Η οικονομία μοιάζει να κινείται με δανεικό οξυγόνο, σε μια κοινωνία που έχει πειστεί πως τα λεφτόδεντρα δεν ξεράθηκαν ποτέ – απλώς αλλάζουν εποχή. Το επιδοματικό μοντέλο δεν είναι ούτε κοινωνική ούτε αναπτυξιακή πολιτική. Αντί να ενισχύει την εργασία, ενισχύει την αδράνεια. Αντί να μειώνει τις ανισότητες, παγιώνει τη φτώχεια. Μετατρέπει την ανάγκη σε πολιτική πελατεία, και την ανασφάλεια σε εργαλείο διαχείρισης.
Η Ελλάδα μοιράζει δισεκατομμύρια σε μέτρα κατανάλωσης, χωρίς να επενδύει σε δομές που θα απέτρεπαν την ανάγκη για επιδόματα: στην παραγωγή, στη στέγαση, στην εκπαίδευση και στην πρόληψη της φτώχειας. Έτσι, το κράτος καταλήγει να παίζει τον ρόλο του προσωρινού εργοδότη και του μόνιμου προστάτη, αντί του επιταχυντή ευκαιριών. Το τραγικό είναι ότι το “μοντέλο επιδομάτων” έχει μετατραπεί σε διακομματική σταθερά.
Οι κυβερνήσεις αλλάζουν, αλλά η λογική του βραχυπρόθεσμου πολιτικού οφέλους μένει η ίδια: Κάθε κοινωνικό πρόβλημα αντιμετωπίζεται με ένα νέο επίδομα. Έτσι όμως η χώρα εγκλωβίζεται σε έναν φαύλο κύκλο, όπου η πολιτική φροντίδα αντικαθίσταται από λογιστική διαχείριση και η κοινωνική πρόοδος από περιστασιακές μεταφορές χρημάτων. Η ανακούφιση του μήνα καλύπτει το αδιέξοδο του έτους. Η αλήθεια είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας δεν ζητά ελεημοσύνη, αλλά ένα δίκαιο περιβάλλον για να σταθεί στα πόδια του. Κάθε φορά όμως που η Πολιτεία επιλέγει τον δρόμο των παροχών, στέλνει το ίδιο μήνυμα: Πως η στασιμότητα είναι πιο βολική από τη μεταρρύθμιση, και η διανομή ψευδαίσθησης πιο ασφαλής από τη σύγκρουση με την πραγματικότητα. Η χώρα των ψευδαισθήσεων δεν θα αλλάξει αν δεν αποδεχθεί ότι η ευημερία δεν διανέμεται - δημιουργείται. Κι ότι η κοινωνική συνοχή δεν εξασφαλίζεται με επιδόματα, αλλά με ευκαιρίες που γεννούν αξιοπρέπεια.
Όσο τα δημόσια οικονομικά υπηρετούν τον πολιτικό βηματισμό των εκάστοτε κυβερνήσεων, η Ελλάδα θα συνεχίζει να μοιράζει ελπίδες με δανεικά. Μέχρι να συνειδητοποιήσει πως, σε μια πραγματική δημοκρατία, τα λεφτόδεντρα δεν φυτρώνουν ποτέ δύο φορές στο ίδιο έδαφος.
