Η Ελλάδα αλλάζει ταχύτητα και αποκτά ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά με έργα υποδομής που δεν διέθετε ποτέ στη σύγχρονη ιστορία της. Το μόνο τμήμα που μένει σε άλλη εποχή είναι το Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα, το οποίο και μας αφορά άμεσα ως περιοχή, αλλά όλα δείχνουν ότι θα παραμείνει σε αυτή την κατάσταση για αρκετά ακόμα χρόνια. Παραμένει βέβαια παρήγορο ότι θα μπορούμε να πηγαίνουμε Πάτρα συντομότερα και ασφαλέστερα μέσω Κορίνθου, αλλά με διπλάσιο κόστος.
Οι αυτοκινητόδρομοι σχεδιάστηκαν την εποχή της ευμάρειας και με προβλέψεις άλλων οικονομικών δεδομένων για την κίνηση σε αυτούς. Οι οδικές μετακινήσεις έχουν περιοριστεί γιατί η μείωση του εισοδήματος, η αύξηση της τιμής των καυσίμων, καθώς και τα διόδια στους αυτοκινητόδρομους τις καταστούν πολυέξοδες. Οταν σχεδιάζονταν όμως τα έργα δεν υπήρχε πρόβλεψη για οικονομική κατάρρευση της μεσαίας τάξης. Τα διόδια που σήμερα αποτελούν βραχνά δεν θα αποτελούσαν πρόβλημα, αν δεν είχε καταρρεύσει η οικονομία και αν δεν υπερφορολογούνταν τα καύσιμα αλλά και η χρήση του αυτοκινήτου συνολικά. Ακόμα και τώρα πάντως δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί κάποιοι χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τα ακριβά διόδια στους αυτοκινητοδρόμους και δεν μειώνουν τα τέλη κυκλοφορίας και το φόρο στη βενζίνη -ως αυτονόητο αντιστάθμισμα, αφού το Δημόσιο απελευθερώνεται από τη συντήρηση των οδικών αξόνων- έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε επιχειρήσεις και πολίτες να τους χρησιμοποιούν για τις μετακινήσεις τους με οικονομία και ασφάλεια. Αρκετά δεν κράτησε αυτό το υποκριτικό «ενδιαφέρον»;
Το καλό είναι ότι έστω και υπό τις παρούσες δύσκολες οικονομικές συνθήκες οι δρόμοι ολοκληρώθηκαν, κι έτσι η χώρα διαθέτει πλέον μια σημαντική υποδομή ως εργαλείο για την ανάταξή της. Οι αυτοκινητόδρομοι διευκολύνουν τη μετακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων, συνδέουν με ασφάλεια τουριστικούς προορισμούς και αστικά κέντρα, και συμβάλλουν συνολικά στην ανάπτυξη της χώρας. Η επιλογή της κατασκευής τους μέσα από το σύστημα της συγχρηματοδότησης με ιδιωτικούς, δημόσιους και ευρωπαϊκούς πόρους δικαιώθηκε εκ του αποτελέσματος: Οι δρόμοι έγιναν· και τώρα περιμένουν τις υποστηρικτικές πολιτικές που θα τους καταστήσουν χρήσιμους για τους πολίτες και την οικονομία.
Από την άλλη, η ολοκλήρωση των δρόμων μέσα από τις συμβάσεις παραχώρησης κλείνει ταυτόχρονα έναν μεγάλο κύκλο ανάπτυξης στον κατασκευαστικό τομέα, οδηγώντας πια στην ανεργία χιλιάδες εργαζόμενους. Μέχρι το καλοκαίρι σταδιακά θα κλείσουν όλα τα εργοτάξια στη χώρα, ενώ δεν θα ανοίξει κανένα νέο! Τα τελευταία χρόνια, κανένα μεγάλο έργο δεν προετοιμάστηκε και δεν βρίσκεται σε φάση κατασκευής, κάτι που αναμένεται να προκαλέσει αρνητικό σοκ σε έναν δυναμικό κλάδο της οικονομίας. Οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν στον κλάδο των κατασκευών δεν πρόκειται να αναπληρωθούν άμεσα, κι αυτό θα αποτυπωθεί στα επόμενα στοιχεία της οικονομίας. Με σταματημένα τα κατασκευαστικά έργα, δημόσια και ιδιωτικά, δεν ξέρουμε από πού αντλούν ορισμένοι την... αισιοδοξία τους για γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης στην οικονομία.
Εργα όπως ο δρόμος Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελούν το επόμενο δυναμικό εργοτάξιο από το φετινό καλοκαίρι, έμπλεξαν στις κατατμήσεις. Μικρότερα έργα όπως το Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος οδηγήθηκαν στις ελληνικές καλένδες μέσα από τη δήθεν αλλαγή της χάραξης και των μελετών. (Τι έγινε άραγε με εκείνη τη μελέτη της νέας χάραξης, που θα παρουσιαζόταν εδώ και κάτι μήνες; Θα καεί από το πολύ μαγείρεμα!)
Και το σημαντικότερο; Οι κυβερνητικοί παράγοντες δεν δείχνουν καν να έχουν αντιληφθεί πού οδηγούν τα πράγματα. Ετοιμάζονται να κόψουν κορδέλες στους δρόμους που κατασκευάστηκαν μέσα από τις συμβάσεις παραχώρησης που μέχρι πρότινος κατήγγειλαν, και φαίνεται πως αυτό τους αρκεί, μιας και υπηρετεί τους επικοινωνιακούς τους στόχους.
Η συνέχιση των οδικών έργων μέσα από μια νέα γενιά συμβάσεων παραχώρησης δεν είναι, δυστυχώς, στη λογική της παρούσας κυβέρνησης. Ετσι το επόμενο διάστημα ο κατασκευαστικός τομέας θα σβήσει, δημιουργώντας ακόμα μια πληγή στην οικονομία. Με δημοπρασίες όπως αυτή του Πάτρα - Πύργος και μειοδότες με εκπτώσεις εκτός λογικής, δεν μπορούμε να αναμένουμε τίποτα καλύτερο από το απόλυτο μηδενικό της στασιμότητας και της οπισθοδρόμησης.
Χωρίς δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις όμως, η ανάπτυξη συνεχώς θα αναβάλλεται και η ύφεση θα επιμένει, βυθίζοντας ακόμα περισσότερο τη μεσαία τάξη και καθιστώντας τελικά άχρηστους ακόμα και τους αυτοκινητόδρομους που κατασκευάστηκαν.
panagopg@gmail.com
