην θέλεις το δρόμο, αν δεν βγαίνει άρτιο και οικοδομήσιμο το παλιοχώραφο, και δεν μπορεί, τέλος, να έχεις ΒΙΠΕ στην οποία οι μονάδες δεν θα καπνίζουν και δεν θα μυρίζουν. Σε κάθε περίπτωση είναι ορισμένες δυνάμεις οι οποίες λένε πάντα «όχι» σε κάθε δραστηριότητα η οποία ξεφεύγει από κατεστημένες συμπεριφορές και τοπικά μικροσυμφέροντα. Είναι οι δυνάμεις της κεκαλυμμένης συντήρησης, οι οποίες διαπερνούν όλα τα κόμματα και τους ιδεολογικούς χώρους που στα λόγια ευαγγελίζονται την αλλαγή των πάντων -όταν αφορά τους άλλους- ενώ με τις πράξεις τους αποδεικνύουν καθημερινά ότι δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα. Το καταπληκτικό είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις, με τη στάση τους, στρέφονται τελικά ενάντια και στο δικό τους στενό συμφέρον τόσο μακροπρόθεσμα όσο και άμεσα.
Το τελευταίο διάστημα αντιδράσεις έχουν προκληθεί στην περιοχή της Κυπαρισσίας με αφορμή την πρόθεση εταιρείας να οικοδομήσει 50 τουριστικές κατοικίες σε έκταση μεταξύ Καλού Νερού και Ελαίας. Η συγκεκριμένη έκταση αποτελεί τοπικό σημείο τριβής για δεκαετίες και έχουν παιχτεί πολλά επεισόδια στο έργο «αξιοποίησής της». Δεν είμαστε ειδικοί ούτε ξέρουμε αν ορθά εκδόθηκαν οι διάφορες δικαστικές και άλλες αποφάσεις που κατοχυρώνουν την ιδιοκτησία της έκτασης. Υπάρχουν όμως αποφάσεις που κατοχυρώνουν συγκεκριμένα δικαιώματα. Για να το κάνουμε πιο λιανά, οι ιδιοκτήτες της συγκεκριμένης έκτασης έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν και οι υπόλοιποι στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να ζητάς να εκδώσεις μια απόφαση για απαγόρευση π.χ. οικοδόμησης ή καλλιέργειας που να αφορά μόνο τη συγκεκριμένη έκταση. Αυτό δεν είναι ούτε νόμιμο ούτε ηθικό. Το να λες να μη χτίσει η εταιρεία γιατί η περιοχή είναι «Natura» είναι εύκολο και έχεις συμμάχους τους υπόλοιπους. Αν πεις όμως δεν χτίζει και δεν καλλιεργεί κανένας στην ευρύτερη περιοχή, το πράγμα αλλάζει και το «μέτωπο» διασπάται. Τους κατοίκους του Καλού Νερού τους έζωσαν τα φίδια, και το Τοπικό Συμβούλιο καλεί τώρα να επικρατήσει η λογική και να μην υπάρξει ολική απαγόρευση. Η επικράτηση της λογικής είναι τελικά το ζητούμενο που θα σώσει επενδύσεις, χελώνες και τσιλιπογούστερα. Διαφορετικά θα πάμε όλοι χαμένοι.
Υ.Γ. Οι καθηγητές του νομού με την απόφασή τους την Τρίτη για απεργία «νομιμοποίησαν» την απαράδεκτη προληπτική επιστράτευση της κυβέρνησης. Αν αποφάσιζαν διαφορετικά, θα είχαμε «επιστράτευση» χωρίς απεργία και θα διακωμωδούσαν έτσι τόσο τη συνδικαλιστική τους ηγεσία, όσο και την κυβέρνηση! Πάντως η πλειοψηφία των καθηγητών, με την αποχή τους από τις συνελεύσεις, αποδοκίμασε τους χειρισμούς της συνδικαλιστικής τους ηγεσίας, η οποία χθες με μεγαλοπρεπή κωλοτούμπα πήρε άλλη απόφαση από αυτή των συνελεύσεων! Να σημειώσουμε ότι τον Απρίλιο στις εκλογές των καθηγητών για αντιπροσώπους στην ΟΛΜΕ, στην Καλαμάτα ψήφισαν 648 και την Τρίτη ψήφισαν μόνο 157 και τάχθηκαν υπέρ 139, ενώ αντίστοιχα στην Κυπαρισσία για αντιπροσώπους ψήφισαν 183 και την Τρίτη 61, με μόλις 54 να τάσσονται υπέρ της απεργίας! Κατόπιν αυτού δεν χωρά αμφιβολία, νίκησε η… δημοκρατία!
panagopg@gmail.com
