Φαινόμενο εξαιρετικά έντονο στην αυτοδιοίκηση, καθώς μάλιστα η μεγέθυνση των μονάδων απαιτεί διαμεσολάβηση για την επαφή του υποψήφιου με τον πολίτη.
Ετσι δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι από διάφορες πλευρές έχουν αρχίσει οι μετρήσεις, ούτε και οι αντιδράσεις που εκδηλώνονται άλλοτε δημοσίως και άλλοτε στο παρασκήνιο. Με τη μόνη διαφορά ότι αυτές οι μετρήσεις δεν μπορούν να δώσουν ασφαλή συμπεράσματα ακόμη και αν ως μοναδικό κριτήριο τεθεί η αναγνωρισιμότητα. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν ο ερωτώμενος θα πρέπει να δώσει τηλεφωνικά την απάντηση σε ελάχιστο χρόνο και για πρόσωπα τα οποία δεν γνωρίζει.
Ως εκ τούτου σε κάθε περίπτωση πλεονέκτημα έχει αυτός που είναι «από το πρωί μέχρι το βράδυ» στην τηλεόραση, ειδικά όταν βρίσκεται στο απυρόβλητο επειδή είναι και εκείνος που διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα ως μέσο προσωπικής προβολής. Το πλέον ακραίο παράδειγμα αναντιστοιχίας με την πραγματικότητα είναι το σύνηθες ερώτημα των πολιτικών δημοσκοπήσεων για το «ποιος είναι ο καταλληλότερος για πρωθυπουργός». Πάντα κερδίζει ο εν ενεργεία πρωθυπουργός ακόμη και όταν χάνει στη συνέχεια τις εκλογές.
Σε αυτού του τύπου τις δημοσκοπήσεις τα πράγματα μπορεί να ανατραπούν ριζικά όταν διαμορφωθεί το εκλογικό τοπίο και πολύ περισσότερο όταν όλοι ξεδιπλώσουν την προεκλογική δραστηριότητα. Τότε εκ των πραγμάτων ο υποψήφιος δεν είναι "ένα πρόσωπο", αλλά υποστηρίζεται από συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις και περιλαμβάνει στα ψηφοδέλτια μεγάλο αριθμό υποψηφίων που παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Επικεφαλής, υποψήφιοι και κόμμα ως σύνολο δημιουργούν μια δυναμική η οποία επηρεάζεται και από τους τρεις παράγοντες σε διαφορετικό ασφαλώς βαθμό ανάλογα με την περίπτωση και πολύ περισσότερο με υπόστρωμα το γενικότερο πολιτικό κλίμα. Η προσπάθεια αποπολιτικοποίησης των εκλογών από τις δυνάμεις του πάλαι ποτέ κραταιού δικομματισμού που πρωταγωνίστησαν τις τελευταίες δεκαετίες στην πλήρη κομματικοποίηση των εκλογών και την μετατροπή της σε πρόκριμα για τις βουλευτικές, είναι ενδεικτική αυτής της εκτίμησης. Σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν στις σημερινές συνθήκες η αναμέτρηση να πάρει δημοψηφισματικό χαρακτήρα για πολλούς λόγους. Ο πρώτος είναι καθαρά πολιτικός αλλά και εμφανής: Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο έχουν το φόβο της συντριβής των υποψηφίων που θα υποστηρίξουν ως μια αντίδραση στη σκληρή μνημονιακή πολιτική και τα φαινόμενα διάλυσης της κοινωνίας. Υπάρχει όμως ένας επίσης πολύ σημαντικός λόγος για τον οποίο θέλουν να αποφύγουν την πολιτικοποίηση των εκλογών: Πολλοί εκ των υποψηφίων δεν θα ήθελαν να χρεωθούν την κυβερνητική πολιτική όχι μόνον για να μην έχουν απώλειες στις εκλογές, αλλά γιατί δεν θέλουν να ταυτιστούν με την κοινωνική σκληρότητα των αλλεπάλληλων μέτρων που όλοι καταλαβαίνουν πως δεν έχουν τέλος στο δρόμο που έχει χαραχτεί, μέχρι να μην μείνει τίποτε όρθιο.
Ως εκ τούτου οι δημοσκοπήσεις σε "πολιτικό κενό" και με αδιαμόρφωτο το σκηνικό από πλευράς προσώπων και χαρακτήρα των εκλογών, μοιάζουν περισσότερο ως ασκήσεις επί χάρτου. Πολύ περισσότερο καθώς οι παραγγέλλοντες ζητούν να μετρηθούν και παράγοντες οι οποίοι είτε έχουν αποκλείσει (αμέσως ή εμμέσως) το ενδεχόμενο υποψηφιότητας, είτε… δεν το έχουν σκεφθεί ποτέ. Και φυσικά κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει τις σκέψεις του αντιπάλου και πολύ περισσότερο πιθανούς αιφνιδιασμούς, αφού το πολιτικό τοπίο είναι κινούμενη άμμος και οι εκπλήξεις μπορεί να είναι μεγαλύτερες από τις συνήθεις. Οπως δείχνουν τα πράγματα, το τοπίο θα αργήσει να διαμορφωθεί και μέχρι τότε πολλοί θα μετρηθούν, αλλά η αλήθεια θα καταμετρηθεί στην κάλπη το Μάιο.
Ηλίας Μπιτσάνης
