Η ιστορία του "καλαματιανού μαντηλιού" είναι μια παλιά… πονεμένη ιστορία. Τα νεότερα χρόνια διατυπώθηκε ως ιδέα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και υιοθετήθηκε από την τότε δημοτική αρχή η οποία ίδρυσε και ομώνυμη επιχείρηση. Η οποία απέκτησε Διοικητικό Συμβούλιο και… πινακίδα προσεχώς στο χώρο της Παλιάς Αγοράς. Στην πράξη δεν λειτούργησε ποτέ, δεν αναλήφθηκε καμία πρωτοβουλία και μοιραία διαλύθηκε ενώ ξεχάστηκε η υπόθεση. Την ίδια περίοδο ιδρύθηκε αντίστοιχη επιχείρηση στο Σουφλί η οποία προχώρησε μέχρι και την ίδρυση μονάδας επεξεργασίας. Για λόγους που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, αυτή η μονάδα έμεινε ημιτελής, καθώς δεν διάθετε "αναπηνιστήριο" (το οποίο κόστιζε ελάχιστα) και η επιχείρηση έχει οδηγηθεί σε εκκαθάριση.
Στο Σουφλί όμως όλη αυτή η προσπάθεια άφησε τα ίχνη της και στήριξε την τοπική παραγωγή με επιδοτούμενα προγράμματα από την Ευρωπαϊκή Ενωση με αποτέλεσμα να επιστρέψει δυναμικά η σηροτροφία, μέσα από πολλά προβλήματα, όπως φαίνεται από την ειδησεογραφία, αλλά ως υπαρκτός κλάδος της τοπικής παραγωγής και με προοπτικές. Σήμερα το μετάξι που παράγεται στο Σουφλί, θεωρείται κορυφαίο ως προς την ποιότητά του -καλύτερο ακόμη και από το κινεζικό- ενώ οι προοπτικές που ανοίγονται για την περιοχή είναι τεράστιες καθώς είναι η μοναδική στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη που ασχολείται με την εκτροφή του μεταξοσκώληκα και την επεξεργασία του νήματος από το κουκούλι του.
Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο γεγονός ότι η πρώτη ύλη χρησιμοποιείται σήμερα σε μία σειρά από αντικείμενα και τομείς, όπως η αεροναυπηγική- για την κατασκευή ακόμη και αμαξωμάτων από ανθρακονήματα στη Φόρμουλα 1- τα αλεξίπτωτα και τα γάντια του πυροβολικού που παράγει η πολεμική βιομηχανία, τα θεραπευτικά σκευάσματα των φαρμακευτικών εταιρειών αλλά και προϊόντα ομορφιάς της βιομηχανίας καλλυντικών.
Από τη θεωρία μέχρι την πράξη ασφαλώς υπάρχει απόσταση, αλλά τουλάχιστον στο Σουφλί ψάχνονται και προσπαθούν να στηρίξουν την τοπική παραγωγή αλλά και να αναγνωρίσουν διεθνώς τη μοναδικότητά τους. Στη Μεσσηνία και ειδικότερα στην Καλαμάτα και την ευρύτερη περιοχή, με την τεράστια παράδοση στον τομέα του μεταξιού, η υπόθεση αυτή έχει ξεχαστεί. Σήμερα την θυμούνται μόνον κάποιοι δραστήριοι εκπαιδευτικοί στο πλαίσιο προγραμμάτων που ξεδιπλώνονται στα σχολεία και μαθαίνουν τα παιδιά τη διαδικασία παραγωγής του μεταξιού. Ακόμη και η παραγωγή μεταξωτών από πρώτη ύλη που εισάγεται, έχει πλέον περιοριστεί στο ελάχιστο και έχει μείνει μόνον η εκμετάλλευση του ονόματος με μαντήλια τα οποία ουδεμία σχέση έχουν με την τοπική παραγωγή, την παράδοση και την ποιότητα.
Εκείνο το οποίο εκπλήσσει είναι το γεγονός ότι με την υπόθεση αυτή δεν ασχολείται κανένας παρά το γεγονός ότι κυβερνητικοί, κομματικοί και τοπικοί παράγοντες πλασάρουν διάφορα "εξωτικά" και μη φυτά ως λύση και διέξοδο για την αγροτική οικονομία. Θα έκανε το ίδιο λάθος αν κάποιος ξεκινούσε χωρίς μελέτη και πειραματική εφαρμογή σε μικροκλίμακα, να μιλάει για σηροτροφία και επεξεργασία του μεταξιού ως εναλλακτική λύση στην τοπική παραγωγή.
Και εδώ βρίσκεται ο ρόλος του δήμου: Να αναζητήσει τα περιθώρια που έχει αυτός ο κλάδος όπως διαμορφώνεται σήμερα η παγκόσμια οικονομία, να μελετήσει τις τοπικές δυνατότητες και να ενσωματώσει την τεχνογνωσία που έχει κατακτηθεί τη σύγχρονη εποχή. Αυτό σημαίνει όμως ότι οι δημοτικοί παράγοντες θα πρέπει πρωτίστως να κατανοήσουν ότι τόσο το μέγεθος που έχει πλέον ο δήμος, όσο και η οικονομική κρίση, επιβάλλουν τον αναπροσανατολισμό της δραστηριότητας σε παραγωγικούς τομείς και τη στήριξη της πρωτογενούς παραγωγής. Κάτι που προϋποθέτει ως βάση εκκίνησης την λειτουργία Γραφείου Αγροτικής Ανάπτυξης πλήρως στελεχωμένου, με σχέδιο και συγκεκριμένους στόχους.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, θα προκύψουν μέσα από μια βασανιστική διαδικασία που προϋποθέτει σκληρή και στοχευμένη δουλειά. Επιτέλους πρέπει οι δήμοι να ξεφύγουν από τις λογικές του "φαίνεσθαι" και να ακολουθήσουν το δύσκολο δρόμο ουσιαστικής στήριξης της τοπικής οικονομίας. Η σηροτροφία στην περιοχή και η μεταξουργία αποτέλεσαν κατά το παρελθόν δυναμικότατο κλάδο της οικονομίας με τις ρίζες στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Εγκαταλείφθηκε την εποχή της επίθεσης των συνθετικών νημάτων αλλά επιστρέφει σήμερα ως ένα διαφορετικό ποιοτικό προϊόν στην παγκόσμια αγορά. Η διερεύνηση των δυνατοτήτων και η προστασία του ονόματος, θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητες για την αυτοδιοίκηση.
