Την περασμένη εβδομάδα από αυτήν εδώ τη στήλη επισημαίναμε ότι η συμμετοχή στις εκλογές είναι υποχρέωση κάθε πολίτη. Όποιος δεν πάει στην κάλπη, για να απαντήσει στο δίλημμα που του τίθεται επιλέγοντας έναν από τους διαθέσιμους υποψήφιους, είναι συνένοχος σε αυτό που συμβαίνει. Η αποχή ενισχύει τη χειρότερη δυνατή επιλογή. Όποιος δεν ψηφίζει, δεν είναι άμοιρος ευθυνών αλλά υπεύθυνος, περισσότερο και από αυτούς που επιλέγουν από άγνοια ή από συμφέρον τη χειρότερη δυνατή επιλογή. Η αποχή στις εκλογές της περασμένης Κυριακής ήταν μεγάλη και παρήγαγε συγκεκριμένα εκλογικά αποτελέσματα. Το ίδιο θα συμβεί και αυτή την Κυριακή αν δεν γίνει κατανοητή η σημασία της συμμετοχής.
Υπάρχει μία δημοφιλής αντίληψη ότι με την αποχή τιμωρούνται οι πολιτικοί και το σύστημα. Συμβαίνει βεβαίως ακριβώς το αντίθετο. Το σύστημα μια χαρά βολεύεται με την αποχή, όπως και τα κόμματα που διαθέτουν φανατικούς οπαδούς. Όσο μικρότερη η συμμετοχή τόσο μεγαλύτερο το ποσοστό των μηχανισμών και των κομματικών μαυσωλείων. Η αποχή οδηγεί στη συντήρηση της υπάρχουσας κατάστασης. Η κατανόηση του μηχανισμού των εκλογών και το πώς λειτουργεί η αποχή, το άκυρο και το λευκό έχει μεγάλη σημασία για να αντιληφθεί ο κάθε πολίτης το ρόλο του.
Η αλήθεια είναι ότι είναι εξαιρετικά εύκολο να αποφασίσεις ότι δεν σου κάνει κανένας. Η απόρριψη όλων είναι η ευκολότερη και πλέον ανώδυνη επιλογή. Δεν μπαίνεις στη βάσανο να αναζητήσεις τον καλύτερο μέσα στο χειρότερο. Η ζωή δεν πάει όμως έτσι. Τις περισσότερες φορές αποφασίζουμε με βάση τις επιλογές που έχουμε. Όλοι μας θα θέλαμε κατά το γνωστό «να είμαστε υγιείς, πλούσιοι και όμορφοι», αλλά στην πραγματικότητα καθημερινά αναγκαζόμαστε να επιλέξουμε μεταξύ των καλύτερων δυνατών επιλογών. Για να φτάσουμε να έχουμε καλύτερες επιλογές θα πρέπει να διαλέξουμε μεταξύ των χειρότερων. Να βρούμε δηλαδή τη χαραμάδα που θα δίνει ελπίδα ότι στο μέλλον θα έχουμε κάτι καλύτερο.
Το ποιο είναι το καλύτερο μεταξύ δύο κακών επιλογών είναι όντως μεγάλο ζήτημα. Σε κάποιες περιπτώσεις τα πράγματα είναι σχεδόν ξεκάθαρα, αν κάποιος βγάλει τις κομματικές παρωπίδες και τις εμμονές που καθορίζουν τη στάση του. Σε κάθε περίπτωση, ο καθένας μας οφείλει να αναλύσει διπλά και τριπλά όλα τα δεδομένα για να αποφασίσει. Να λάβει υπόψη του διαδρομές, πρακτικές και τι συμβολίζει η κάθε περίπτωση. Όλοι οι υποψήφιοι δεν είναι ίδιοι. Υπάρχουν στοιχεία διαφοροποίησης που θα πρέπει να ανακαλυφθούν και να αναδειχθούν, προκειμένου να αποφασίσει κάποιος ποια είναι η σωστή επιλογή. Θεωρούμε ότι όλοι ξέρουν τι πρέπει να πράξουν. Γνωρίζουν ποιο είναι το καλύτερο για τον τόπο, αλλά δεν μπορούν να τιθασεύσουν όλα τα υπόλοιπα που οδηγούν στην άρνηση και την περιχαράκωση της μίας και μοναδικής αλήθειας.
Θέλουμε να δώσουμε την ευκαιρία σε κάτι νέο, παρότι έρχεται από το βαθύ παλιό; Θέλουμε να τιμωρήσουμε πρακτικές και αλαζονικές συμπεριφορές; Θέλουμε να επιστρέψουν πρακτικές παρακμής; Θέλουμε να ρισκάρουμε με ένα καινούργιο λάθος ή να επαναλάβουμε το ίδιο; Θέλουμε να εξαντλήσουμε και την τελευταία δυνατότητα, μήπως και βγει κάτι καλό ή να παραιτηθούμε απέχοντας; Ο καθένας μπορεί να βρει το στοιχείο που θεωρεί σημαντικό και με βάση αυτό να τοποθετήσει την ψήφο του στην κάλπη.
Δεν τρέφουμε αυταπάτες, γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι θα επιλέξουν τον εύκολο δρόμο της αποχής. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθούν και θα επικρατήσουν οι υποψήφιοι των ισχυρών μηχανισμών. Ενδεχομένως κάποιοι να επιθυμούν τη συγκεκριμένη εξέλιξη χωρίς να αναγκαστούν οι ίδιοι να «λερώσουν τα χέρια τους». Οφείλουν όμως να το ομολογήσουν και να το υπερασπιστούν. Επί της ουσίας δεν απέχουν, παίρνουν θέση μέσα από τη δήθεν απόρριψη όλων.
Η εκχώρηση της απόφασης σε άλλους δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση άλλοθι. Υπεύθυνος πολίτης είναι αυτός που στέκεται πάνω από την κάλπη και κάνει επιλογή απαντώντας στο ερώτημα που του τίθεται. Ενεργοί πολίτες δεν είναι αυτοί που αγορεύουν στα καφενεία των social media καταδικάζοντας τους πάντες χωρίς να προτείνουν τίποτα, αλλά αυτοί που αποφασίζουν απαντώντας σε διλήμματα που θέτει η συγκυρία. Εξυπνάδες και γενική απόρριψη όλων όλοι μας με μεγάλη ευκολία μπορούμε να κάνουμε, το δύσκολο είναι η απόφαση και η υπεράσπιση της κάθε επιλογής.
Η δημοκρατία στηρίζεται στη συμμετοχή. Και όσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή στις εκλογές τόσο πιο ισχυρές και υπεύθυνες είναι οι διοικήσεις που προκύπτουν. Όσο πιο υπεύθυνοι και αποφασισμένοι είναι οι πολίτες τόσο θα μικραίνουν οι μηχανισμοί και οι επιρροές συμφερόντων, κομματικών ή επιχειρηματικών. Όσο λιγότεροι συμμετέχουν στις εκλογές τόσο ευκολότερα θα είναι τα πράγματα για την επικράτηση αυτών που οδηγούν στην αποχή. Οι αλλαγές προκύπτουν μέσα από την αυξημένη συμμετοχή στην κάλπη και συνολικά στην πολιτική ζωή του τόπου.
panagopg@gmail.com
