Οι δασικοί χάρτες στην επικαιρότητα και θέμα συζήτησης σε όλο το νομό. Ασφαλώς πρόκειται για ένα σύνθετο και σοβαρό ζήτημα, έρχεται και εξελίσσεται από το 2007 και “σκάει” σήμερα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία. Ο χορός των αντιδράσεων έχει ανοίξει για τα καλά και πέρα από εκείνους που ψάχνουν το δίκιο τους (και θα πληρώσουν πάλι τα κρατικά ταμεία με την ελπίδα ότι θα το βρουν) υπάρχουν και εκείνοι που επιχειρούν την πολιτική κεφαλαιοποίηση. Σύνηθες άλλωστε στην πολιτική, κανένας δεν πληρώνει τίποτε γι' αυτά που λέει. Οσο βέβαιο είναι πως υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα και για τους κατόχους γης και για την τοπική οικονομία, άλλο τόσο βέβαιο είναι ότι χρειάζεται Δασολόγιο. Με ρεαλιστική προσέγγιση των πραγμάτων και της διαμορφωμένης κατάστασης μέχρις ενός σημείου. Από ιδρύσεως του νεοελληνικού κράτους, η γεωργία αναπτύχθηκε στο έδαφος των εκχερσώσεων καθώς οι καλλιεργούμενες εκτάσεις ήταν σχετικά μικρές και δεν χωρούσαν τη δυναμική που δημιουργούσε η απελευθέρωση (... και των εδαφών). Δεν πρόκειται για καινούργιο φαινόμενο αλλά κάποτε θα πρέπει να σταματήσει. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει με αεροφωτογραφίες του 1945. Σιγά μην τους έκοφτε το Δασολόγιο εκείνη την εποχή, για τον Εμφύλιο ετοιμαζόταν η άρχουσα τάξη και “σκανάριζε” βουνά και λόγγους. Οι οποίοι είχαν θεριέψει μετά από χρόνια εγκατάλειψης στη διάρκεια της Κατοχής. Ούτε με αεροφωτογραφίες του 1960, όταν η ύπαιθρος εγκαταλειπόταν καθώς οι άνθρωποι αναζητούσαν καλύτερη ζωή στο Λεκανοπέδιο και το εξωτερικό.

Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως υποχρεωτικά ότι όλες οι εκτάσεις ήταν καλλιεργημένες και εγκαταλείφθηκαν, η κοινωνική πραγματικότητα όμως εκ των πραγμάτων θέτει υπό αμφισβήτηση τους καθολικούς χαρακτηρισμούς. Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση χρήζει πολύ προσεκτικής αντιμετώπισης και αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους εκείνους οι οποίοι εμπλέκονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αυτοδικαίως ή... αυτοκλήτως. Υπάρχουν οι συνταγματικές δεσμεύσεις, υπάρχει και μια ολόκληρη συζήτηση που έγινε στην αναθεώρηση του 2006 σχετικά με τον κρίσιμο χρόνο έναρξης των χαρακτηρισμών με βάση τις αεροφωτογραφίες, καθώς είχε προταθεί ο χρόνος ψήφισης των διατάξεων, δηλαδή το 1975. Βεβαίως αυτές τις συζητήσεις ελάχιστοι τις παρακολούθησαν και οι περισσότεροι βρίσκονται σήμερα προ εκπλήξεων. Μόνον όσοι χρειάστηκαν χαρακτηρισμούς αντιλήφθηκαν τις συνέπειες των νέων διατάξεων, αλλά τώρα η υπόθεση παίρνει καθολικό χαρακτήρα. Το βέβαιο είναι πως η υπόθεση δεν μπορεί να κλείσει στις προθεσμίες οι οποίες μπορεί να χαρακτηριστούν και ως ασφυκτικές, καθώς η υπόθεση αφορά σε χιλιάδες κατόχους γης, πολλοί από τους οποίους δεν είναι ενημερωμένοι καθώς ζουν μακριά. Δεν μπορεί να κλείσει γιατί θα πρέπει να εντοπιστούν προβλήματα και ενδεχομένως η αναγκαιότητα νομοθετικών ρυθμίσεων ώστε να αρθούν αυτά. Και βεβαίως θα πρέπει να ανακληθούν μέτρα εισπρακτικού χαρακτήρα καθώς συνιστούν μια ακόμη επιβάρυνση των πολιτών οι οποίοι σε πάρα πολλές περιπτώσεις εκτός από τα παράβολα θα πρέπει να πληρώσουν και για τη σύνταξη των ενστάσεων. Η εντύπωση ότι το Δασολόγιο αποτελεί “εισπρακτικό μέτρο” θα αποτελούσε το μεγαλύτερο πλήγμα γι' αυτό.

