Το βασικό πολιτικό συμπέρασμα απ’ όσα διαδραματίστηκαν είναι ότι το παλιό δηλώνει για μια ακόμα φορά παρόν, δείχνει ότι τίποτα δεν έχει μάθει και ότι δεν είναι διατεθειμένο να αλλάξει συμπεριφορά. Τα όσα συνέβησαν, κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού τα Θεοφάνεια, έρχονται από το παρελθόν της δανεικής ευημερίας. Το να σπρώχνονται οι τοπικοί παράγοντες, για να βγουν μια καλή φωτογραφία δίπλα από τον αρχηγό, προκειμένου δια αυτού του τρόπου να υπογραμμίσουν την ισχυρή σχέση που διαθέτουν, είναι το παλιότερο από τα χαρακτηριστικά του παλαιοκομματικού συστήματος. Ισχυρός τοπικός παράγοντας στα μάτια των πολιτών - πελατών ήταν πάντα αυτός που είχε άκρες στο κεντρικό πολιτικό σύστημα, μπορούσε δηλαδή να φανεί …χρήσιμος. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι παράγοντες πλάσαραν πάντα τον ισχυρό δικό τους ως «άνθρωπο της ηγετικής ομάδας», έναντι του αντιπάλου που ήταν «άγραφο χαρτί», μιας και δεν εντασσόταν στο σκληρό ηγετικό πυρήνα της παρέας που μοίραζε τα λάφυρα της εξουσίας.
Το σπρώξιμο για την καλή φωτογραφία, λίγες μέρες πριν από τα χρίσματα των δημοτικών εκλογών, έχει αναμφίβολα μεγαλύτερη αξία και σημασία. Το ποιοι προσεκλήθησαν να συμφάγουν και να συνοδεύσουν το πρωθυπουργό είχε τη σημασία του ως προς τα χρίσματα. Αν προσκλήθηκαν, στα πλαίσια της εθιμοτυπίας, οι θεσμικοί τοπικοί παράγοντες σε γεύμα με το πρωθυπουργό – παρουσία μάλιστα του Μητροπολίτη - τότε όλη η φιλολογία περί χρισμάτων και εκλογών δεν έχει καμιά αξία. Αν όμως, με αφορμή το θεσμικό ρόλο του καθένα, αξιοποιήθηκε η ευκαιρία για να μετρηθούν στη συνέχεια οι προοπτικές στήριξης ενόψει εκλογών, τότε το πράγμα έχει άλλη διάσταση. Η ένταξη στο κάδρο της πρωθυπουργικής παρέας προφανώς δίνει μια ακόμα ευκαιρία για όσους θεωρούνταν …τελειωμένοι. Η επιλογή της επίσκεψη και κυρίως του γεύματος δεν είναι γεγονότα που προκύπτουν τυχαία και δεν μπορούν να έχουν μόνο τυπική διάσταση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο οι ενδιαφερόμενοι για το χρίσμα ορθά προσπαθούν να ερμηνεύσουν τις προθέσεις κατά πώς τους βολεύουν. Το ζήτημα είναι ότι πιστεύουν ακόμα ότι τα χρίσματα είναι αυτά που εξακολουθούν να παίζουν ρόλο στην έκβαση των τοπικών εκλογών. Τόσο οι ενδιαφερόμενοι, αλλά και μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, δεν δείχνουν διατεθειμένοι να ξεφύγουν από τον παραδοσιακό τρόπο ανάλυσης των πολιτικών πραγμάτων. «Ποιον στηρίζει ο ισχυρός παράγοντας στις τοπικές εκλογές; Αυτός θα εκλεγεί», είναι η κυρίαρχη αφήγηση. Με ποιον πάμε εμείς που θέλουμε να κάνουμε τη δουλειά μας; Μα με αυτόν που στηρίζει ο ισχυρός παράγοντας και έχει τις περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί. Τις εκλογές έχει περισσότερες πιθανότητες να τις κερδίσει αυτός που η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων, ανεξάρτητα από το αν τον ψηφίζει ή όχι, πιστεύει ότι θα κερδίσει. Με άλλα λόγια κερδίζει αυτός που έχει τον αέρα της νίκης ή όπως λένε οι δημοσκόποι «την παράσταση νίκης». Στις τοπικές εκλογές τον αέρα έχει αυτός που παίρνει το χρίσμα από τους ισχυρούς παράγοντες και τα κόμματα.
Ο παραδοσιακός τρόπος ανάλυσης της πολιτικής πραγματικότητας θα έπρεπε να είχε ήδη χρεοκοπήσει μαζί με τη δανειακή ευημερία. Αυτό, δυστυχώς, δεν έχει συμβεί ακόμα, γιατί δεν έχουν εμφανιστεί πολιτικές δυνάμεις που να εισάγουν το νέο. Αντίθετα, τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και κεντρικά συνεχίζουν να πρωταγωνιστούν δυνάμεις του παρελθόντος. Έχουμε, έτσι, από τη μια μεριά πολιτικά πρόσωπα που ψάχνουν για νεύματα και φωτογραφίες που θα τους οδηγήσουν στη νίκη, και από την άλλη απρόσωπες φιγούρες που προσπαθούν πίσω από κλειστές κομματικές πόρτες να περιφρουρήσουν τα προϊόντα του κομματικού σωλήνα. Οι μεν παριστάνουν τις γλάστρες και οι δε τα φυτά μιας πολιτικής εποχής που το τέλος της δεν λέει να έρθει. Το χειρότερο είναι ότι όλοι μας είμαστε εγκλωβισμένοι μέσα σε αυτό το πλαίσιο και θα κληθούμε να επιλέξουμε αν θα πάρουμε τη γλάστρα ή το φυτό.
Υ.Γ. Η επίσκεψη Σαμαρά δεν συνοδεύτηκε από παρατράγουδα. Τα χάπενινγκ των «αγανακτισμένων» το τελευταίο διάστημα έχουν περιοριστεί. Δεν γνωρίζουμε αν έρχεται η ανάπτυξη και το ποδοβολητό της φοβίζει τις «αυθόρμητες αντιδράσεις του λαού» αλλά είμαστε σίγουροι ότι τα μέτρα ασφαλείας έχουν παίξει το ρόλο τους. Μπορεί βέβαια να πέρασε η μόδα της «αγανάκτησης» που συγκρότησε το «φαιοκόκκινο μέτωπο. Αυτό θα ήταν όμως προσβλητικό να το ισχυριστεί κανείς μιας και ο λαός δεν «αγανακτεί» με βάση τη μόδα. Κάποιοι ισχυρίζονται, τέλος, ότι είναι εύκολο να κάνεις τον μάγκα εκεί που δεν πέφτουν σφαλιάρες, ενώ όταν ξέρεις ότι θα τη βγάλεις στο κρατητήριο για περιύβριση αρχής, εκτονώνεσαι τρολάροντας στο Facebook. Δεν ξέρουμε τι από όλα ισχύει αλλά το αποτέλεσμα ήταν «μούγκα στην στρούγκα».
panagopg@gmail.com
