Παράλληλα τα στοιχεία δείχνουν ότι κανένα κόμμα δεν έχει αέρα αυτοδυναμίας και ότι θα πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε με κυβερνήσεις συνεργασίας, όπως ζούσαμε τόσα χρόνια με μονοκομματικές κυβερνήσεις. Οσον αφορά τις αυτοδιοικητικές εκλογές πάντως, η κατάρρευση των παραδοσιακών κομματικών μηχανισμών δίνει σαφές δημοσκοπικό προβάδισμα στους νυν άρχοντες και αφήνει μεγάλα περιθώρια για δημιουργία πελατειακών θυλάκων μεταπολιτευτικού τύπου. Με πιο απλά λόγια: Πολλοί δήμαρχοι και περιφερειάρχες, λειτουργώντας ως τοπικοί ολιγάρχες, θα επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν την κατάρρευση των κεντρικών μηχανισμών για να αυτονομηθούν, δημιουργώντας τοπικούς μηχανισμούς εξυπηρέτησης πελατειακών συμφερόντων, οι οποίοι θα διαπερνούν την παραδοσιακή λογική των κομμάτων.
Οι τοπικοί ολιγάρχες, στο όνομα της Ευρώπης ή του... αντιμνημόνιου -έτσι κι αλλιώς γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν έχει καμία σημασία το ιδεολογικό περιτύλιγμα- θα επιχειρήσουν να υποκαταστήσουν τα “κομματικά μαγαζιά” με... τοπικά καταστήματα ρουσφετιού, που θα παρέχουν υπηρεσίες τόσο σε δεξιούς όσο και σε αριστερούς ψηφοφόρους. Παράλληλα και για να πετύχουν χωρίς προβλήματα το στόχο τους, θα χρηματοδοτούν επίσης, φανερά και κρυφά, τα “επικοινωνιακά εξαπτέρυγα” που απαιτούνται για την καθιέρωση του ολιγαρχικού συστήματος στην τοπική κοινωνία.
Αν όλα αυτά σας μοιάζουν... μακρινό μέλλον, μάλλον τα τελευταία χρόνια δεν παρακολουθείτε με τη δέουσα προσοχή τη συμπεριφορά κάποιων περιφερειαρχών και πολλών δημάρχων, μεγάλων κυρίως δήμων. Πριν ακόμα ξεσπάσει η οικονομική κρίση και καταρρεύσουν το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία, πολλοί τοπικοί άρχοντες είχαν αρχίσει να αυτονομούνται και να δημιουργούν τα δικά τους φέουδα. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση, ο πρώην νομάρχης Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Ψωμιάδης που εκτός όλων των άλλων είχε πιάσει και μόνιμο στασίδι στα πρωινάδικα, κηρύσσοντας καθημερινώς τον πόλεμο στη διεφθαρμένη κεντρική εξουσία... Οπως αποδείχτηκε μέσα από τις δικαστικές περιπέτειες που οδήγησαν στην απομάκρυνσή του, ο κ. Ψωμιάδης ήταν λιγάκι βιαστικός, καθώς δεν είχαν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για την πλήρη αυτονόμηση των τοπικών αρχόντων από τα κόμματα. Σήμερα όμως, που γκρεμίστηκαν τα κομματικά σύνορα, οι συνθήκες έχουν ωριμάσει και το μόνο που έχουν να κάνουν οι νυν άρχοντες είναι να εκμεταλλευτούν το στασίδι που τους άφησε ο κ. Ψωμιάδης στα πρωινάδικα. Σε κάθε περίπτωση, οι παρουσιαστές που συνομιλούσαν με τον κ. Ψωμιάδη συνεχίζουν τη λαμπρή τηλεοπτική τους καριέρα κι είναι έτοιμοι να φιλοξενήσουν -και φιλοξενούν- νέους φιλόδοξους άρχοντες που περνούν τα κομματικά σύνορα όπως την πόρτα του σπιτιού τους.
