Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος: Είναι πλέον κάτι παραπάνω από σαφές ότι με βάση τα όσα έχουν συμβεί τελευταία, κλείνει ένας πολύ μεγάλος κύκλος στη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων από τους εκπροσώπους μιας γενιάς αυτοδιοικητικών παραγόντων διαφορετικών αντιλήψεων. Εν προκειμένω η γενιά δεν ορίζεται (μόνον) ηλικιακά αλλά κυρίως με βάση τις από κοινού και διαφορετικά βιωμένες καταστάσεις στην πορεία του τόπου. Τα αδιέξοδα του πολιτικού συστήματος ορίζουν και τα δικά της, ακριβώς γιατί αποτέλεσε δομικό του στοιχείο. Η ανάγκη για ιδεολογικές και πολιτικές αναθεωρήσεις και προσαρμογές αφορά ολόκληρο το πολιτικό φάσμα και προκύπτει από τις ιλιγγιώδεις αλλαγές στον κόσμο. Η ανάγκη αυτή δεν οδηγεί σε αντιλήψεις για την κατάργηση των κομμάτων, των διαχωριστικών γραμμών και σε τελευταία ανάλυση... των τάξεων που αυτά εκφράζουν. Αντιθέτως απαιτεί από αυτά παραγωγή ιδεών και πολιτικής πέρα από τα στερεότυπα που υπερασπίζονται, αλλά όλα αυτά είναι μια πολύ μεγάλη συζήτηση πέραν των ορίων του σημειώματος. Εκείνο το οποίο θα πρέπει να κρατήσουμε είναι το γεγονός ότι ένα “όραμα” για την Καλαμάτα δεν μπορεί παρά να είναι υπόθεση εκείνων που θα επιχειρήσουν να το υλοποιήσουν στην πράξη. Πράγμα που σημαίνει ότι η πόλη και οι άνθρωποί της έχουν την ανάγκη μιας “νέας πρωτοπορίας” η οποία αξιοποιώντας τα καλύτερα στοιχεία της μέχρι σήμερα πορείας, θα χαράξει το δικό της δρόμο που θα πρέπει να διανύσει μαζί με τη γενιά της. Δηλαδή την απελευθέρωση των δυνάμεων της πόλης που περιθωριοποιούνται από ένα σύστημα διαχείρισης της Καλαμάτας που την θεωρεί ιδιοκτησία του και συμπεριφέρεται αναλόγως.
“Τέλος εποχής” σηματοδοτεί περισσότερο από κάθε άλλο η αντιπαράθεση του δημάρχου Παν. Νίκα με τον τ. πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά. Την ενθαρρύνουν εμμέσως η πολύ καλή σχέση του δημάρχου με την οικογένεια Μητσοτάκη, ο “κορεσμός” μετά από τρεις θητείες και χωρίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα στον ορίζοντα και οι πολιτικές του φιλοδοξίες. Αν είχε κατά νου μια τέταρτη θητεία ο κ. Νίκας, θα ήταν αδιανόητο να συγκρουστεί με τον κ. Σαμαρά ο οποίος και ισχυρό προσωπικό μηχανισμό διαθέτει τοπικά αλλά και παρότι σταθερά απών (εκτός ρουσφετιών, διακοπών και γιορτών), διεκδικεί να διατηρεί το άτυπο αξίωμα του Μεσσηνιάρχη. Τελευταίο “άδειασμα” από το Νίκα οι δηλώσεις για τον περιφερειακό της Καλαμάτας, κάτι που “επισημοποιεί” κατά έναν τρόπο το γεγονός ότι δεν χωράνε και οι δύο μαζί. Το ενδεχόμενο τοποθέτησης των πρώην πρωθυπουργών στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας (ή αντιστρόφως του κ. Νίκα σε αυτό) θα αποτελούσε ένα πυροσβεστικό σενάριο. Σε κάθε περίπτωση όλα αυτά μόνον επιθυμία του κ. Νίκα για εκ νέου διεκδίκηση της θέσης του δημάρχου δεν υποδηλώνουν. Ο ίδιος αρέσκεται να παίζει την κολοκυθιά κάνοντας πολιτικές δηλώσεις αμφίσημες, είτε γιατί δεν έχει ακόμη αποφασίσει για το ποιο θα είναι το επόμενο πολιτικό του (προσωπικό ή του περιβάλλοντός του) βήμα, είτε γιατί θέλει να συντηρεί διαρκώς την παραφιλολογία σχετικά με αυτό. Η αναγκαιότητα να αποσαφηνίσει εγκαίρως την πολιτική του πορεία αφορά πρωτίστως τον ίδιο και το κόμμα του, καθώς οι δελφίνοι ασφυκτιούν και αν “τα μαχαίρια” βγουν την τελευταία ώρα, μπορεί να συμβούν “πολιτικά ατυχήματα”. Παραλλήλως όμως αφορά και την πόλη, καθώς όλη αυτή η ιστορία έχει αντίκτυπο στον τρόπο διαχείρισης των υποθέσεών της.
