Είναι λογικό την ώρα της πτώσης, της διάψευσης των προσδοκιών και της ανατροπής του προγραμματισμού ζωής του καθενός μας να κυριαρχεί ο θυμός και η αγανάκτηση. Η διαμαρτυρία όμως, όσο δεν μετατρέπεται σε ρεαλιστική πρόταση, μπορεί να οδηγήσει την οικονομία και την κοινωνία σε απολύτως καταστροφικά μονοπάτια.
Η ορθολογική προσέγγιση πρέπει σταδιακά να επικρατήσει του ανορθολογισμού που χαρακτηρίζει την λειτουργία πολλών τομέων. Ο ορθολογισμός και η λογική πρέπει να ξεκινήσουν από την πολιτική και να απλωθούν σε όλο το φάσμα της οικονομίας και της κοινωνίας. Η παλιά τακτική όπου η κυβέρνηση ασχολείτο με την διατήρηση και την επέκταση προνομίων ισχυρών ομάδων, φίλων και γνωστών, αναβάλλοντας διαρκώς τη λήψη των δύσκολων αποφάσεων, έχει κλείσει τον ιστορικό της κύκλο. Η πρακτική της κάθε αντιπολίτευσης να υπόσχεται τα πάντα στους πάντες, έχοντας για όλα μια εύκολη και ευχάριστη λύση, δεν συγκινεί, αλλά αντίθετα προβληματίζει.
Είναι φανερό ότι αργούμε να περάσουμε από το ένα στάδιο στο άλλο γιατί είναι παρόντες αφενός οι πρωταγωνιστές του παρελθόντος και αφετέρου γιατί είναι δύσκολο να αλλάξουν οι συνήθειες και οι βεβαιότητες του χθες. Πώς να σε πείσει κάποιος που μέχρι χθες επιδείκνυε την ικανότητά του να «φροντίζει» τους φίλους του, ότι σήμερα θα τους απαρνηθεί και θα βάλει πάνω απ' όλα το κοινό συμφέρον; Πώς να πάρεις στα σοβαρά κάποιον που υπόσχεται ανύπαρκτους παραδείσους γιατί κουνάει καλύτερα το χέρι μπλέκοντας μοντέλα και… μοντέλες; Πώς να μην τρομάξεις με το φανατισμό των ανόητων που δηλώνουν έτοιμοι να αιματοκυλιστούν γιατί θεωρούν το «δίκιο» τους μεγαλύτερο των άλλων;
Στη βασική διαπίστωση ότι πρέπει να διορθωθούν οι παθογένειες του παρελθόντος όλοι συμφωνούν. Η συμφωνία γίνεται όμως κάθετη διαφωνία μόλις φτάνουμε στο πώς και στο τι. Το συγκεκριμένο διχάζει και φτάνουμε σε νέους ανορθολογισμούς. Οταν πονάει το κεφάλι δεν το κόβεις, ούτε βέβαια μπορείς να συζητάς επί μακρόν χωρίς να κάνεις τελικά τίποτα. Η κοινωνία χρειάζεται παράδειγμα που να εμπνέει εμπιστοσύνη και ρεαλιστικό σχέδιο που να κινητοποιεί τις παραγωγικές δυνάμεις. Το να επαναλαμβάνουμε τους καβγάδες με όρους παρελθόντος δεν οδηγεί πουθενά. Το να υποσχόμαστε λύσεις εκτός ευρωπαϊκού και παγκόσμιου οικονομικού πλαισίου δεν είναι ρεαλιστικός σχεδιασμός αλλά ανούσιες ουτοπικές μεγαλοστομίες.
Οι περισσότεροι πολιτικοί δεν αλλάζουν συνήθειες και τακτικές γιατί δεν μπορούν να λειτουργήσουν σε διαφορετικό περιβάλλον. Καλλιεργούν έτσι συνειδητά αυταπάτες στους πολίτες, οι οποίοι λογικά επιλέγουν την καλύτερη ή πειστικότερη διήγηση, γυρίζοντας την πλάτη σε όσους ισχυρίζονται ότι τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Η διάψευση των προσδοκιών που ακολουθεί στη συνέχεια, αποσταθεροποιεί τους πολιτικούς και απαξιώνει παραπέρα την πολιτική φέρνοντας κοντύτερα όλο και περισσότερες δυνάμεις που επιθυμούν λύσεις εκτός του κεκτημένου της δημοκρατικής νομιμότητας.
