Σε σχέση με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ζήτημα που θα μας απασχολήσει έντονα το επόμενο διάστημα και σε τοπικό επίπεδο σε σχέση με το μέλλον του ΤΕΙ και του Πανεπιστημίου, τονίζεται: «Η ανώτατη εκπαίδευση θέλει επίσης τολμηρό ανασχεδιασμό πανεπιστημίων, σχολών και τμημάτων… Χρειάζεται στρατηγική ανασχεδιασμού του χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης, με συναίνεση και συζήτηση ασφαλώς, χωρίς παραχωρήσεις σε επί μέρους συμφέροντα αλλά και χωρίς το άγχος ότι πρόκειται για πρόφαση απολύσεων και περικοπών».
Οι διαπιστώσεις, όπως προαναφέραμε, είναι ορθές. Το ζήτημα όμως είναι οι προτάσεις. Με ποιο, δηλαδή, τρόπο το λύκειο θα πάρει ζωή και οι έφηβοι θα χαρούν τα νιάτα τους; Σε ό,τι αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ποια κριτήρια θα γίνει ο νέος χωροταξικός σχεδιασμός; Θα κυριαρχήσει μια τεχνοκρατική και λίγο οικονομίστικη διευθέτηση ή θα έχουμε μια νέα πολιτική συναλλαγή για να μείνουν όλοι ικανοποιημένοι; Δεν θεωρούμε ότι μέσα από τον διάλογο για την παιδεία θα προκύψει κάτι συνταρακτικό. Αλλωστε έχει γίνει εξαντλητική συζήτηση για τα θέματα παιδείας τα τελευταία 20 χρόνια. Οι αλλαγές στην παιδεία απαιτούν ευρύτατες πολιτικές συμφωνίες και, όταν ακόμα και νόμοι όπως αυτός της Διαμαντοπούλου που ψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία στη Βουλή, δεν εφαρμόστηκαν, τότε δεν μπορεί να είναι κάποιος ιδιαίτερα αισιόδοξος για το μέλλον.
Επιπρόσθετα, επειδή καλές και άγιες οι επιστολές και οι διαπιστώσεις, αλλά, όταν πριν από μερικούς μήνες στο μνημόνιο 3 δόθηκαν -για πρώτη φορά- συγκεκριμένες κατευθύνσεις για τις αλλαγές στην παιδεία, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, μήπως θα ήταν πιο έντιμο να ξεκινά η όποια συζήτηση από τα συγκεκριμένα σημεία; Για όσους αγνοούν, υπενθυμίζουμε ότι η παρούσα κυβερνητική πλειοψηφία έχει δεσμευτεί ότι: «Οι αρχές, σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, θα επικαιροποιήσουν, έως τον Απρίλιο του 2016, την αξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που εκπόνησε ο ΟΟΣΑ το 2011. Η εν λόγω επανεξέταση θα καλύπτει όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των δεσμών μεταξύ έρευνας και εκπαίδευσης και της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων, με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Μεταξύ άλλων, η επανεξέταση θα αξιολογήσει την υλοποίηση της μεταρρύθμισης του «Νέου Σχολείου», το περιθώριο περαιτέρω εξορθολογισμού (των τάξεων, σχολείων και πανεπιστημίων), τη λειτουργία και διακυβέρνηση των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την αποδοτικότητα και αυτονομία των δημόσιων εκπαιδευτικών μονάδων και την αξιολόγηση και διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα. Η επανεξέταση θα προτείνει συστάσεις σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ. Με βάση τις συστάσεις της επανεξέτασης, οι αρχές θα εκπονήσουν επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό σχέδιο δράσης και θα υποβάλουν προτάσεις για δράσεις το αργότερο έως τον Μάιο του 2016, οι οποίες θα εγκριθούν έως τον Ιούλιο του 2016, και εφόσον είναι δυνατόν, τα μέτρα θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017. Ειδικότερα, οι αρχές δεσμεύονται να ευθυγραμμίσουν τον αριθμό διδακτικών ωρών ανά μέλος του προσωπικού, καθώς και την αναλογία μαθητών ανά τάξη και ανά εκπαιδευτικό, με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2018. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων θα συνάδει με το γενικό σύστημα αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης. Οι αρχές θα διασφαλίσουν τη δίκαιη μεταχείριση όλων των φορέων παροχής εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών ιδρυμάτων, καθορίζοντας ελάχιστα πρότυπα».
Τα πράγματα, λοιπόν, είναι απολύτως ξεκάθαρα και προσδιορισμένα. Η αξιολόγηση του ΟΟΣΑ θα καθορίσει την ατζέντα των αλλαγών. Μήπως είναι καιρός να ξεκινήσουμε να λέμε όλη την αλήθεια και να ασχολούμαστε με την ουσία, αφήνοντας τις μεγαλοπρεπείς διαπιστώσεις που βγάζουν, απλώς, ωραίους τίτλους;
panagopg@gmail.com
