Στα χρόνια λοιπόν της Μεταπολίτευσης τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Νέα Δημοκρατία είχαν “συμφωνήσει” ότι το σύστημα των δύο γύρων ευνοεί την κυριαρχία του δικομματισμού, καθώς απαγορεύει στα μικρά κόμματα και τους ανεξάρτητους συνδυασμούς να πρωταγωνιστήσουν στην αυτοδιοίκηση. Γι’ αυτό και παρά τις συχνές επικοινωνιακές κορώνες του ΠΑΣΟΚ για την απλή αναλογική, που μοναδικό στόχο είχαν τις αριστερές ψήφους, το μοναδικό σημείο διαφωνίας μεταξύ των δυνάμεων του δικομματισμού ήταν το ποσοστό με το οποίο εκλέγεται από την πρώτη Κυριακή ο δήμαρχος, ο νομάρχης και αργότερα ο περιφερειάρχης. Εννοείται ότι την εκλογή με 42% από την πρώτη Κυριακή υποστήριζε με πάθος η Νέα Δημοκρατία, καθώς δύσκολα έβρισκε συμμάχους από το μπλοκ της Αριστεράς για τη δεύτερη Κυριακή. Αντιθέτως το ΠΑΣΟΚ που μπορούσε να ψαρέψει εύκολα ψήφους από τις... λοιπές προοδευτικές δυνάμεις (όπως αυτές ορίστηκαν από τους εκφωνητές των εκλογικών αποτελεσμάτων τα πρώτα χρόνιας της “Αλλαγής”), υποστήριζε την εκλογή από την πρώτη Κυριακή μόνο με απόλυτη πλειοψηφία. Την ίδια περίοδο όλα τα μικρά κόμματα τάσσονταν υπέρ της απλής αναλογικής, φιλοδοξώντας να ενισχύσουν την εκπροσώπησή τους ώστε στο μέλλον να μην την χρειάζονται, είτε γιατί θα διεκδικούν αυτοδυναμία με ενισχυμένη αναλογική είτε γιατί θα... καταργήσουν τις εκλογές.
Ο μεταπολιτευτικός δικομματισμός κατέρρευσε μετά τη χρεοκοπία του 2010, καθώς στις εκλογές του 2012, το Μάιο μετά βίας ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ξεπέρασαν το 31%, ενώ τον Ιούνιο με ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα και χίλια ζόρια και τα δύο κόμματα άγγιξαν το 42%, που παλιότερα συγκέντρωνε μόνο το ένα. Ομως στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2014 αποδείχτηκε περίτρανα αφενός ότι παρέμεναν ισχυρές οι τοπικές δυνάμεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ και αφετέρου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε τη δυνατότητα να διεκδικήσει δήμους και περιφέρειες εκτός Αττικής. Με δεδομένη την φθορά του ΣΥΡΙΖΑ εξαιτίας των δύσκολων κυβερνητικών αποφάσεων που έχει λάβει, ήταν κάτι παραπάνω από αναμενόμενη η προσπάθειά του να διασωθεί στις αυτοδιοικητικές εκλογές με την καθιέρωση της απλής αναλογικής. Δεδομένη είναι και η θέση των “λοιπών προοδευτικών δυνάμεων” του ΚΚΕ, της ΛΑΕ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ υπέρ της απλής αναλογικής. Οχι επίσης δεν πρόκειται να πουν τόσο οι ΑΝΕΛ όσο και η Χρυσή Αυγή που προσδοκούν μέσω της απλής αναλογικής να αυξήσουν την ισχύ τους στις τοπικές κοινωνίες. Μέχρι να (και αν) ξεκαθαρίσει τη θέση του το Κίνημα Αλλαγής (ΚΙΝΑΛ) η Νέα Δημοκρατία είναι το μόνο κόμμα που θα υπερασπιστεί το ισχύον εκλογικό σύστημα, όχι μόνο γιατί έχει τη δύναμη να εκλέξει δημάρχους και περιφερειάρχες από την πρώτη Κυριακή, αλλά και γιατί δεν έχει μεγάλα περιθώρια συνεργασιών με τις... λοιπές προοδευτικές δυνάμεις, την ακροδεξιά και τη light ακροδεξιά. Ομως το κόμμα που κινδυνεύει περισσότερο από την απλή αναλογική δεν είναι η Νέα Δημοκρατία, αφού σε αυτήν τουλάχιστον την αναμέτρηση θα διατηρήσει ακέραιες τις δυνάμεις της. Ο κίνδυνος εξαφάνισης από τον αυτοδιοικητικό χάρτη ελλοχεύει για το Κίνημα Αλλαγής, αφού αν οι εκλογές γίνουν με απλή αναλογική θα “λεηλατηθεί” από τον ΣΥΡΙΖΑ σε ποσοστό μεγαλύτερο από εκείνο που λεηλατούσε το ΠΑΣΟΚ από τις... “λοιπές προοδευτικές δυνάμεις”. Ουσιαστικά το Κίνημα Αλλαγής και ο βασικός κορμός του, το ΠΑΣΟΚ, στις αυτοδιοικητικές κινδυνεύουν να καταγραφούν στις... “λοιπές προοδευτικές δυνάμεις”, όπως η πάλαι ποτέ κραταιά ΕΔΗΚ (άραγε πόσοι ψηφοφόροι κάτω των 30 την γνωρίζουν;), που "έσβησε" στις εθνικές εκλογές του 1981 ανάμεσα στις συμπληγάδες του ριζοσπαστικού ΠΑΣΟΚ και της συντηρητικής Νέας Δημοκρατίας.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
