Το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας θα κληθεί τις επόμενες ημέρες να πάρει θέση για το μεγάλο αντιπλημμυρικό του Νέδοντα μέσα από την έκφραση γνώμης για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Πρόκειται για ένα έργο που «σχεδιάζεται» εδώ και χρόνια και θα έπρεπε να έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση σε τοπικό επίπεδο. Να θυμίσουμε ότι πρόκειται για τεράστιο έργο που αγγίζει τα 100 εκ. ευρώ και προβλέπει το ξήλωμα του Νέδοντα και ό,τι έχει πάνω του, προκειμένου αυτός να βαθύνει και να δεχτεί το σύνολο των νερών του περιφερειακού και της ευρύτερης περιοχής.
Το ύψος του ποσού από μόνο του είναι τρομακτικό. Ενώ ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τι θα συμβεί στην Καλαμάτα με το ξήλωμα του Νέδοντα, ειδικά στο πάρκο απέναντι από το παλιό Δημαρχείο. Να θυμίσουμε ότι οι μελέτες είχαν ανατεθεί στον «Μορέα» στο πλαίσιο των «δωρεάν» παροχών της σύμβασης παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου. Η χρηματοδότηση του έργου εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάπτυξης και η κατασκευή θα γίνει με απευθείας ανάθεση από τον «Μορέα». Να σημειώσουμε τέλος -και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία- ότι το έργο και η συγκεκριμένη διαδικασία έχει «ευλογηθεί» από τους αρμόδιους υπουργούς των κυβερνήσεων τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της Ν.Δ.
Δεν χωρά αμφιβολία ότι η Καλαμάτα χρειάζεται αντιπλημμυρική προστασία και αυτό φάνηκε με δραματικό τρόπο πριν από μερικά χρόνια. Έχουμε όμως την αίσθηση ότι προωθείται ένα αντιπλημμυρικό έργο υψηλού κόστους και αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Το ερώτημα που άμεσα τίθεται έχει να κάνει με τη λογική της μελέτης. Έχουν εξεταστεί εναλλακτικά σενάρια μικρότερου κόστους και τι περιλαμβάνουν αυτά; Το σενάριο των 100 εκατομμυρίων λύνει οριστικά το πρόβλημα ή μήπως το μεταθέτει σε άλλο σημείο; Επειδή ο κατασκευαστής θα είναι ο ίδιος με τον μελετητή, μήπως θα έπρεπε να υπάρχει και ένας ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας που να εξετάσει την ωφελιμότητα του έργου αλλά και το κόστος του;
Η εκπόνηση εναλλακτικών σεναρίων με βάση το κόστος- όφελος και η αντιμετώπιση κάθε δυνητικού κινδύνου θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη. Να υπάρχουν δηλαδή εναλλακτικά σενάρια και να εξεταστούν και διαφορετικές προτάσεις διαχείρισης του προβλήματος σε ένα λογικό οικονομικό πλαίσιο. Θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, επειδή η μελέτη και η κατασκευή του έργου γίνεται από την ίδια εταιρεία, να ελεγχθεί η διαδικασία από ανεξάρτητο φορέα με εμπειρία στα συγκεκριμένα έργα, προκειμένου να εξετάζεται το κόστος αλλά και η χρησιμότητα ή μη των παρεμβάσεων.
Το κακό είναι ότι όλο αυτό το διάστημα δεν κατατέθηκαν εναλλακτικές προτάσεις και το θέμα δεν έχει συζητηθεί διεξοδικά παρότι αφορά τη λειτουργία της πόλης. Δεν γνωρίζουμε αν αυτό γίνεται από έλλειψη εναλλακτικής πρότασης ή από ικανοποίηση ότι θα θωρακιστεί η πόλη από τις πλημμύρες, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι η πόλη και οι κάτοικοι θα βρουν μπροστά τους την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου. Η κατασκευή θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην καθημερινότητα της πόλης για τα επόμενα δύο χρόνια. Το σημαντικότερο, θα χαθεί η ευκαιρία για ορθολογικότερη και παραγωγικότερη παρέμβαση στη λεκάνη του Νέδοντα. Υπάρχει ορατός κίνδυνος το έργο αυτό να δημιουργήσει τελικώς μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται πως πάει να λύσει.
Σε μια εποχή που η αξιοποίηση των υδάτινων πόρων αποτελεί τεράστιο ζήτημα δεν μπορεί να προκρίνεται ένα έργο εκατομμυρίων που οδηγεί τα νερά στη θάλασσα. Δεν μπορεί να μην εξετάζεται η λύση φράγματος ανάσχεσης για την αξιοποίηση των νερών για άρδευση αλλά και παραγωγή ενέργειας. Οι όποιες παρεμβάσεις στον Νέδοντα δεν μπορεί να είναι αποκομμένες από τη λειτουργία της πόλης και χρειάζονται αποφάσεις τόσο για τα πάρκινγκ όσο και για την περιβαλλοντική του αξιοποίηση.
Ο Δήμος Καλαμάτας έπρεπε να έχει κινηθεί εδώ και καιρό στην κατεύθυνση της επεξεργασίας και παρουσίασης συγκεκριμένων εναλλακτικών προτάσεων, προκειμένου να προλάβει τετελεσμένα. Να μπορεί στη γνωμοδότησή του για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις να αντιπαραθέσει στοιχεία και να πιέσει ταυτόχρονα σε πολιτικό επίπεδο για τη βέλτιστη λύση για τα συμφέροντα της πόλης. Δυστυχώς έχει καθυστερήσει και θα κληθεί τώρα να απαντήσει τυπικά σε μια διαδικασία με ελάχιστες δυνατότητες παρέμβασης.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και την ύστατη ώρα χρειάζεται η τήρηση σθεναρής στάσης και ο έλεγχος σε όλα αυτά που θα κατασκευαστούν τα επόμενα χρόνια για να μη βρεθεί η πόλη προ εκπλήξεων. Το θετικό είναι ότι η Καλαμάτα μπορεί στα αμέσως προσεχή χρόνια να θωρακιστεί αντιπλημμυρικά. Η ευκαιρία δεν πρέπει να σπαταληθεί και αυτό δεν θα συμβεί μόνο αν υπάρξει σωστή μελέτη και στοχευμένες παρεμβάσεις, διαφορετικά πολύ φοβόμαστε ότι θα πεταχτούν εκατομμύρια στην κοίτη του Νέδοντα.
panagopg@gmail.com
