Δευτέρα, 18 Φεβρουαρίου 2013 09:45

Η αγωνία των πατατοπαραγωγών και η ασυδοσία των αγορών

Γράφτηκε από τον

Η αγωνία των πατατοπαραγωγών και η ασυδοσία των αγορών

Καθώς προχωράει ο χρόνος, η αγωνία των πατατοπαραγωγών αρχίζει να πλησιάζει το κόκκινο. Ο πρώτος λόγος είναι ο καιρός: Υπερπρώιμη η παραγωγή και για να βγει στην αγορά θα πρέπει να ξεπεράσει το εμπόδιο του πάγου. Με δεδομένη και τη λαϊκή σοφία για το "Μάρτης, γδάρτης…", η αγωνία είναι μακράς διαρκείας. Και όταν οι συνθήκες επιτρέψουν (πολύ χαμηλή θερμοκρασία, άπνοια, ξαστεριά) να χτυπήσει ο πάγος, η αντιμετώπιση είναι δύσκολη, η κούραση απίστευτη και οι κίνδυνοι για την υγεία μεγάλοι.

 

Εφόσον ξεπεραστεί επιτυχώς ο κίνδυνος του πάγου, εμφανίζεται ο… δράκος των εισαγωγών. Τεράστιες ποσότητες πατάτας εισάγονται από τρίτες χώρες σε πολύ χαμηλές τιμές και καθηλώνουν τις τιμές της ντόπιας πατάτας σε καταστροφικά για τους παραγωγούς επίπεδα. Εμποροι και μεσάζοντες εκμεταλλεύονται με τον πλέον στυγνό τρόπο τους απροστάτευτους παραγωγούς, όπως καταγράφει με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο πρόσφατο δημοσίευμα της ιστοσελίδας που έχει δημιουργήσει η ΠΑΣΕΓΕΣ. Σε αυτό γράφει ο Αλ. Μπίκας: «Ανησυχητικά στοιχεία για το μέγεθος ενός διαχρονικού προβλήματος που έχει να κάνει με την “ψαλίδα” τιμών από το χωράφι ως το ράφι, αλλιώς… από την ώρα που συγκομίζει ο αγρότης, έως την ώρα που ο καταναλωτής ψωνίζει στο σούπερ μάρκετ, αποδεικνύουν στοιχεία του paseges.gr για την πατάτα που διακινείται στην αγορά.

Δυο φορές την τιμή που εισπράττει ο παραγωγός παίρνει μέχρι να φτάσει στο ράφι η πατάτα, σύμφωνα με έρευνα του paseges.gr.

Ειδικότερα, ενώ ο παραγωγός εισπράττει, με βάση στοιχεία από πρόσφατη έκθεση της ΠΑΣΕΓΕΣ 42 λεπτά το κιλό -μια τιμή βέβαια σημαντικά αυξημένη σε σχέση με το 2011- ο καταναλωτής αγοράζει το προϊόν ακόμη και προς 1,18 ευρώ το κιλό, σύμφωνα με στοιχεία από το Παρατηρητήριο Τιμών του υπουργείου Ανάπτυξης. Βέβαια υπάρχει προϊόν που διατίθεται στην αγορά ακόμη και προς 48 λεπτά του ευρώ το κιλό.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία ο Ελληνας καταναλωτής πολλές φορές πληρώνει ακριβότερα το εισαγόμενο προϊόν, που διατίθεται στην αγορά και πιο συγκεκριμένα σε τιμές από 0,59 – 1,33 ευρώ για κάθε κιλό.

Πατάτες Γαλλίας που κυκλοφορούν στο εμπόριο πωλούνται σε τιμές που δεν ξεπερνούν τα 90 λεπτά, ενώ ειδικότερα αυτές της Κύπρου κυμαίνονται από 0,75 έως 1,45 ευρώ το κιλό».

Το πλέον ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στοιχεία έκθεσης που έχει συνταχθεί για λογαριασμό της ΠΑΣΕΓΕΣ «οι εισαγωγές νωπής πατάτας το 2011 σε σχέση με το 2010 παρουσίασαν σημαντική αύξηση, όσον αφορά την ποσότητα, η οποία έφθασε το 31% ενώ η αύξηση της συνολικής αξίας πλησίασε σχεδόν το 50% με την μέση τιμή να παρουσιάζει αύξηση της τάξεως του 15%».

Οι αριθμοί αποκαλύπτουν τα πράγματα με το όνομά τους για ένα προϊόν μεγάλης σημασίας όχι μόνον στην περιοχή μας όπου επιχειρείται να αξιοποιηθούν οι κλιματολογικές συνθήκες όσον αφορά την πρωιμότητα, αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας που καλλιεργείται το προϊόν σε παραπλήσιες ή και σε διαφορετικές περιόδους.

Πρώτο ζήτημα η "ψαλίδα" των τιμών που οδήγησε σε εκρηκτικές καταστάσεις και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί το λεγόμενο "κίνημα της πατάτας". Μια ιστορία, η οποία πέρα από τις προθέσεις των οργανωτών, μπορεί να λειτουργήσει και αρνητικά συμπιέζοντας τις τιμές παραγωγού. Η υπόθεση της "ψαλίδας" είναι ένα θέμα που απασχολεί την κοινωνία εδώ και πολλά χρόνια αλλά εκείνοι που έχουν την ευθύνη της διακυβέρνησης δεν έχουν πάρει κανένα μέτρο ελέγχου της αισχροκέρδειας. Μαζί με την "ψαλίδα" έρχονται και οι ελληνοποιήσεις που ειδικά στην πατάτα έχουν πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και εκτοπίζουν τα ντόπια προϊόντα από την αγορά. Και φυσικά ακολουθούν οι εισαγωγές που γίνονται όλο και μεγαλύτερες αποφέροντας τεράστια κέρδη σε ένα ολόκληρο κύκλωμα που εκμεταλλεύεται την απουσία πολιτικής βούλησης και μέτρων για την αισχροκέρδεια.

Η πατάτα αποτελεί σχεδόν μονοκαλλιέργεια για αρκετές περιοχές της Πελοποννήσου και σε διαφορετικές εποχές. Τα προβλήματα είναι μεγάλα και ξεκινούν από το κόστος της καλλιέργειας με βασικό στοιχείο την απόλυτη εξάρτηση της παραγωγής από τις εισαγωγές σπόρου. Εκείνοι που κυβέρνησαν κατάφεραν να απαξιώσουν τη σποροπαραγωγή στην Ελλάδα, να καταργήσουν την έρευνα και να κλείσουν τα κέντρα. Την ώρα κατά την οποία οι Ολλανδοί που έρχονται να μας… συμβουλεύσουν για να σωθούμε από την κρίση, έκαναν ακριβώς το αντίθετο. Και φθάνουν μέχρι το άθλιο σύστημα εμπορίας που λυμαίνεται κυριολεκτικά τον κόπο και την αγωνία των παραγωγών, οι οποίοι αρκετές φορές μένουν απλήρωτοι και τρέχουν στα δικαστήρια για τα "κανόνια" εμπόρων.

Στην προσπάθεια της παραγωγικής ανασυγκρότησης, η καλλιέργεια της πατάτας παίζει σημαντικό ρόλο ως βασικό διατροφικό στοιχείο. Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η χάραξη πολιτικής αυτάρκειας, ελέγχου των αγορών και μέτρων κατάργησης της ασυδοσίας των αγορών. Χωρίς αυτή, η γεύση της πατάτας θα γίνεται όλο και περισσότερο πικρή για τους παραγωγούς της.