Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει εντελώς νέα δεδομένα σε όλα τα επίπεδα. Ακόμα κι αν σταματήσουν αύριο οι πολεμικές συγκρούσεις θα αργήσει να επανέλθει η ισορροπία. Πολλοί μιλούν για το τέλος της παγκοσμιοποίησης όπως την είχαμε γνωρίσει μετά τη δεκαετία του ‘90 και προβλέπουν επιστροφή σε ένα νέο μοντέλο που θα θυμίζει περισσότερο αυτό της περιόδου του ψυχρού πολέμου. Θα πρόκειται δηλαδή για μία ελεύθερη αγορά του δυτικού κόσμου, η οποία θα αποκλείει όχι μόνο τη Ρωσία αλλά σταδιακά και την Κίνα. Η επιστροφή της παραγωγής σε Ευρώπη και ΗΠΑ με τη χρήση νέων τεχνολογιών και εργατικών χεριών μεταναστών όπου απαιτείται είναι η πιθανότερη εξέλιξη της επόμενης περιόδου.
Υπάρχουν επιφυλάξεις κατά πόσο μπορεί να υπάρξει ένας δυτικός κόσμος φρούριο που θα υπερασπίζεται την ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο με όπλα και αποκλεισμούς, αλλά τα πράγματα δείχνουν πως οι κυβερνήσεις προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούν. Το μάθημα που πήραν, ειδικά οι Ευρωπαίοι, με την ενεργειακή τους εξάρτηση από χώρες που κινούνται εκτός του πλαισίου των δυτικών δημοκρατιών, ήταν σκληρό. Οι ηγεσίες σε Κίνα και Ρωσία δεν έχουν σχέση με τη δημοκρατία δυτικού τύπου, δεν υπάρχει εναλλαγή προσώπων στην εξουσία, η οποία ασκείται με αυταρχισμό. Ηγεσίες ανελεύθερες και ανεξέλεγκτες είναι απρόβλεπτες και ως εκ τούτου επικίνδυνες για το λαό τους και τον κόσμο ολόκληρο. Αυτό συμβαίνει σήμερα με τον Πούτιν και τη Ρωσία, αυτό μπορεί να συμβεί αύριο με κάποια άλλη χώρα που λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο. Οι ηγεσίες της Δύσης έχουν πλέον καταλάβει ότι δεν μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη και να συνεργάζονται με χώρες που έχουν τέτοιες ηγεσίες.
Η Ελλάδα έχει κάνει εδώ και χρόνια, με αίμα και δάκρυα, τη στρατηγική επιλογή της και έχει ενταχθεί στο μπλοκ δυνάμεων του δυτικού κόσμου. Ευτυχώς το 2015 την ύστατη ώρα αποφεύχθηκε το μοιραίο και η χώρα παρέμεινε στο δυτικό πλαίσιο, και μπορεί σήμερα να αντιμετωπίζει σε πλαίσιο ασφάλειας τις προκλήσεις. Είναι καιρός να αντιληφθούν όλοι το πόσο κοντά βρεθήκαμε στον όλεθρο, από αυταπάτες αλλά και από προπαγάνδα, ενδεχομένως χρηματοδοτούμενη από δυνάμεις που επιδίωκαν την αποσταθεροποίηση στην Ε.Ε. Σήμερα, έχοντας μπροστά μας τους κινδύνους που αποφύγαμε, χρειάζεται να αναστοχαστούμε για να κατανοήσουμε από τι γλιτώσαμε.
Αποτελεί τουλάχιστον πρόκληση, οι δυνάμεις του λαϊκισμού που έπαιξαν την πορεία της χώρας στα ζάρια να επανέρχονται τώρα και να κουνούν το δάχτυλο δείχνοντας…την τιμή της βενζίνης. Σήμερα που επέστρεψε το φάντασμα του πληθωρισμού, προφανώς θα καταλάβουν όλοι πόσο σημαντικό είναι να έχεις ισχυρό νόμισμα και να κινείσαι σε ένα ισχυρό οικονομικό club, αντί το να τυπώνεις πετσετάκια σε ρωσικά νομισματοκοπεία, όπως επιδίωκαν ορισμένοι πολιτικοί παράγοντες που με θράσος ακόμα και σήμερα κουνούν το δάχτυλο. Η Ελλάδα πάει μπροστά με τις σωστές μεγάλες στρατηγικές επιλογές και βαλτώνει επειδή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα οργάνωσης του κράτους, που την κρατούν δέσμια στο λαϊκισμό και τον παραγοντισμό.
Μέσα στο πλαίσιο της νέας οικονομικής κατάστασης που θα διαμορφωθεί, θα κινηθεί η οικονομία και σε τοπικό επίπεδο. Το βασικό μοντέλο “πρωτογενής τομέας και τουρισμός” θα παραμείνει το ισχυρό δίπολο της οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή. Το καλό είναι ότι ο τουρισμός στη Μεσσηνία δεν ήταν χαμηλού κόστους και δεν είναι εξαρτημένος τουριστικά από χώρες όπως η Ρωσία. Συνολικά όμως το πώς θα πάει η φετινή χρονιά θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα τερματιστούν οι πολεμικές συγκρούσεις και πώς θα εξελιχθούν τα οικονομικά μεγέθη στην Ε.Ε. Σε κάθε περίπτωση δύσκολα θα επιβεβαιωθούν οι αισιόδοξες προβλέψεις της περασμένης περιόδου για άνοδο των τουριστικών εσόδων σε σύγκριση με το 2019. Πέρα όμως από το πώς θα πάει φέτος η χρονιά, η περιοχή δεν έχει άλλο δρόμο παρά να συνεχίσει να επενδύει και να προσδοκά ανάπτυξη μέσα από τον τουρισμό.
Ο αγροτικός τομέας και η μονοκαλλιέργεια της ελιάς έχει φτάσει στα όριά του. Η επέκταση σε νέες καλλιέργειες προϋποθέτει αγροτικό δυναμικό, το οποίο η περιοχή δεν διαθέτει. Δεν υπάρχουν νέοι διατεθειμένοι να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Η οργανωμένη προσέλκυση μεταναστών, για να αποκτήσει η χώρα αυτάρκεια προϊόντων από τον αγροτικό τομέα αλλά και έσοδα από δυναμικές καλλιέργειες, αποτελεί μονόδρομο. Το ζήτημα αυτό έχει καθυστερήσει να τεθεί στη δημόσια συζήτηση, αλλά πλέον έχει επείγοντα χαρακτήρα προκειμένου η χώρα εκτός από ενεργειακή να αποκτήσει και διατροφική αυτονομία.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην πλευρά του ανεπτυγμένου κόσμου και της δημοκρατίας, και μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της νέας εποχής. Μπορεί να ξεπεράσει δυσκολίες και να εξασφαλίσει ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο για τους κατοίκους της. Στο νέο οικονομικό μοντέλο η Ελλάδα και η Μεσσηνία μπορούν να ενισχυθούν αν δουν τις ευκαιρίες που ανοίγονται και κλείσουν τα αυτιά στο λαϊκισμό των εύκολων λύσεων.
panagopg@gmail.com
