Η δράση των ακραίων στοιχείων οδηγεί σε τυφλές πολιτικές συγκρούσεις, επικίνδυνες για την κοινωνική συνοχή και τελικά για τη δημοκρατία. Η χώρα μας έχει πληρώσει ακριβά, με αίμα, τον διχασμό μεταξύ «δημοκρατών» και «φασιστών» - και αυτός είναι ένας επιπρόσθετος λόγος για να ανησυχούμε όλοι μας. Η οικονομική κρίση έφερε πολιτική όξυνση κι έβγαλε από τις σπηλιές τους τα φαντάσματα του παρελθόντος.
Η οικονομική κρίση ανέδειξε μορφώματα και νομιμοποίησε ακραίες αντιδημοκρατικές συμπεριφορές, που ήταν μεν υπαρκτές στην κοινωνία, απλώς στα χρόνια της ευδαιμονίας είχαν λουφάξει. Οι φασιστικές λογικές και οι ολοκληρωτικές συμπεριφορές ήταν πάντα παρούσες στην ελληνική κοινωνία και πολιτική επειδή μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ένα έντιμο ξεκαθάρισμα με το ιστορικό μας παρελθόν. Τον εμφύλιο και τις δικτατορίες αρνούμασταν να τα αντιμετωπίσουμε και να τα αποτιμήσουμε με δίκαιο και αποφασιστικό τρόπο, όπως έκανε για παράδειγμα η Γερμανία με το ναζισμό. Εμείς, αντίθετα, φοβόμασταν όλα αυτά τα χρόνια να αγγίξουμε την αγιοποίηση των ανταρτών ή τη δικαιολόγηση των εγκλημάτων των ταγμάτων ασφαλείας. Ο καθένας, στην αριστερά και τη δεξιά όλου του φάσματος και όλων των αποχρώσεων, αναπαράγει τη δική του ωραιοποιημένη διήγηση για το τι έγινε, και όλοι βέβαια καταλήγουν στη βολική εξήγηση «οι ξένοι, παιδάκι μου, μας έβαλαν να σκοτωθούμε». Το ίδιο κάναμε και με τις δικτατορίες, φτάνοντας σε σημείο να κουνάμε συγκαταβατικά το κεφάλι σε κάθε κουφιοκέφαλο που ανέκραζε «α, ρε, πού είναι ένας Παπαδόπουλος!».
Οι «Παπαδόπουλοι», αρχικά με την ξενοφοβία που καλλιεργήθηκε λόγω των λαθών στη μεταναστευτική πολιτική -η οποία ποτέ δεν υπήρξε- και στη συνέχεια με την οικονομική κρίση και τους αφορισμούς κατά των «κλεφτών πολιτικών», μπήκαν πια με δυναμικό τρόπο στην καθημερινότητα, την πολιτική ζωή και το Κοινοβούλιο. Οι Γερμανοί, επειδή έχουν ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς με το παρελθόν τους με συνοπτικές διαδικασίες, βγάζουν εκτός νόμου υμνητές του Χίτλερ και του ναζισμού. Εμείς, αφού για χρόνια έχουμε ανεχτεί τους «Παπαδόπουλους» και όλα τα υπόλοιπα εξωτικά φρούτα του ολοκληρωτισμού, δεν μπορούμε τώρα σε συνθήκες κρίσης να απομονώσουμε ούτε πολιτικά ούτε νομικά τα μορφώματα του μίσους και της μισαλλοδοξίας.
Η αυστηρή εφαρμογή του νόμου και η βελτίωσή του όπου απαιτείται, για να καταδικαστεί άμεσα και αποφασιστικά η εγκληματική πολιτική φιλοσοφία, είναι σίγουρα αναγκαία. Περισσότερο χρήσιμη όμως είναι η πολιτική αποδυνάμωση των φασιστικών μορφωμάτων. Και για να συμβεί αυτό δεν φτάνει η κούφια καταγγελία, ενώ η τυφλή σύγκρουση με ρόπαλα στους δρόμους εξυπηρετεί τα σχέδια των φανατικών και οδηγεί σε νέο αιματοκύλισμα.
Η απάντηση πρέπει να είναι πολιτική - καταρχήν καταρρίπτοντας τους μύθους του ένδοξου παρελθόντος: Οι χούντες πήγαν τη χώρα πίσω σε όλους τους τομείς, ενώ τα οικονομικά σκάνδαλα δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των πολιτικών. Αντίθετα, τα σκάνδαλα και οι ατασθαλίες είναι μεγαλύτερα και σημαντικότερα όταν δεν λειτουργεί η δημοκρατία και οι θεσμικοί της πυλώνες, όπως το Κοινοβούλιο και η Δικαιοσύνη. Οι χούντες των μη πολιτικών έχασαν πολέμους, εδάφη, και κράτησαν την Ελλάδα στην υπανάπτυξη, όταν οι άλλες χώρες έτρεχαν με ξέφρενους ρυθμούς. Οταν οι άλλοι έφτιαχναν αυτοκινητόδρομους, εμείς ασχολούμασταν με τα «αξεπέραστα» έργα της ΜΟΜΑ και τις γελοιότητες των θεμελιώσεων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το φεστιβάλ του συγκεκριμένου μορφώματος πρέπει να αντιμετωπιστεί με όρους πολιτικής αποκάλυψης. Οι όποιες εκδηλώσεις σχεδιάζονται θα πρέπει να στοχεύουν στην ανάδειξη του τραγικού ρόλου των μη δημοκρατικών μορφωμάτων στη χώρα μας. Και θα πρέπει να απευθύνονται κυρίως στους νέους, που δυστυχώς γνωρίζουν πολύ λίγα πράγματα - κι αυτό είναι που εκμεταλλεύονται οι κήρυκες του μίσους.
Η ευθεία σύγκρουση και η μετατροπή της πόλης σε πολεμική ζώνη, μέσα σε αστυνομικό κλοιό, ηρωοποιεί μάλλον και δεν αποτρέπει. Οι δε βαρύγδουπες ομιλίες κι οι «ψαγμένες» εκδηλώσεις αφορούν τους ήδη πεισμένους, ενώ θα έπρεπε να απευθύνονται σε εκείνους που δεν έχουν και πολύ καλή σχέση με το διάβασμα ή την υψηλή τέχνη.
Οι παρεμβάσεις, με άλλα λόγια, πρέπει να είναι στοχευμένες κι όχι να γίνονται για να κάνει το κομμάτι του το κάθε «αντί» - το οποίο μπορεί κατά βάθος είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, οπότε λειτουργώντας ως συγκοινωνούν δοχείο τρέφεται από τη σύγκρουση για τη σύγκρουση.
panagopg@gmail.com
