Τετάρτη, 30 Μαρτίου 2016 16:02

Να γίνει εθνική υπόθεση η προώθηση της σταφίδας

Γράφτηκε από τον

Να γίνει εθνική υπόθεση η προώθηση της σταφίδας

 

Φυσικό περιβάλλον και σταφίδα στη Μεσσηνία είναι έννοιες συγγενικές. Οσο και αν περιορίστηκαν οι καλλιεργούμενες εκτάσεις, σε πολλές περιοχές οι φυτείες της συνεχίζουν να δίνουν τον τόνο και ένα ξεχωριστό χρώμα. Αρκεί βεβαίως να σωθούν. Γιατί αν η εξέλιξη των πραγμάτων συνεχίσει τη σημερινή πορεία, θα μείνουν μόνον οι αναμνήσεις, η ιστορία και η λαογραφία ενός εμβληματικού προϊόντος για τη νεότερη Ελλάδα και τους ανθρώπους της.

 

Και υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους το ενδιαφέρον θα πρέπει να γίνει χειροπιαστό και να μετουσιωθεί σε σχέδιο. Σε μια εποχή κατά την οποία φουντώνει η φιλολογία για τις "υπερτροφές" ως στοιχείο μάρκετινγκ για την προώθηση πλήθους εισαγόμενων προϊόντων, η χώρα διαθέτει τη δική της και δεν είναι άλλη από τη σταφίδα. Κατά πως λένε οι ειδικοί, είναι πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών πολυφαινολικών συστατικών που έχουν αντιοξειδωτική δράση και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιοπαθειών. Διαθέτει αντικαρκινική δράση - κυρίως σε ό,τι αφορά το παχύ έντερο και το στομάχι. Διαθέτει αντιμικροβιακή και αντιβακτηριακή δράση, καθώς και αγγειοδιασταλτική δράση. Περιέχει σε μεγάλες ποσότητες ιχνοστοιχεία και συγκεκριμένα μαγνήσιο, ψευδάργυρο και κάλιο (ρυθμιστές της αρτηριακής πίεσης). Με δεδομένο ότι η σταφίδα καταναλώνεται με τη φλούδα της, έχει πολύ υψηλό ποσοστό διαιτητικών ινών που λειτουργούν ως υπόστρωμα για ωφέλιμα βακτήρια του παχέος εντέρου χαρίζοντας έτσι στη σταφίδα προβιοτικές ιδιότητες που βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου αλλά εμποδίζουν και τη βιοσύνθεση χοληστερόλης. Ολίγον "ιατρικοί" οι όροι που χρησιμοποιούνται αλλά αυτό είναι αναγκαίο αφού δεν πρόκειται για... διαφημιστικό κείμενο αλλά για τη σύνοψη συμπερασμάτων ερευνών με τη συμβολή πλήθους επιστημόνων

Ο κατάλογος των ευεργετικών για την υγεία ιδιοτήτων της σταφίδας είναι μακρύς και αποτυπώνεται σε πανεπιστημιακές έρευνες που έγιναν για λογαριασμό της ΣΚΟΣ στις οποίες εκτός των άλλων αναφέρεται ότι η γλυκύτητα της σταφίδας οφείλεται στη μεγάλη περιεκτικότητά της σε φρουκτόζη, η οποία έχει πολύ χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη έναντι της γλυκόζης και ως αποτέλεσμα η σταφίδα έχει μέτριο γλυκαιμικό δείκτη (55-63). Τα σάκχαρα της σταφίδας δεν είναι σε μορφή κρυστάλλων, επομένως μπορούν να «εγκλωβίσουν» άλλα συστατικά, αντιοξειδωτικά, αρωματικές ουσίες, και να τα προστατεύσουν. Παράλληλα τα κουκούτσια, όταν υπάρχουν, συνεισφέρουν και αυτά στο αντιοξειδωτικό περιεχόμενο. Τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται μια σοβαρή προσπάθεια για την υποστήριξη και προβολή της διατροφικής αξίας που έχει η σταφίδα, πολύ λίγα όμως έχουν φθάσει στον κόσμο μέσα από μεμονωμένες προσπάθειες. Βεβαίως δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται κάτι τέτοιο. Μόνο που η "εξέλιξη" έφαγε τις προσπάθειες που είχαν γίνει και εξαφανίστηκαν προϊόντα τα οποία έθρεψαν ολόκληρες γενιές. Και προέρχομαι από εκείνη που πρόλαβε την περίφημη "Θρεψίνη" (μαρμελάδα σταφίδας δηλαδή) η οποία από τη δεκαετία του 1930 πουλιόταν στα φαρμακεία ως... δυναμωτικό ακόμη και... νηστήσιμο προϊόν. Οπως έλεγε η διαφήμιση εκείνης της εποχής "η ευθυνωτέρα όλων και η καλλυτέρα τροφή. Περιέχει άφθονες βιταμίνες, ζάχαρη φυσική, σίδηρο κλπ. Είναι θερμαντική, θρεπτική περισσότερον του κρέατος χωρίς τας τοξίνας του. Δυναμωτική, συνιστωμένη κυρίως εις τους αδυνάτους".

