Πέρα από ιδεοληψίες, εθνικολαϊκισμούς και τοπικιστικές υπερβολές, νομίζω ότι πρέπει να παραδεχτούμε πως το δυτικό μοντέλο της ανοιχτής κοινωνίας παραμένει αξεπέραστο -και θα πρέπει να θέσουμε ως στόχο τη δημιουργία ευρωπαϊκών δήμων και στην Ελλάδα. Αν λοιπόν θέλουμε ευρωπαϊκές πόλεις και χωριά, θα πρέπει να επιλέξουμε και το αντίστοιχο διοικητικό μοντέλο, συμφωνώντας ότι η δημοτική εξουσία πρέπει να είναι ισχυρή προκειμένου να εφαρμόσει το πρόγραμμα για το οποίο την ψήφισαν οι πολίτες. Για αυτόν το σκοπό το σύστημα των δύο γύρων, όταν μία παράταξη δεν εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία από την πρώτη Κυριακή των εκλογών, είναι το καλύτερο, αφού οι πολίτες επιλέγουν πρόγραμμα, δίνοντας παράλληλα ισχυρή εντολή στη δημοτική αρχή να την εφαρμόσει. Επιπρόσθετα, οι σύμβουλοι της δεύτερης Κυριακής θα πρέπει να εκλέγονται από λίστα, ώστε να μπορεί ο δήμαρχος να επιλέξει κάποιους από τους συνεργάτες του και να μην αναγκάζεται να διοικήσει μόνο με όσους ήρθαν πρώτοι στον διαγωνισμό σταυροδοσίας. Προσωπικά θα προτιμούσα οι σύμβουλοι να εκλέγονται γενικώς με λίστα, ώστε ο δήμαρχος να έχει τη δημοτική ομάδα που επιθυμεί, αλλά πιστεύω ότι είναι δύσκολο να περάσουμε κατευθείαν από το σταυρό στη λίστα. Υπενθυμίζω πάντως ότι στη σταυροδοσία συχνά έρχονται πρώτοι όσοι πλειοδοτούν σε υποσχέσεις ή πρόσωπα με μεγάλη αναγνωρισιμότητα (καλλιτέχνες, αθλητές, δημοσιογράφοι) αλλά μηδενικές διοικητικές ικανότητες.
Σε αντίθεση με το σύστημα των δύο γύρων που δίνει τελικά ισχυρή εντολή στη δημοτική αρχή, έχοντας φυσικά καταγράψει αναλογικά τις πολιτικές δυνάμεις στον πρώτο γύρο, η απλή αναλογική οδηγεί σε μια ανίσχυρη δημοτική εξουσία -όπου για τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης πρέπει να μπαίνουν στην προκρούστεια κλίνη οι προτάσεις των μεγάλων παρατάξεων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συναίνεση των μειοψηφιών.
Ετσι κι αλλιώς στον... παράδεισο ίσως το ιδανικό να ήταν οι αποφάσεις να λαμβάνονται μόνο με ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα. Ομως στην Ελλάδα χρειάζονται μεγάλοι δήμοι και ισχυρές πλειοψηφίες, για να συντριβούν οι τοπικοί κοτζαμπάσηδες και τα κοντόφθαλμα μικροσυμφέροντα που συνεχίζουν να δυναστεύουν την αυτοδιοίκηση, την πολιτική και την οικονομική ζωή”.
Αυτά έγραφα τον Νοέμβριο του 2016, πριν ξεκινήσει η συζήτηση για τα αυτοδιοικητικά πειράματα και φυσικά δεν έχω αλλάξει άποψη. Μελετώ όμως προσεκτικά τις κυβερνητικές προτάσεις αλλά ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω τη λογική του νόμου Φρανκενστάιν που προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών και ο οποίος προβλέπει εκλογή δημοτικών συμβούλων σε απλή αναλογική και δημάρχων με πλειοψηφικό σύστημα σε δύο γύρους. Ρωτώ λοιπόν: Γιατί η κυβέρνηση θα κρατήσει το σύστημα των δύο γύρων αφού πιστεύει ότι το πιο δίκαιο σύστημα είναι η “απλή και άδολη αναλογική”; Γιατί να μην εκλέγεται δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή ο επικεφαλής του πρώτου συνδυασμού; Καλύτερα ακόμα: Γιατί να μην εκλέγουν το δήμαρχο οι δημοτικοί σύμβουλοι που εκλέχτηκαν με “απλή και άδολη αναλογική”; Οι απαντήσεις είναι απλές και αυτονόητες: Δεν υπάρχει άδολο εκλογικό σύστημα και τα κυβερνητικά κόμματα επιλέγουν πάντα αυτό που εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να εκλέξει μόνος του δημάρχους και γι' αυτό επιλέγει την απλή αναλογική, προκειμένου να αναγκάσει τις κεντροαριστερές δυνάμεις να συνεργαστούν μαζί του στο δεύτερο γύρο. Ετσι δεν είναι σύντροφοι;
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
