Ετσι κι αλλιώς αν σωθούν μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις, όπως το 2008, θα ξεσπάσει μεγάλη κοινωνική αναταραχή με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες. Γι’ αυτό είναι τουλάχιστον αναγκαία η οικονομική στήριξη των εργαζομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και όλων όσοι είδαν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται δραματικά κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ύφεσης. (...) Μετά, μπορούμε να συζητήσουμε για μηδενισμό του κοντέρ και επανεκκίνηση της παραγωγικής δραστηριότητας χωρίς το βάρος του παγκόσμιου χρέους".
Το άρθρο αυτό έχει γραφτεί στις 18 Μαρτίου, πριν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξαγγείλει το πρώτο πακέτο μέτρων στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Από τότε μέχρι σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της παγκόσμιας οικονομίας, που διατηρείται όρθια με helicopter money και κουπόνια. Ανεξάρτητα όμως από τη βούληση των κυβερνήσεων, η πραγματική οικονομία έχει πληγεί ανεπανόρθωτα και δεν πρόκειται να συνέλθει με ασπιρίνες. Στη Μεσσηνία και στην Ελλάδα χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ένα βήμα πριν την καταστροφή και απλώς περιμένουν την επόμενη μέρα. Παγκοσμίως κυβερνήσεις και επιχειρήσεις αυξάνουν το χρέος τους ελπίζοντας ότι θα βρεθεί σύντομα το φάρμακο ή το εμβόλιο για τον Covid-19. Ολοι όμως γνωρίζουν ότι η επιβίωση τόσο της μικρομεσαίας μεσσηνιακής επιχείρησης όσο και της ευρωπαϊκής ή της αμερικάνικης οικονομίας δεν εξαρτάται πλέον από τους ίδιους τους οργανισμούς. Εξαρτάται κυρίως από την ελάφρυνση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους που απειλεί να συνθλίψει κάθε παραγωγική δραστηριότητα.
Με απλά λόγια: Η επανεκκίνηση της οικονομίας δεν μπορεί να είναι ούτε τοπική, ούτε εθνική. Ή θα είναι παγκόσμια μέσα από μια συμφωνία ελάφρυνσης του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους ή θα οδηγηθούμε όλοι μαζί στον όλεθρο και σε μηδενισμό του χρέους. Ετσι και αλλιώς την επομένη της πανδημίας δεν θα έχει σημασία ποιος θα έχει στα χέρια του χρεόγραφα, αλλά ποιος θα έχει την ικανότητα να παραγάγει και να διαθέσει τα προϊόντα του στην αγορά.
Θανάσης Λαγός
