Μετά την ανάκληση των μέτρων, θεώρησα σκόπιμο να αναδημοσιεύσω κατ’ αρχήν εκείνο το κείμενο, όχι απλώς γιατί επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις, αλλά και γιατί θεωρώ πως υπάρχουν στοιχεία χρήσιμα για το μέλλον.
Εγραφα λοιπόν λίγες ημέρες πριν την εφαρμογή των μέτρων ορισμένα ζητήματα μεθοδολογίας που θα πρέπει να εφαρμόζονται σε αυτές τις περιπτώσεις και προτείνοντας αναθεώρηση των μέτρων πριν εφαρμοστούν: “Οταν έχεις να κάνεις με μια μεγάλη επέμβαση που φιλοδοξεί να κάνει την πόλη πιο φιλική στους κατοίκους αλλά ταυτόχρονα σημαίνει ανατροπή της διαμορφωμένης πραγματικότητας, θα πρέπει να ακολουθήσεις ορισμένα βήματα:
1. Το δημοτικό συμβούλιο με τη μέγιστη δυνατή συμφωνία, θέτει παραμέτρους και προσδιορίζει πολιτικά τι επιδιώκει με την παρέμβαση και προκηρύσσει σχετική μελέτη έτσι ώστε να συνδεθούν οι κανόνες της επιστήμης με την κοινωνική επιδίωξη.
2. Ολοκληρώνεται η μελέτη και με τους ίδιους πολιτικοκοινωνικούς όρους αποφασίζει να προχωρήσει στο επόμενο βήμα που είναι η προσομοίωση της καθημερινότητας στη μελέτη με ρυθμίσεις οι οποίες δεν κοστίζουν τίποτε, έτσι ώστε “να μην πέσουν τα χρήματα στο πηγάδι”, καθώς η μελέτη θα πρέπει να είναι εφαρμόσιμη χωρίς τη δημιουργία ανυπέρβλητων προβλημάτων.
3. Η προσομοίωση γίνεται σε χρόνο κατά τον οποίο υπάρχει το περιθώριο συνειδητοποίησης των αλλαγών από τους πολίτες και τους χρήστες των υπηρεσιών, έτσι ώστε όταν φθάσουμε στο κρίσιμο σημείο και η “πίεση” πολλαπλασιάζεται να γνωρίζουν τι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν.
4. Αν στη διάρκεια της πειραματικής εφαρμογής προκληθούν απρόβλεπτες καταστάσεις, το “πείραμα” διακόπτεται και... πάμε για άλλα.
5. Μετά την πειραματική εφαρμογή, μελετητές και δημοτικό συμβούλιο εξετάζουν τα δεδομένα της προσομοίωσης και προβαίνουν στις διορθωτικές κινήσεις ή και απορρίπτουν τις λύσεις αν διαπιστωθεί ότι τα νέα προβλήματα είναι ανυπέρβλητα.
6. Το βουλευόμενο σώμα “κεφαλαιοποιεί” την εμπειρία και χαράσσει την πορεία του με βάση αυτή και τους κανόνες της επιστήμης.