Υπενθυμίζω για τους αμνήμονες ότι μέχρι στιγμής τουλάχιστον 3 υποψήφιοι περιφερειάρχες Πελοποννήσου, ο Πέτρος Τατούλης, ο Οδυσσέας Βουδούρης και ο Γιάννης Μανώλης, όχι μόνο έχουν αλλάξει κομματική φανέλα, αλλά έχουν αξιοποιήσει και στο μέγιστο βαθμό το στασίδι που τους προσφέρουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί μεγάλης εμβέλειας. Τυχαίο; Ετσι είναι, εάν έτσι νομίζετε.
Βεβαίως -και ανεξάρτητα από τους 3 υποψήφιους περιφερειάρχες, που μπορεί να έχουν ευγενή κίνητρα μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου- οι εν δυνάμει ολιγάρχες δεν δημιουργούν όλοι τοπικά πελατειακά καταστήματα για τον ίδιο σκοπό: Αλλοι τα δημιουργούν για να διασφαλίσουν την επανεκλογή τους και άλλοι τα χρησιμοποιούν ως εφαλτήριο προκειμένου να πάρουν καλύτερη θέση στην... αυριανή κεντρική εξουσία. Δεν θα πρέπει πάντως να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, κάποιος να θέλει να διασφαλίσει την επανεκλογή του και παράλληλα να πιάνει στασίδι στην κεντρική εξουσία για το... παιδί του.
Ολα αυτά ούτε πρωτόγνωρα είναι ούτε άσχετα με την αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να περάσει από τον κοτζαμπασισμό στην αστική δημοκρατία. Αντιθέτως, πάντα υπήρχαν τοπικοί κομματάρχες με προσωπικούς στρατούς ψηφοφόρων, που αγωνίζονταν για το ατομικό τους συμφέρον. Το πρωτόγνωρο σήμερα είναι η κατάρρευση των κομμάτων και των διαχωριστικών γραμμών: Για πρώτη φορά πολλοί πρώην κομματάρχες δεν συνομιλούν απλώς με την κεντρική εξουσία, αλλά επιχειρούν να την υποκαταστήσουν. Το έργο των εν δυνάμει ολιγαρχών γίνεται εξαιρετικά εύκολο καθώς η κεντρική εξουσία δεν έχει πια την οικονομική δυνατότητα να εξυπηρετήσει τους διψασμένους για ρουσφέτια πελάτες. Οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες όμως, μέσω δημιουργικής λογιστικής, δανεικών και ΕΣΠΑ, μπορούν ακόμα να κάνουν εκατοντάδες ρουσφέτια, ικανοποιώντας μεταξύ άλλων και τους... αναποφάσιστους ψηφοφόρους.
Σε κάθε περίπτωση δεν με τρομάζει η αυτονόμηση των τοπικών αρχόντων και δεν θεωρώ τα τοπικά ρουσφέτια πιο επικίνδυνα από τα κομματικά. Αυτό που με τρομάζει είναι οι συμμορίες που στοιχίζονται πίσω από τους τοπικούς ολιγάρχες· και κυρίως η επικείμενη αυτονόμηση κι αυτών των συμμοριών από τους σημερινούς ολιγάρχες. Φοβάμαι δηλαδή ότι οι σημερινοί ολιγάρχες, με την ανοχή των δικαστικών και των αστυνομικών αρχών, εκκολάπτουν στους κόλπους τους το αυγό του φιδιού που μεθαύριο θα τρομοκρατεί την κοινωνία με ωμή βία και θα χαστουκίζει εισαγγελείς, αστυνομικούς διευθυντές και δημοσιογράφους.
Οι εικόνες από την Ουκρανία θα αποδειχτούν προφητικές, αν δεν λειτουργήσουν επιτέλους οι θεσμοί και συνεχιστεί η ασυδοσία των ολιγαρχών. Ή θα μπουν φυλακή ή θα μας πλακώσουν στα χαστούκια. Το λόγο τον έχει ο εισαγγελέας...
lathanasis@yahoo.gr
Θανάσης Λαγός
