Σε κάθε περίπτωση οι εξελίξεις στην παγκόσμια, εγχώρια και τοπική οικονομία θα κριθούν από την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, που με τη σειρά της θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το χρόνο εμβολιασμού των πολιτών. Αν τα εμβόλια αποδειχθούν αποτελεσματικά μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021, η διεθνής κοινότητα θα καταγράψει μια συντριπτική νίκη, όχι μόνο της επιστήμης, αλλά και της ελεύθερης αγοράς μέσα στην οποία δημιουργήθηκαν τα σκευάσματα της Pfizer, της Moderna και των άλλων εταιρειών.
Ανοίγοντας παρένθεση, αξίζει να επισημάνουμε ότι στο παρελθόν οι μεγάλες φαρμακευτικές και ερευνητικές εταιρείες έχουν βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο της αντικαπιταλιστικής αμφισβήτησης. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα η αμφισβήτηση αυτή πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς τα κοινωνικά δίκτυα έδωσαν την ευκαιρία στο αντιεμβολιαστικό κίνημα να διαδώσει θεωρίες συνωμοσίας που θέτουν σε κίνδυνο τη δημοσία υγεία.
Προσωπικά σοκαρίστηκα στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, όταν άκουσα επιστήμονες στη Μεσσηνία να δηλώνουν ότι δεν θα κάνουν εμβόλιο προστασίας από τη γρίπη Η1Ν1 γιατί "όλα είναι ένα παραμύθι των πολυεθνικών για να τα κονομήσουν". Από τότε μέχρι σήμερα έχω ακούσει κι έχω διαβάσει δεκάδες θεωρίες συνωμοσίας για τα εμβόλια και για το τσιπάκι του Μπιλ Γκέιτς. Γι’ αυτό δεν μου προκάλεσε πια καμία έκπληξη ούτε η θεωρία συνωμοσίας που αποδίδει στα δίκτυα 5G την εξασθένιση του ανοσοποιητικού, με συνέπεια να γίνεται θανατηφόρος ο κορονοϊός, ούτε η θεωρία συνωμοσίας που ταυτίζει την Covid-19 με μια "απλή γριπούλα" πίσω από την οποία κρύβεται μια διεθνής σκοτεινή ατζέντα...
Σε αυτές τις συνθήκες, κάθε άλλο παρά απρόσμενη ήταν και στην Ελλάδα η θεωρητική αμφισβήτηση των υγειονομικών μέτρων περιορισμού της Covid-19, αλλά και η έμπρακτη καταπάτησή τους από πολίτες και φορείς. Εννοείται ότι τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας, και γενικότερα η επιστημονική κοινότητα, δεν αμφισβητήθηκαν μόνο στην Ελλάδα. Λαϊκιστές όπως ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ και ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Ζ.Μ. Μπολσονάρου με τη στάση τους ενίσχυσαν το κίνημα αμφισβήτησης της επιστημονικής κοινότητας.
Στην Ελλάδα το κίνημα αμφισβήτησης των υγειονομικών μέτρων και της επιστημονικής κοινότητας μέχρι τώρα δεν έχει "επίσημο" εκπρόσωπο, καθώς κόμματα και φορείς έχουν αντιληφθεί σ’ ένα βαθμό ότι το κόστος υιοθέτησής του είναι μεγαλύτερο από το πιθανό όφελος. Όπως αποδεικνύεται, οι περισσότεροι Έλληνες κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης δεν έχουν καμία διάθεση να πορευτούν στην ακραία αντισυμβατική οδό που περπάτησαν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης. Άλλοι θα εξηγήσουν αυτή τη συμπεριφορά με την παροιμία "όποιος καεί απ’ το χυλό φυσάει και το γιαούρτι", ενώ άλλοι θα τονίσουν ότι οι Έλληνες είναι τουλάχιστον τόσο ορθολογιστές ώστε να μη ρισκάρουν τη ζωή τους, ενώ ρίσκαραν το εισόδημά τους προσδοκώντας ένα μεγαλύτερο. Από εκεί και πέρα, τόσο η ανυπακοή στα μέτρα όσο και οι προσπάθειες νόμιμης εξαίρεσης από αυτά, οφείλονται αφενός στη γνωστή απειθαρχία των Ελλήνων και αφετέρου στην αντικοινοτική νοοτροπία των συλλογικών, κατά τα άλλα, φορέων. Αν στις παραπάνω συμπεριφορές προστεθεί και η καφενειακή κομπορρημοσύνη των Ελλήνων, γίνεται κατανοητό ότι στην Ελλάδα το "κίνημα του σκοταδισμού" είχε μάλλον ελάχιστη απήχηση και ότι τα μέρα περιορισμού της Covid-19 απέτυχαν εξαιτίας της γενικότερης απειθαρχίας που κυριαρχεί στην κοινωνία.
Αυτή τη φορά όμως η απειθαρχία, που πολλές φορές προβάλλεται ως αρετή για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, δεν ξεπέρασε τα συνήθη ελληνικά όρια – και σίγουρα θα είχε και μικρότερες διαστάσεις αν η κυβέρνηση την είχε συνοπολογίσει όταν σχεδίαζε τα μέτρα αναχαίτισης του δεύτερου κύματος. Δυστυχώς όμως η κυβέρνηση αγνόησε την απείθαρχη φύση των Ελλήνων και τώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με όσα απέφυγε κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος. Και επειδή "τα στερνά τιμούν τα πρώτα", κινδυνεύει να χρεωθεί πολιτικά μια αποτυχία, ενώ η μέχρι τώρα στατιστική δείχνει ότι αντιμετώπισε τη πανδημία αποτελεσματικότερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Εννοείται ότι, τελικά, και η αποτελεσματικότητα της ελληνικής κυβέρνησης θα κριθεί ουσιαστικά από την επιτυχία των εμβολίων, και κυρίως από τη χρονική στιγμή που θα σταματήσει η θανατηφόρα πορεία του κορονοϊού. Επίσης εννοείται, όμως, ότι σε περίπτωση επιτυχίας των εμβολίων, ο διεθνής θρίαμβος της επιστήμης και της ελεύθερης αγοράς δεν εγγυώνται αυτόματα και τη μακροημέρευση της ελληνικής κυβέρνησης, που πράγματι επένδυσε πολιτικό κεφάλαιο σε αυτές. Η πορεία της ελληνικής κυβέρνησης είναι άρρηκτα συνδεμένη με την πορεία της οικονομίας, και γι’ αυτό οι πολιτικές εξελίξεις θα κριθούν κατά πολύ στις... Βρυξέλλες. Για την ακρίβεια, οι αποφάσεις για τα μέτρα ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν θα κρίνουν μόνο την πορεία των κυβερνήσεων του Μεσογειακού Νότου που επλήγη βαριά από τον κορονοϊό, αλλά και την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία έχει να επιλέξει μεταξύ ομοσπονδίας και... διάλυσης.
Θανάσης Λαγός