Εν προκειμένω και με βάση τα όσα παρουσιάστηκαν σχετικά με τις ρυθμίσεις στη Ναυαρίνου δεν πληρούται καμία από τις προϋποθέσεις που καταγράφηκαν: Ούτε στρατηγικό σχέδιο υπάρχει, ούτε προετοιμασία, ούτε χρόνος για πειράματα, ούτε μεθοδολογία αξιολόγησης και πολύ περισσότερο η αναγκαία “μεγάλη συμφωνία”. Ως εκ τούτου για να αποφευχθούν τραγελαφικές καταστάσεις και η ταλαιπωρία του κόσμου σε μια περίοδο κατά την οποία υπάρχει η μέγιστη αγωνία για την τοπική οικονομία, δημοτική αρχή και παρατάξεις θα πρέπει να δουν πάλι το ζήτημα και τα βήματα που πρέπει να γίνουν. Η ριζική παρέμβαση στη Ναυαρίνου είναι ζητούμενο, αλλά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές έχουν διατυπωθεί διαφορετικές απόψεις που νομίζω ότι ποτέ δεν αξιολογήθηκαν. Κατ’ αρχήν με βάση το σχέδιο είχε επιλεγεί η λύση των “μαιάνδρων”, δηλαδή η διάνοιξη των καθέτων δρόμων και η κυκλοφορία στη Ναυαρίνου “ανά τετράγωνο”, δηλαδή ένα διαρκές ζιγκ - ζαγκ που προσπαθούσε να ισορροπήσει ανάμεσα στη δυνατότητα πρόσβασης (απολύτως αναγκαία για τους κατοίκους) και την ποιοτική αναβάθμιση του δημόσιου χώρου. Στη συνέχεια προέκυψε η λογική της πεζοδρόμησης αλλά με τη δυνατότητα κυκλοφορίας μέσου σταθερής τροχιάς (και εναλλακτικά μικρών οικολογικών λεωφορείων). Στον αντίποδα, διατυπώθηκαν σκέψεις για μονοδρόμηση της Ναυαρίνου έτσι ώστε ο επισκέπτης να έχει τη δυνατότητα υπό αυστηρές προϋποθέσεις (ταχύτητα κ.λπ.) να διασχίσει από τη Δύση προς την Ανατολή την περίπου 4 χιλιομέτρων περιοχή και να επιλέξει το σημείο που θέλει να σταθεί σταθμεύοντας σε χώρους οι οποίοι σε κάθε λύση θα έπρεπε να δημιουργηθούν. Και φυσικά έχει κατατεθεί ένα πλήθος προτάσεων τόσο στο επίπεδο του τρόπου κίνησης των οχημάτων όσο και στην κατανομή των χρήσεων του δημόσιου χώρου, οι οποίες δείχνουν έναν κοινωνικό και επιστημονικό πλουραλισμό που παραμένει αναξιοποίητος.
Εν κατακλείδι που λέγαμε οι... αρχαίοι: Υπάρχει έδαφος για μια εξαντλητική συζήτηση η οποία δεν έχει γίνει. Δεν υπάρχει έδαφος για κινήσεις εντυπωσιασμού εν μέσω βαθύτατης υγειονομικής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης. Και μια ακροτελεύτια παρατήρηση: Ποτέ, καμία ριζική παρέμβαση δεν μπορεί να αφήσει ικανοποιημένους όλους όσοι επηρεάζονται από αυτήν. Ως εκ τούτου η κάθε δημοτική αρχή οφείλει να υπερβεί τη λογική των επίπλαστων "διαβουλεύσεων", να πάρει υπόψη της όλες τις παρατηρήσεις και προτάσεις, αλλά να προτάξει το δημόσιο συμφέρον στην τελική της επιλογή. Αυτός άλλωστε είναι και ο ρόλος της...”.
