Η κορινθιακή σταφίδα και τα ξερά σύκα αποτελούσαν δύο δυναμικά τοπικά προϊόντα, τα οποία στήριζαν για χρόνια την τοπική οικονομία. Βρίσκονται όμως σε διαρκή υποχώρηση, με τις ποσότητες να μειώνονται διαρκώς. Οι σταφίδες και οι συκιές ξεριζώνονται και φυτεύονται ελιές. Οι αγρότες της περιοχής επιλέγουν να καλλιεργούν αυτό που μπορούν να φέρουν σε πέρας και είναι αποδοτικότερο οικονομικά. Οι καλλιέργειες ακολουθούν δηλαδή τα προστάγματα της αγοράς και της οικονομίας αλλά και τη δημογραφική εξέλιξη της περιοχής. Η κλιματική αλλαγή είναι ο τελευταίος παράγοντας που οδηγεί στην εγκατάλειψη.
Η σταφίδα και τα σύκα είναι προϊόντα που έχουν διαφορετικές απαιτήσεις καλλιεργητικά από τις ελιές και ο γερασμένος πληθυσμός δεν μπορεί να τα στηρίξει. Επιπρόσθετα, τα διαχρονικά προβλήματά τους στη διαχείριση και οι χαμηλές τιμές δεν τα καθιστούσαν ελκυστικά για νέους αγρότες. Με δυο λόγια, το «αόρατο χέρι» της αγοράς καθορίζει την τύχη τους και όχι κάποια συνωμοσία ή η κλιματική αλλαγή. Όσοι είχαν την ευθύνη για τα συγκεκριμένα προϊόντα δεν παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στην αγορά και δεν βοήθησαν να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες αλλαγές.
Τόσο η σταφίδα όσο και τα σύκα επί σειρά ετών είχαν την «τύχη» να καθορίζονται από μονοπωλιακές συνεταιριστικές οργανώσεις, οι οποίες δεν κατάφεραν να στηρίξουν τους παραγωγούς και να διατηρήσουν τα προϊόντα. Εξέλιξη αναμενόμενη μιας και όπως είναι γνωστό, κύριο μέλημα διαχρονικά των διοικήσεών τους ήταν το πολιτικό παιχνίδι και ο παραγοντισμός κάθε μορφής. Είναι γνωστά και καταγεγραμμένα στη συνείδηση των πολιτών της Μεσσηνίας όλα όσα κατά καιρούς έχουν συμβεί τόσο με τη διαχείριση των προϊόντων όσο και με τα μικροπολιτικά παιχνίδια. Υπάρχουν ιστορίες κωμικές, αλλά συνάμα τραγικές.
Η προσπάθεια «ξεπλύματος» των ευθυνών που επιχειρείται, μέσα από επιθέσεις κατά του πολιτικού συστήματος και με την ταυτόχρονη βοήθειά του, είναι κωμικοτραγική. Οι πρωταγωνιστές του παλαιοκομματισμού παριστάνουν τους υπερασπιστές των συμφερόντων των αγροτών δεχόμενοι ταυτόχρονα από τους καταγγελλόμενους τις φιλοφρονήσεις για τον σπουδαίο ρόλο τους! Θέατρο του παραλόγου, λες και δεν είναι γνωστά τα πρόσωπα, οι σχέσεις μεταξύ τους, οι κομματικές στοιχίσεις, οι πολιτικές φιλίες και συγκρούσεις, όπως και οι παλαιοκομματικές πρακτικές.
Η τεράστια ακίνητη περιουσία που δημιουργήθηκε από τον ιδρώτα των παραγωγών, αποτελεί το τελευταίο κομμάτι διαχείρισης αλλά και λόγο ύπαρξης των συνεταιριστικών οργανώσεων. Η εκμετάλλευση των ακινήτων διατηρεί πλέον δομές και διαιωνίζει παραγοντιλίκια. Είναι το τελευταίο που τους έχει μείνει, η ύστατη γραμμή άμυνας. Αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στο να μπορέσουν νέοι αγρότες να απελευθερωθούν από τα δεσμά και τους περιορισμούς. Το πώς κατέληξε η ακίνητη περιουσία των παλαιών συνεταιριστικών οργανώσεων να διαμοιράζεται και να σαπίζει ή να γίνεται ιδιοκτησία μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, είναι γνωστό. Πρόκειται για ένα ακόμα σκάνδαλο αδυναμίας του Δημοσίου να διασφαλίσει τα συμφέροντα των πολιτών.
Έχουμε αναφερθεί και άλλη φορά στην ανάγκη απελευθέρωσης των προϊόντων από παράγοντες και οργανώσεις. Αυτό δυστυχώς έχει καθυστερήσει. Τα έσοδα από τα ακίνητα και οι διαχρονικές εξαρτήσεις καθυστερούν την εξέλιξη. Η μείωση όμως της παραγωγής άνοιξε φέτος το παιχνίδι των τιμών. Ο ακήρυχτος «πόλεμος τιμών» θα φέρει νέα δεδομένα. Τα πράγματα φαίνεται ότι παίρνουν το δρόμο τους και είναι θέμα χρόνου οι κραταιές, μια φορά και έναν καιρό, μονοπωλιακές συνεταιριστικές οργανώσεις να γίνουν και τυπικά αποκλειστικά εταιρείες διαχείρισης ακινήτων.
Σύκα και κορινθιακή σταφίδα για να παραμείνουν έστω ενδεικτικά στη Μεσσηνία, θα πρέπει να περάσουν σε διαφορετική λογική εκμετάλλευσης. Χρειάζεται να δημιουργηθούν αγροτικές εταιρείες, οι οποίες σε συνεργασία με εμπορικές επιχειρήσεις θα παράγουν και θα πωλούν τα συγκεκριμένα προϊόντα. Θα ακολουθούν την πορεία της αγοράς, θα δημιουργούν νέα προϊόντα ελκυστικά για τον καταναλωτή, θα συνάπτουν πολυετή συμβόλαια για τη διασφάλιση ενός μίνιμουμ εισοδήματος. Είναι καιρός να ξεφύγουμε από την εποχή του παράγοντα που μάζευε ψήφους για τον προστατευόμενο βουλευτή, περιφερειάρχη και δήμαρχο του συστήματος πουλώντας εκδούλευση στην παραλαβή του προϊόντος. Τα παραδοσιακά προϊόντα της Μεσσηνίας, για να παραμείνουν, απαιτούν σύγχρονη ματιά και πρωτοποριακές δράσεις, τις οποίες δεν πρόκειται να βρουν όσο περιμένουν να τους λύσουν τα προβλήματα ψευτοπαράγοντες και ο κύριος κράτος!
panagopg@gmail.com
