Ο αντιευρωπαϊσμός, η ρωσοφιλία και η ουδετεροφιλία στην Ελλάδα έχουν βαθιές ρίζες, που ξεκινούν από τα χρόνια του Αγαθάγγελου και ταλαιπώρησαν τόσο την επαναστατημένη Ελλάδα το 1825 όσο και το νεοελληνικό κράτος το 1852.
Σύμφωνα με τη wikipedia.org «ο Αγαθάγγελος είναι ένα προφητικό και αποκαλυπτικό χριστιανικό κείμενο, που φέρεται ότι γράφτηκε από κάποιον ιερομόναχο ονόματι Αγαθάγγελος το 1279 στη Μεσσήνη της Σικελίας. Πιστεύεται ότι στην πραγματικότητα, το έγραψε ο λόγιος ιεράρχης Θεόκλητος Πολυειδής, που έζησε τον 17ο και 18ο αιώνα (...) Το έργο έχει επανεκδοθεί πολλές φορές με μεταγενέστερες προσθήκες. Ήταν γνωστό στους Έλληνες πριν την Επανάσταση του 1821, προσφέροντας παρηγορία και ελπίδα για ανάσταση της Ορθοδοξίας και του Γένους. Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του αφορά μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστρία και η Ρωσία, ενώ ως κύριο αντίπαλο της Ορθοδοξίας θεωρεί το Καθολικό και Προτεσταντικό δόγμα».
Το 1825 πολλοί επαναστατημένοι Ελληνες πίστεψαν έναν άλλο καλόγερο, τον… ουδετερόφιλο Παπουλάκη (πολλές φορές αναφέρεται και ως Παπουλάκος) ο οποίος συζούσε με μια καλόγρια στα Τριπόταμα Αχαίας. Ο Παπουλάκης στην επαναστατημένη Ελλάδα, σύμφωνα με τον ιστορικό Μαρκ Μαζάουερ, «κήρυττε ένα πύρινο μήνυμα εγκράτειας, μετάνοιας και ευλαβούς αφιέρωσης. Ελεγε σε όλο και μεγαλύτερα πλήθη χωρικών από την περιοχή ότι οι αμαρτίες θα πέφτανε πάνω τους και ότι όσοι είχαν λεηλατήσει τα υπάρχοντα των μουσουλμάνων έπρεπε να τα αφήσουν ή να τα κάψουν – αλλιώς θα πιάνονταν και οι ίδιοι αιχμάλωτοι (….) Οι χωρικοί έτρεχαν να τον ακούσουν, έφερναν δώρα και τον βοήθησαν να χτίσει ένα μοναστήρι. Εκείνος τους πρόσταζε να νηστεύουν, να κόψουν το κρέας και να αφήσουν τα όπλα, με την υπόσχεση πως όταν ερχόταν η ώρα θα τους οδηγούσε άοπλους εναντίον των Αιγυπτίων και ο Ιμπραήμ θα αφανιζόταν (….) Ο Κολοκοτρώνης ανησυχούσε ότι ο Παπουλακης υπονόμευε το ηθικό των χωρικών και συζήτησε με τον πρόκριτο Ανδρέα Ζαΐμη πώς να κόψουν τον "Γόρδιο δεσμό", όπως τον αποκάλεσε. Έγραψε στον Παπουλάκη και τον κάλεσε να έρθει με το σταυρό να πολεμήσουν μαζί, αλλά δεν κατάφερε τίποτα (….) Οι περισσότεροι ηγέτες της επανάστασης στο Μοριά θα πρέπει να ένιωσαν μεγάλη ανακούφιση όταν το Σεπτέμβριο του 1826 Άραβες στρατιώτες έφτασαν στο χωριό, εισέβαλαν στο μοναστήρι, σκότωσαν τον Παπουλάκη και πήραν σκλάβα την καλόγρια».
