Η πράξη νομοθετικού περιεχομένου με την οποία η κυβέρνηση πήρε τα λεφτά από τους τραπεζικούς λογαριασμούς των δήμων, των νοσοκομείων και των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, για να καταφέρει να μαζέψει τα χρήματα που απαιτούνται για να πληρωθούν οι μισθοί και συντάξεις του Απριλίου, αλλά και οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. Είμαστε στο παρά πέντε μιας ολικής στάσης πληρωμών. Με τη συγκεκριμένη κίνηση απλώς κερδήθηκε λίγος ακόμα χρόνος, μήπως και μέσα στις επόμενες 15 ημέρες υπάρξει διέξοδος ή έστω ένας από-μηχανής θεός, ο οποίος θα δώσει μια λύση στο δράμα.
Πέρα όμως από τη μεγάλη εικόνα και το δράμα της χώρας, με την πράξη νομοθετικού περιεχομένου τίθεται και ένα άλλο ζήτημα που αφορά την αυτονομία της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Παρά τις συνταγματικές προβλέψεις αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά ότι η αυτονομία ουσιαστικά είναι ανύπαρκτη ή το ζητούμενο σε κάθε κυβερνητική αυθαιρεσία. Η κυβέρνηση έχει ένα δίκιο όταν ισχυρίζεται ότι τα λεφτά των δήμων μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το κράτος επειδή υπάρχει μια ανάγκη. Το χρήματα που δίνει ο κρατικός προϋπολογισμός στους δήμους μπορεί να επιβληθεί από την κυβέρνηση να μπαίνουν στην Τράπεζα της Ελλάδος και να χρησιμοποιούνται αναλόγως. Οι δήμοι όμως έχουν και ταμειακά διαθέσιμα που αποτελούν απευθείας εισφορές των δημοτών – είναι τα λεφτά που εισπράττονται μέσω της ΔΕΗ. Αυτά προφανώς και δεν μπορούν να δεσμευτούν και δεν υπάρχει καμία νομιμοποίηση χρησιμοποίησή τους για άλλους σκοπούς. Όλα αυτά όμως αποτελούν ψιλά γράμματα που απλώς δείχνουν το συνολικό μέγεθος του προβλήματος.
Το ζήτημα της αυτονομίας της αυτοδιοίκηση, έστω και μέσα σε αυτές τις δραματικές συνθήκες, τίθεται ξανά στο προσκήνιο. Η αλήθεια είναι ότι όταν το κράτος δίνει τα λεφτά μπορεί και να τα παίρνει πίσω και, όσο αυτό ισχύει, δεν μπορούμε να μιλάμε για απόλυτη αυτονομία της αυτοδιοίκησης. Για να υπάρξει αυτονομία, θα πρέπει να υπάρχει και απόλυτη οικονομική ανεξαρτησία. Όπως πολλές φορές έχει επισημανθεί οι δήμοι θα μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα όταν έχουν τους δικούς τους πόρους. Όταν εισπράττουν μόνοι τους θα μπορούν να ασκούν και μόνοι τους πολιτικές. Όσο αυτό δεν συμβαίνει θα είναι απολύτως εξαρτημένοι από την εκάστοτε κυβέρνηση που θα δίνει όποτε και όσους πόρους θέλει και θα τους παίρνει επίσης πίσω, μέσα σε ένα βράδυ, με μια πράξη νομοθετικού περιεχομένου.
Οι δήμαρχοι διαμαρτύρονται γιατί τους πήρε τα αποθεματικά η κυβέρνηση. Πέρα από το αν είναι ειλικρινής ή μικροκομματική η διαμαρτυρία τους, για να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα θα πρέπει να συνδέεται και με το αίτημα της απόλυτης οικονομικής αυτονομίας. Όσο και αν φαντάζει άκαιρο, σε συνθήκες κρίσης διαμορφώνονται και τα αιτήματα που μπορούν να φέρουν στο άμεσο μέλλον πραγματικές και σαρωτικές αλλαγές. Και η μεγάλη αλλαγή στην αυτοδιοίκηση δεν είναι να παίζουμε πάλι με τους χάρτες των γεωγραφικών συνόρων και τα εκλογικά συστήματα αλλά με τη θεσμοθέτηση της απόλυτης οικονομικής και πολιτικής ανεξαρτησίας τους.