Οι τελευταίες εξελίξεις με την ΕΡΤ θα πρέπει να προβληματίσουν και για το υψηλότατο ποσοστό των οπαδών του «καλά τους έκανε» που ακούμε καθημερινά γύρω μας και αποτυπώνεται και δημοσκοπικά με ποσοστά άνω του 35%. Οταν το φασιστικό «μαύρο» στις οθόνες αλλά και η ισοπεδωτική συμπεριφορά απέναντι σε εργαζόμενους δεν σοκάρει, αλλά βρίσκει τόσους πολλούς οπαδούς, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Η ανθρωποφαγία και η ισοπέδωση διαλύουν τις κοινωνίες και αυτό είναι το πλέον ανησυχητικό πέρα και έξω από την όποια οικονομική κρίση.
Η πρόσφατη κυβερνητική κρίση -παρά τους συμβιβασμούς που επιχειρούνται- δεν πρόκειται να ξεπεραστεί. Τα αδιέξοδα στην οικονομία είναι μπροστά μας, με τους πολίτες μπερδεμένους και αγριεμένους, πιθανά και για λάθος λόγους. Οι υποσχέσεις του παρελθόντος με τα περιβόητα «ισοδύναμα» των Ζαππείων για την άμεση μείωση των ελλειμμάτων προκαλούν πλέον πικρά χαμόγελα. Δείχνουν ταυτόχρονα ότι δεν μπορεί να οικοδομηθεί αξιόπιστη κυβερνητική πρόταση αν δεν υπάρξει επιστροφή στην κοινή λογική της αλήθειας που επιβάλλει η οικονομική πραγματικότητα. Γιατί από το Ζάππειο εύκολα εξαγγέλλεις ισοδύναμα, όπως ευχάριστα καταργείς από τα μπαλκόνια «με ένα άρθρο…» δανειακές συμβάσεις και αποκαθιστάς μισθούς και συντάξεις, αλλά η πραγματικότητα των αριθμών επιστρέφει και εκδικείται σκληρά. Τα νούμερα δεν βγαίνουν και αδιαφορούν τόσο για τους αεροψεκασμούς όσο και για τις διεθνείς συνωμοσίες. «Το γένος το ξανθό» δεν αγοράζει ούτε «τα ασημικά» του ελληνισμού, ενώ τα πετρέλαια μέχρι να βγουν μπορεί να έχουν βρεθεί άλλες μορφές ενέργειας. Καλή η συμπάθεια για τους ανέργους και τους απόκληρους, αλλά δεν ανοίγει δουλειές και ευκαιρίες, ενώ όσο επιλέγεις το δρόμο του διεθνούς απομονωτισμού τόσο θα βαθαίνει η ύφεση και θα οξύνεται η ανθρωπιστική κρίση. Πολλοί αναρωτιούνται «μα μπορεί να πάμε παρακάτω;». Η απάντηση είναι «βεβαίως», και μάλιστα πολύ παρακάτω, αν δεν τελειώσουμε με τις πολιτικές αυταπάτες, των "μάγων" που καταλήγουν γελωτοποιοί.
Υ.Γ. Η μονοδρόμηση στη Φαρών αρχίζει από το νότο. Να υποθέσουμε ότι αν συγκεντρώσει θετικά σχόλια το μέτρο θα επεκταθεί και προς το βορρά; Η αλήθεια είναι ότι η λογική «βλέποντας και κάνοντας» μέχρι στιγμής δεν έχει πάει καθόλου άσχημα σε ό,τι αφορά την εκλογική αποδοχή. Αφού είμαστε σε περίοδο πειραμάτων, δεν προχωρούν και σε μια πεζοδρόμηση της Ναυαρίνου, έστω μέχρι την Ακρίτα; Μπορεί να αρέσει και να φέρει ψήφους, άσε που οι νταραβερτζήδες, που είχαν παλιά ξεσηκώσει τα χαλίκια, ασχολούνται τώρα με άλλα τρανά θέματα.
panagopg@gmail.com