Ο... δεύτερος Παπουλάκος γεννήθηκε στο χωριό Άρμπουνας των Καλαβρύτων, μεταξύ 1780 και 1785. Το κοσμικό του όνομα ήταν Χριστόφορος Παναγιωτόπουλος και μαζί με τα τρία αδέρφια του έσφαζε γουρούνια μέχρι το 1847, που μετά από μια αρρώστια αποφάσισε να αφιερωθεί στον Κύριο. Ο συγγραφέας Μπάμπης Αννίνος γράφει στο βιβλίο του «Παπουλάκος» ότι σταδιακά έχτισε το προφίλ ενός θαυματουργού ιεροκήρυκα και προφήτη. Την περίοδο εκείνη δρούσε στην Ελλάδα η «Φιλορθόδοξος Εταιρεία» με ηγέτη τον Κοσμά Φλαμιάτο, που δίδασκε ότι το Σύνταγμα ήταν «εφεύρεσις σατανική», ενώ παράλληλα υποστήριζε ότι η νεολαία δεν πρέπει να σπουδάζει στα σχολεία, καθώς εκεί δίδασκαν άνθρωποι που ήθελαν να διαβάλουν το Γένος και την Εκκλησία. Η «Φιλορθόδοξος Εταιρεία» καλλιεργούσε το μίσος προς το κράτος και την ανυπακοή στους νόμους. Από τις επιστολές των μελών της διαφαίνεται μια τάση για μεταβολή της λειτουργίας του κράτους στη βάση των θρησκευτικών νόμων. Ουσιαστικά η «Φιλορθόδοξος Εταιρεία» εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της ρωσικής πολιτικής. Σκοπός της ήταν να εκθρονιστεί ο Όθωνας και να ανέβει στον θρόνο κάποιος Ρώσος πρίγκιπας. Τον καλύτερο εκπρόσωπό της η «Φιλορθόδοξος Εταιρεία» θα τον βρει στο πρόσωπο του Παπουλάκου. Γράφει ο Μπ. Άννινος: «Οι φιλορθόδοξοι ιδόντες τον ζήλον του Παπουλάκου και εννοήσαντες πόσον επωφελής θα ήτο η συμμαχία του εις τα σχέδιά των, προσηταιρίσθησαν αυτόν, βαθμηδόν κατέστησαν κυριώτατον όργανόν των (….) Επήρθη (ο Παπουλάκος) και εθεώρησεν εαυτόν ως προωρισμένον να επιτελέση σοβαράν πολιτικήν και κοινωνικήν μεταβολήν εις την πατρίδα του». Σύμφωνα με το eranistis.net: «Ο λόγος του (σ.σ. Παπουλάκου) πλέον αποκτά σαφή πολιτικά χαρακτηριστικά με ευθείες βολές ενάντια στο πρόσωπο του βασιλιά, κατηγορίες προς αυτούς που στέλνουν τα παιδιά τους στα σχολεία, χαρακτήριζε τα δικαστήρια “γυφτόσπιτα” και συνιστούσε γενική απείθεια προς τις αρχές και τους νόμους».
Στην Καλαμάτα στις 10 Οκτωβρίου 1851, «ανύψωσε σχεδόν φανερά την σημαίαν της ανταρσίας». Γύρω από τον καλόγερο είχε συγκροτηθεί και ένοπλο σώμα προστασίας, αποτελούμενο από 300 Μανιάτες. Το Όθωνα τον αποκαλούσε «ψωριασμένο αρνί» και πρόσταζε να κλείσουν τα σχολεία που μαθαίνουν τα παιδιά τα «άθεα γράμματα». Για να καταπνιγεί η εξέγερση του Παπουλάκου, σύμφωνα με το eranistis.net: «Χρειάστηκε ολόκληρη κινητοποίηση 2.000 ανδρών υπό την ηγεσία του Γενναίου Κολοκοτρώνη. Τον Μάη του 1852 αποβιβάζεται το εκστρατευτικό σώμα και αποκλείεται η Μάνη από ξηρά και από θάλασσα. Ο Παπουλάκος ανταπαντά με την… καλύτερη άμυνα. Επιτίθεται στην Καλαμάτα στις 27 Μάη 1852 με 2.000 οπαδούς του, 500 εκ των οποίων οπλισμένοι. Όμως στο χωριό Γιάννιτσα, λίγο έξω από την Καλαμάτα, ο θρησκόληπτος όχλος του Παπουλάκου διαλύεται από τις δυνάμεις του Γενναίου Κολοκοτρώνη και ο ηττημένος στρατηγός-καλόγερος επιστρέφει ντροπιασμένος στην Μάνη (...) Στις 30 Μάη 1852 ξεκινάει το κυνηγητό του Παπουλάκου που βρήκε καταφύγιο στις πλαγιές του Ταΰγετου. Ως άλλος Ιησούς, συλλαμβάνεται έπειτα από μπαμπεσιά. Κάποιος κοντινός στον Παπουλάκο ονόματι Παπαβασίλαρος τον προδίδει στα εθνικά στρατεύματα για 6.000 δραχμές, στις 24 Ιουνίου 1852. Ο προδότης, ως είθισται…, δολοφονήθηκε από οπαδούς του Παπουλάκου. Δικάζεται το Σεπτέμβριο του 1853, αλλά η δίκη του περνάει στα ψιλά των εφημερίδων, αφού ο λαός έχει χάσει την θρησκευτική πώρωση και άλλα γεγονότα σοβαρότερα για το μέλλον του κράτους θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, όπως ο Κριμαϊκός πόλεμος που ξεκίνησε το 1853. Λόγω ασθενείας, τέλος, θα σταλεί σε περιορισμό στο μοναστήρι Παναχράντου στην Άνδρο όπου και θα αποβιώσει την 19 Ιανουαρίου 1861».
Από τότε μέχρι σήμερα, οι Έλληνες πίστεψαν και πιστεύουν πολλούς καλόγερους και «κοσμοκαλόγερους» που ευαγγελίζονται σωτηρία από το ξανθό γένος, κηρύσσουν ουδετερότητα και εργαλειοποιούν το ιδανικό της ειρήνης.
Θανάσης Λαγός