Και επειδή κάθε κίνηση είναι πολιτικά αξιοποιήσιμη τοπικά, εκείνο το οποίο θα περίμενε κανένας είναι η επίσημη κεντρική θέση των κομμάτων. Το παιχνίδι με τους τοπικούς παράγοντες και οργανώσεις καλά κρατεί, αλλά εδώ δεν πρόκειται για ένα τοπικό θέμα αλλά για ζήτημα εθνικής σημασίας το οποίο σταδιακά θα παρουσιαστεί στο σύνολο των νομών της χώρας. Η εύκολη λύση είναι να κρύβεται κανένας πίσω από τους τοπικούς εκπροσώπους του. Το δύσκολο είναι κεντρικά να αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους και να αναζητήσουν πεδίο συνεννόησης, αν και εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχει κάτι τέτοιο. Η υπόθεση έχει παρελθόν, τα κόμματα είχαν πάρει θέση για κρίσιμα ζητήματα όπως αυτό με τις αεροφωτογραφίες του 1945 και το 2008 είχαν γίνει μάχες για το θέμα αυτό. Απλώς θυμίζω μια ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ στη διαμάχη με τον Γ. Σουφλιά, η οποία έλεγε: “Καλούμε την κυβέρνηση να δώσει ένα ξεκάθαρο στίγμα για τη μηδενική ανοχή που πρέπει να δείξει απέναντι σε κάθε προσπάθεια αποχαρακτηρισμού δασικής έκτασης. Πιστεύουμε ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί σαν βάση η αεροφωτογράφηση του 1945, ενώ για τις περιοχές που μπορεί να τεκμηριωθεί η νομιμότητα αλλαγής χρήσης, από δασική σε άλλη, να γίνουν ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις, που να επιτρέψουν την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας μια για πάντα”. Σε κάθε περίπτωση, η ώρα της εφαρμογής είναι η ώρα της αποκάλυψης των προβλημάτων και ως εκ τούτου της ρεαλιστικής προσέγγισης. Και χρειάζεται τα κόμματα κεντρικά να αναζητήσουν την καλύτερη λύση για τα πραγματικά προβλήματα που εντοπίζονται από τη διαδικασία έτσι ώστε να αναζητηθεί η “χρυσή τομή” ανάμεσα στην πρόθεση του νομοθέτη να προστατεύσει τις δασικές εκτάσεις και στη διαμορφωμένη κατάσταση στην αγροτική οικονομία. Εξ άλλου γι' αυτό συζητούμε και όχι για τους μικρούς ή μεγάλους οικοπεδοφάγους.

Η ανάγκη αντιμετώπισης ανάλογων ζητημάτων σε εθνικό επίπεδο, διαφαίνεται με τον πλέον καθαρό τρόπο στην υπόθεση ΠΟΠ ελιά Καλαμάτας. Αυτό που γίνεται το τελευταίο δίμηνο είναι το αποκορύφωμα μιας διαμάχης που έχει τοπικά αλλά και οικονομικά χαρακτηριστικά. Οι βουλευτές παρεμβαίνουν για να επηρεάσουν τις αποφάσεις ανάλογα με τον τόπο που εκλέγονται, ενώ ανάλογη είναι η στάση τοπικών οργανώσεων των κομμάτων. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ Αιτωλοακαρνανίας έκανε πανηγυρική ανακοίνωση “δικαίωσης” των προσπαθειών του, που επρόκειτο να ανοίξουν το δρόμο για κατάργηση ουσιαστικά της υπάρχουσας ΠΟΠ. Αλλά την ίδια ώρα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ανακοίνωνε την απόσυρση της ελιάς Καλαμάτας από τον εθνικό κατάλογο και ως εκ τούτου την ακύρωση αυτής της προοπτικής. Ο βουλευτής Φθιώτιδας της Νέας Δημοκρατίας Χρ. Σταϊκούρας επιτέθηκε στην κυβέρνηση επειδή αφαιρέθηκε η ελιά από τον εθνικό κατάλογο. Το ίδιο έκαναν και οι βουλευτές του Ποταμιού Γιώργος Μαυρωτάς και Σπύρος Δανέλλης καταγγέλλοντας ότι η υπόθεση της ανάκλησης στοιχίζει δεκάδες εκατομμύρια. Εννοείται βεβαίως ότι οι αγροτικές οργανώσεις σε κάθε νομό προωθούν τη θέση που τους βολεύει, οι τυποποιητές τη δική τους και πάει λέγοντας. Κανένα κόμμα όμως δεν έχει εκφράσει κεντρική θέση για το τι ακριβώς πρέπει να γίνει με αυτή την υπόθεση, που σέρνεται χρόνια και θα σέρνεται όσο η πολιτική καθορίζεται από τους τοπικούς παράγοντες. Τους οποίους ενσυνείδητα και για μικροκομματικούς λόγους αφήνουν τα κόμματα να υποστηρίζουν όποια θέση φέρνει... ψήφους.

Συνοψίζοντας: Από την ώρα που έφθασε στο πεδίο της εφαρμογής, το Δασολόγιο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα, ψυχραιμία και κεντρικές πολιτικές αποφάσεις σε ένα ελάχιστο συνεννόησης που θα παντρεύει την προστασία με την κατάσταση της γεωργίας και των ανθρώπων που ζουν από εκεί. Δύσκολη υπόθεση, σοβαροί οι περιορισμοί, ακόμη σοβαρότερος όμως ο κίνδυνος να λογγώσει για τα καλά αυτή τη φορά η ύπαιθρος...