Στον κατάλογο φυσικά θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και τους χαλβάδες με κορινθιακή (ευρεσιτεχνία του Καλαματιανού Καλούλη), τα σταφιδόψωμα, τις επιδείξεις στο εξωτερικό και πάει λέγοντας. Σε μια προσπάθεια εν μέσω κρίσης να κρατηθεί η κατανάλωση στο εξωτερικό και να διευρυνθεί στο εσωτερικό. Το εξωτερικό κατέρρευσε και το εσωτερικό ουδέποτε αποτέλεσε μετρήσιμη αγορά στο συνολικό όγκο του προϊόντος. Ζητούμενο σήμερα είναι η αναστροφή της κατάστασης και αυτό δεν μπορεί να γίνει φυσικά από μόνο του. Χρειάζεται ένα σχέδιο στήριξης του προϊόντος το οποίο δεν μπορεί παρά να αποτελεί υπόθεση παραγωγικών φορέων, τοπικών επιχειρηματιών και φυσικά της Πολιτείας. Είναι σίγουρο ότι σε κάποιες περιοχές από ορισμένους φορείς εξελίσσονται προσπάθειες αλλά η ιστορία αυτή θα πρέπει να αγκαλιάσει όλη την Πελοπόννησο και να γίνει εθνική υπόθεση υπό την έννοια της φροντίδας του κράτους ώστε να ενθαρρύνει και να ενισχύσει με κάθε τρόπο τέτοιες προσπάθειες. Και αυτές δεν μπορεί παρά να ξεκινήσουν από τα παιδιά που θα πρέπει όχι μόνον να γνωρίσουν τα τοπικά προϊόντα και την αξία τους, αλλά να γίνουν και οι καλύτεροι καταναλωτές. Πράγμα που σημαίνει ότι θα έπρεπε να εκπονηθεί ένα σχέδιο γνωριμίας με την κορινθιακή σταφίδα στα σχολεία, με ελκτικό τρόπο ως στοιχείο της γενικότερης προσπάθειας για την μεσογειακή διατροφή. Και φυσικά αν θέλουμε να αυξηθούν και η κατανάλωση αλλά και οι εξαγωγές, δεν μπορεί παρά η κορινθιακή σταφίδα να είναι παρούσα σε ξενοδοχεία και καταστήματα με τη γενικευμένη χρήση της ως σνακ, στη μαγειρική, στο μεσογειακό πρωινό κλπ.

 

Ολα αυτά προϋποθέτουν συνέργειες διαφόρων φορέων και μια αλλαγή στην αντίληψη, που θέλει όλοι να περιμένουν από άλλους εκείνο που θα πρέπει να κάνουν όλοι μαζί. Από εκεί και ύστερα το μεγάλο πρόβλημα είναι η ίδια η παραγωγή και το μέλλον της. Τις τελευταίες δεκαετίες η παραγωγή έφθασε σε οριακά επίπεδα, καθώς μοναδική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του κράτους ήταν η μείωση της προσφοράς μέσω της εκρίζωσης. Και δεν έγινε ουσιαστικά καμία οργανωμένη και χρηματοδοτούμενη προσπάθεια για την ανανέωση των αμπελώνων, την αύξηση της παραγωγικότητας και τη μείωση του κόστους παραγωγής. Οι τελευταίες σταφιδοφυτείες κρατήθηκαν λόγω της υψηλής επιδότησης, η οποία όμως βαίνει μειούμενη όπως και η τιμή του προϊόντος. Και σε όλα αυτά βεβαίως, εκείνο το οποίο δεν πρέπει να ξεχαστεί είναι η ποιότητα του προϊόντος. Η επισήμανση δεν είναι τυχαία καθώς η ποιότητα όχι μόνον δεν είναι δεδομένη, αλλά ορισμένες φορές θα τη χαρακτήριζα ως αποτρεπτική για την κατανάλωση. Ουσιαστικά έχει δρομολογηθεί η τελευταία πράξη για την καλλιέργεια. Σε αυτή τη φάση και με δεδομένο το γεγονός ότι έρχονται χειρότερες ημέρες λόγω ασφαλιστικού-φορολογικού, το στοίχημα για τη σταφίδα είναι αν θα υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διάσωσης από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση που θα βελτιώσει τη θέση της στο διεθνή ανταγωνισμό. Τώρα θα μου πείτε ότι αυτά είναι... πολυτέλειες για την Ελλάδα του άρπα-κόλλα και της απουσίας αγροτικής πολιτικής. Χωρίς αυτά όμως κάποια στιγμή η κορινθιακή σταφίδα θα αποτελέσει ένδοξο παρελθόν, ειδικά για την περιοχή μας. Το καμπανάκι χτυπάει κυρίως για τους παραγωγούς που θα πρέπει να πάψουν να ακούν "πολιτικά κηρύγματα" και να απαιτήσουν σχεδιασμένη πολιτική για την ανάταξη της καλλιέργειας και της παραγωγής...