Το ΠΑΣΟΚ θα κλείσει την Κυριακή τον κύκλο της εσωστρέφειας, βγαίνοντας σε πρώτη τουλάχιστον φάση ενισχυμένο από την εσωκομματική διαδικασία. Οι υποψήφιοι που αναμετρήθηκαν σε αυτές τις εκλογές, κράτησαν την αντιπαράθεση σε πολιτικά επίπεδα και έβαλαν έγκαιρα «πάγο» στους θερμοκέφαλους. Εξαιρέσεις στον κανόνα προφανώς και υπήρχαν, αλλά δεν κατάφεραν να επηρεάσουν τη συνολική θετική εικόνα.
Οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ μπορεί να μην μετατράπηκαν αυτή τη φορά σε κλοτσοπατινάδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η διαδικασία εκλογής ηγεσίας από ευκαιριακά μέλη και φίλους δεν είναι προβληματική. Το να συμμετέχουν στις εκλογές περαστικοί ή ψηφοφόροι άλλου κόμματος που θέλουν να σπάσουν πλάκα ή να καθορίσουν τις εξελίξεις, είναι προβληματικό και θα πρέπει να σταματήσει. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να πηγαίνει και να ψηφίζει η Εύα Καϊλή που έχει διαγραφεί από το ΠΑΣΟΚ ή ο Γιώργος Κύρτσος που βρέθηκε στα Καμένα Βούρλα εκδρομή και είπε να περάσει και από την κάλπη του ΠΑΣΟΚ.
Η προσεκτική παρατήρηση του εκλογικού αποτελέσματος στο ΠΑΣΟΚ την προηγούμενη Κυριακή και η διαφορετική συμμετοχή και εκλογική αποτύπωση στα μεγάλα αστικά κέντρα και στην περιφέρεια είναι εξόχως εύγλωττη. Κάποιοι κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν το προφανές, ότι δηλαδή στα εκλογικά τμήματα των μεγάλων αστικών κέντρων, όπου δεν υπάρχει προσωπική γνωριμία, υπήρχε αθρόα συμμετοχή «περαστικών», που επιδίωκαν το ένα ή το άλλο μέσα από τη συμμετοχή τους στις συγκεκριμένες εκλογές. Το ωραίο είναι ότι ορισμένοι προσπαθούν να βγάλουν και βαρύγδουπα συμπεράσματα περί διαφορετικών πολιτικών συμπεριφορών μεταξύ επαρχίας και Αθήνας. Αντιλαμβάνεται ο καθένας πώς έχουν προκύψει διάφορα παράδοξα και για ποιους λόγους τα «ρουλεμάν» της προπαγάνδας αναπαράγουν θεωρίες και ερμηνείες που βολεύουν συγκεκριμένο αφήγημα.
Τα κόμματα θα πρέπει κάποια στιγμή να αλλάξουν τη συγκεκριμένη διαδικασία. Επιβάλλοντας τουλάχιστον τη δημιουργία ενός μητρώου μελών και φίλων με αυτούς που θα μπορούν να συμμετέχουν στις εκλογές, το οποίο θα κλείνει ένα μήνα πριν το άνοιγμα της κάλπης. Το μητρώο αυτό θα μπορούν να το ελέγχουν θεσμικά όργανα του κάθε κόμματος και θα εξετάζονται πιθανές ενστάσεις. Έτσι θα υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια, ενώ θα διασφαλίζεται η εγκυρότητα του εκλογικού αποτελέσματος. Έχει γίνει πλέον κατανοητό από όλους ότι με ψηφοφόρους των τριών ευρώ δεν προκύπτουν πάντα οι ορθότερες επιλογές.
Σε μερικές εβδομάδες θα πραγματοποιηθούν εκλογές στον ΣΥΡΙΖΑ, που πληρώνει ακριβά την «ανοιχτή διαδικασία» των περαστικών ψηφοφόρων. Στην κατάσταση που βρίσκεται το συγκεκριμένο κόμμα, για να αποφευχθεί η απόλυτη γελοιοποίηση, η δημιουργία μητρώου εκλογέων ημέρες πριν είναι το πρώτο και απαραίτητο βήμα, για να μην μετατραπούν οι εκλογές σε παρατράγουδο. Μόνο μέσα από μια σφιχτή διαδικασία, με κανόνες και διασφαλίσεις, υπάρχει πιθανότητα αποδοχής του εκλογικού αποτελέσματος την επόμενη ημέρα.
Στο ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει περίπτωση ευθείας αμφισβήτησης του εκλογικού αποτελέσματος ή διάσπασης του κόμματος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι θα στοιχηθούν την επόμενη ημέρα πίσω από τον αρχηγό. Το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ είναι η διαρκής αμφισβήτηση, η οποία συνεχίζεται και μετά τις εκλογές. Αυτό συμβαίνει διαρκώς τα τελευταία χρόνια και δύσκολα θα σταματήσει. Όποιος και να βγει αρχηγός την Κυριακή, όσοι δεν τον ψήφισαν θα τον περιμένουν στη γωνία. Ακόμα χειρότερο, δεν θα ακολουθούν τις επιλογές της ηγεσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα όσα έγιναν στις περιφερειακές εκλογές στην Πελοπόννησο. Μπορεί να πάει έτσι ένα κόμμα μακριά; Προφανώς και όχι.
Η νέα ηγεσία χρειάζεται να βρει τρόπο, που θα ενώνει όλα τα επιμέρους «εγώ» και θα δημιουργεί μια ενιαία παράταξη, που θα διατυπώνει πειστική πρόταση εξουσίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέκτησε την εξουσία, γιατί αμέσως μετά την εκλογή του κατάφερε να ενοποιήσει όλες τις φυλές της Ν.Δ. Αν δεν καταφέρει κάτι αντίστοιχο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δεν πρόκειται να αποκτήσει κυβερνητική προοπτική. Η λογική τού «όλοι μαζί» στα λόγια αλλά ουσιαστικά ο καθένας μόνος του με τη δική του ατζέντα οδηγεί στη διαρκή διαλυτική εσωστρέφεια. Χρειάζονται καθαρές αποφάσεις και ξεκάθαρες σχέσεις μεταξύ των στελεχών. Διαφορετικά, θα συνεχίσει να περιμένει ο ένας τον άλλον στη γωνία και θα ψάχνουν διαρκώς να βρουν τι φταίει, αναζητώντας τον χαρισματικό ηγέτη ή τον σωσία του Ανδρέα Παπανδρέου μέσα από αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις.
panagopg@gmail.com
