Δυστυχώς όμως η πλειοψηφία των Ελλήνων, εκτός από την τρόικα, έχει δαιμονοποιήσει και την ανάπτυξη - καθώς, σύμφωνα με την κυρίαρχη ιδεολογία, η οικονομική μεγέθυνση είναι ζητούμενο του... τρισκατάρατου φιλελευθερισμού που δεν έχει καμία θέση στην ελληνική κοινωνία. Σε αντίθεση όμως με ό,τι πιστεύει η πλειοψηφία των Ελλήνων, κανένας οικονομολόγος στον κόσμο δεν υποστηρίζει το μοντέλο του διαρκούς δανεισμού, ούτε -πολύ περισσότερο- το ολιγαρχικό μοντέλο του κρατικοδίαιτου καπιταλισμού.
Βεβαίως πολλοί οικονομολόγοι διαφωνούν μεταξύ τους, τόσο για το αν είναι επωφελής η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη όσο και για το αν πρέπει να τελειώσει η λιτότητα στην Ευρώπη. Οι οικονομολόγοι όμως δεν θα πάψουν να διαφωνούν μεταξύ τους, ούτε αν χρεοκοπήσει η ελληνική οικονομία ούτε αν συρρικνωθεί ακόμα περισσότερο το ελληνικό εθνικό εισόδημα. Σε οποιαδήποτε τέτοια περίπτωση, οι οικονομολόγοι θα συνεχίσουν την καριέρα τους εστιάζοντας σε μια άλλη περιοχή του πλανήτη... ενώ την ίδια ώρα οι Ελληνες θα μαλώνουν για το ποιος οικονομολόγος μείωσε το εισόδημά τους.
Για να μη μειωθεί κι άλλο το εθνικό μας εισόδημα, δεν αρκεί ούτε μια νέα συμφωνία, ούτε ένα νέο μνημόνιο: Χρειάζεται πρώτα απ' όλα να πιστέψουν οι Ελληνες ότι δεν αρκεί να φύγει η τρόικα για να αυξηθεί το εισόδημά τους. Χρειάζεται επίσης να αντιληφθούν ότι δεν αρκεί η... βούληση, για να επιτευχθούν επιθυμητοί ρυθμοί ανάπτυξης.
Πολύ φοβάμαι όμως ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων εξακολουθεί να πιστεύει σε μύθους για να μην παραδεχτεί τα λάθη της. Για να μην παραδεχτεί τις ευθύνες της, καταγγέλλει ως προδότες και γερμανοτσολιάδες τους πολιτικούς που ψήφιζε στο παρελθόν. Για να μην παραδεχτεί ότι ζητούσε ρουσφέτια, δε λέει κουβέντα για το πελατειακό κράτος ενώ πολυλογεί για την τρόικα. Για να μην παραδεχτεί ότι ψήφισε όσους έταζαν “λεφτά υπάρχουν” και “Ζάππεια 1, 2” βρίζει τώρα τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε. Για να μην παραδεχτεί ότι δεν υπάρχουν ευρώ, είναι έτοιμη να επιστρέψει στη δραχμή, βρίζοντας τον καπιταλισμό και τη Δύση.
Ας πούμε όμως τα πράγματα με το όνομά τους: Πράγματι ο καπιταλισμός δεν είναι το ιδανικό οικονομικό σύστημα. Ομως στον ορίζοντα δεν υπάρχει ορατό ένα δικαιότερο σύστημα - και σίγουρα αν γεννηθεί κάτι πιο δίκαιο, δεν θα γεννηθεί μέσα από έναν κρατικό μηχανισμό που έχει στελεχωθεί με ρουσφέτια. Από εκεί και πέρα, καπιταλισμό έχουν και οι ΗΠΑ, καπιταλισμό έχει και η Ρωσία. Το ερώτημα είναι αν θέλουμε να ζούμε σε μια κοινωνία όπου εφαρμόζονται ως επί το πλείστον οι νόμοι, ή σε μια κοινωνία όπου ισχύει μόνο ο νόμος των ολιγαρχών. Επίσης, είναι σίγουρο ότι υπάρχει... ζωή και εκτός ευρωζώνης. Το ερώτημα όμως είναι ποιος θα ωφεληθεί από την επιστροφή μας στη δραχμή. Και πριν απαντήσετε στην τελευταία ερώτηση λέγοντας... «μακριά από τη φιλελεύθερη Ευρώπη και μετά βλέπουμε», οφείλω να σας υπενθυμίσω ότι η άκρως φιλελεύθερη Βρετανία έχει το δικό της νόμισμα.
Ειλικρινά, δεν ξέρω τι θα απαντήσει η πλειοψηφία των συμπολιτών μας σε περίπτωση δημοψηφίσματος για παραμονή στην ευρωζώνη ή όχι. Εκτιμώ όμως ότι σύντομα οι Ελληνες, είτε με μορφή δημοψηφίσματος είτε με νέες εκλογές, θα κληθούν να αποφασίσουν με ποιους θα πάνε και ποιους θ' αφήσουν. Προσωπικά -και το γνωρίζουν πολύ καλά οι αναγνώστες της “Ε”- έχω ταχθεί από την αρχή της κρίσης υπέρ της παραμονής στη ζώνη του ευρώ, και πολύ περισσότερο υπέρ της παραμονής μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Πιστεύω ότι μόνο έτσι, αν και δύσκολα, υπάρχει πιθανότητα να γίνει ευρωπαϊκή χώρα η Ελλάδα.
Δεν αγνοώ ούτε μηδενίζω τα λάθη των εταίρων και των γραφειοκρατών των Βρυξελλών. Αντιθέτως, θεωρώ ότι ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη χρεοκοπία της Ελλάδας, επειδή άφηναν τους Ελληνες πολιτικούς να δανείζονται ανεξέλεγκτα. Ομως σε κάθε περίπτωση προτιμώ τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών, από τους συμμορίτες των Βαλκανίων. Προτιμώ τον δυτικό καπιταλισμό, από την ανατολίτικη ολιγαρχία. Προτιμώ τον ανταγωνισμό, από τα κρατικά και ιδιωτικά μονοπώλια κι ολιγοπώλια. Προτιμώ ένα σκληρό ευρώ, από μια υποτιμημένη κι αδύναμη δραχμή.
Τόσο απλά, τόσο ξεκάθαρα.
Θανάσης Λαγός
email: lathanasis@yahoo.gr
Γράφτηκε πριν ληφθεί απόφαση στο Eurogroup και δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση της "Ε" το Σάββατο 22 2 2015