Η παρέμβαση αυτή αφορούσε τη συνολική λογική του εγχειρήματος και όχι επιμέρους ρυθμίσεις, οι οποίες είχαν εφαρμοστεί με επιτυχία αλλά παραδόξως είχαν εγκαταλειφθεί κάτω από τις πιέσεις “ενδιαφερομένων”, όπως είναι η πεζοδρόμηση μεταξύ Φαρών και Ακρίτα. Και εκείνες οι οποίες είχαν προταθεί από πέρυσι το καλοκαίρι (μονοδρόμηση Μεσογείων και Αύρας) αλλά είχαν απορριφθεί μετά πολλών επαίνων από την τότε δημοτική αρχή, στην οποία συμμετείχαν οι σημερινοί δημοτικοί άρχοντες. Επανερχόμενος λοιπόν στο θέμα θεωρώ ότι ο ερασιτεχνισμός, η προχειρότητα και το πολιτικό παιχνίδι συμφερόντων θα πρέπει επιτέλους να σταματήσουν από εδώ αν πράγματι υπάρχει η επιδίωξη να αλλάξει κάτι ριζικά στη Ναυαρίνου. Πριν από τις εκλογές σε δηλώσεις, έρευνες και προγράμματα όλοι οι συνδυασμοί υπόσχονταν λύσεις, κάποιοι παραλλήλως διατύπωναν και παρουσίαζαν προτάσεις. Η πρώτη κίνηση η οποία λογικά θα έπρεπε να γίνει, είναι να τις βάλουν κάτω σε μια κοινή επιτροπή ώστε να διαπιστωθεί αν πράγματι υπάρχουν προτάσεις σε επίπεδο πολιτικών κατευθύνσεων. Πολύ απλά αν μπορούν να προσδιοριστούν στόχοι και κατευθύνσεις, οι οποίες θα αποτελούσαν τις προδιαγραφές για την εκπόνηση πραγματικής και εφαρμόσιμης μελέτης για τη ριζική αλλαγή της κατάστασης που επικρατεί σήμερα. Είναι αδιανόητο να πετάνε όλοι το μπαλάκι στην εξέδρα, να παραπέμπουν σε κάτι που θα γίνει κάποτε, να συζητούν “προσωρινές” λύσεις και επί της ουσίας κάτω από την πίεση διαφόρων ομάδων με διαφορετικά συμφέροντα να προσπαθούν να κρατήσουν πλείονα του ενός καρπούζια στη μασχάλη. Δεν γίνεται, δεν χρειάζεται να είναι κανένας “σοφός” για να το καταλάβει και τέλος πάντων κανένας δεν μπορεί να κοροϊδεύει κανέναν στο διηνεκές. Κάποια στιγμή έρχεται η ώρα της κρίσης ή του γενικευμένου μπάχαλου.
Σε όλη αυτή την ιστορία η υπόθεση δεν είναι ζήτημα “σύλληψης” αλλά στόχων τους οποίους θα υπηρετήσει. Και αυτούς οφείλει να τους προσδιορίσει το βουλευόμενο σώμα, αν συνεχίσει να υπάρχει κάτι τέτοιο πραγματικά και δεν καταργηθεί από τον “άριστο” Θεοδωρικάκο και τις άκρως αντιδημοκρατικές ρυθμίσεις του. Πρόσβαση, συγκοινωνία, στάθμευση, σε μια περιοχή πυκνοκατοικημένη, με υπερεπαγγελματισμό και εποχική... κοσμοσυρροή, είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο σταυρόλεξο. Οποιαδήποτε επιλογή όσον αφορά τις προτεραιότητες θα συναντήσει λογικά αντιδράσεις, γιατί αποκλείεται να υπάρξει κάποια που να ικανοποιεί όλους τους “εμπλεκόμενους” εκτός από τη... μη επιλογή. Η οποία προκαλεί μόνιμη “γκρίνια”, διώχνει κόσμο από την Παραλία, κάνει δύσκολη τη ζωή των κατοίκων, αλλά μέχρι εκεί. Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τη θεσμική λειτουργία (ή όχι) του Δημοτικού Συμβουλίου, η προεκλογική περίοδος έχει περάσει, οι παρατάξεις έχουν πάρει τη θέση τους στο Δημοτικό Συμβούλιο. Με αφορμή την τραγελαφική κατάσταση που δημιουργήθηκε, πρέπει να μιλήσουν με σαφήνεια για τις ρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν και εν πάση περιπτώσει για τη μεθοδολογία με την οποία θα φθάσουμε σε αυτές, έτσι ώστε να δοθεί η βέλτιστη λύση. Και κάτι για τον “διάλογο”: Ναι, διάλογος με όλους, αλλά ο διάλογος έχει θέσεις και οι αντιθέσεις σε κάθε ιδέα να αλλάξει η σημερινή κατάσταση δεν συνιστούν θέση. Για να μην κρύβονται κάποιοι πίσω από έννοιες και πρακτικές, με τις οποίες δεν συμφωνούν αλλά τις χρησιμοποιούν προσχηματικά...