Ολα αυτά επιβεβαιώνουν με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο την εμπλοκή του δήμου σε παλαιοκομματικού τύπου παιχνίδια και αναδεικνύουν με έμφαση την ανάγκη ενός “κινήματος από τα κάτω”, που θα δώσει ένα όραμα για την πόλη και θα χαράξει πολιτική για το δημόσιο χώρο. Υπάρχει ένα πλήθος νέων ανθρώπων που μπορεί και πρέπει να πάρει στην πλάτη του την υπόθεση του μέλλοντος της πόλης. Αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται πολύ μακριά από τα κομματικά γραφεία, χωρίς να σημαίνει πως δεν έχουν πολιτική άποψη. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι η αντίληψη για το δημόσιο χώρο και τη διαχείρισή του προς όφελος των ανθρώπων της πόλης, η σχέση με την πραγματική οικονομία και η εν γένει πολιτική για το ρόλο του δήμου στις σημερινές συνθήκες. Η πόλη έχει ανάγκη από κινήσεις πολιτών που συγκροτούνται με βάση κοινή προγραμματική αντίληψη και σαφή σχέδια για το μέλλον της. Και οι άνθρωποί της θα επιλέξουν ανάμεσα από αυτές ποια είναι πιο κοντά στις επιθυμίες τους, περισσότερο αξιόπιστη στις εξαγγελίες της και περισσότερο ικανή να κρατήσει το τιμόνι του δήμου. Δεν πιστεύω στην “ομογενοποίηση των ανεξάρτητων”, αλλά στη συγκρότηση κινήσεων οι οποίες μέσα από τη διαφορετικότητα μπορεί να συμβάλουν στην συγκρότηση ενός οράματος για την πόλη και στην υλοποίησή του. Ολα αυτά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να... καταργηθούν τα κόμματα. Αντιθέτως πιστεύω ότι τα κόμματα έχουν την υποχρέωση να παράγουν πολιτική για την αυτοδιοίκηση και τον τόπο και να απαλλαγούν από την αντίληψη του μηχανισμού που με κάθε τρόπο προσπαθεί να ελέγξει προς ίδιον όφελος την αυτοδιοίκηση. Να τροφοδοτήσουν με ιδέες και σχέδια τη δημόσια συζήτηση και να καταξιωθούν μέσα από αυτό και όχι από το χρώμα της κουκκίδας του χάρτη των αποτελεσμάτων.
Για την απελευθέρωση των ζωντανών δυνάμεων της πόλης δεν αρκούν οι ευχές και οι παραινέσεις στο πολιτικό της κατεστημένο. Χρειάζεται και το θεσμικό εργαλείο που θα το επιτρέψει αυτό κόντρα στους μηχανισμούς που συγκροτούν κόμματα και παράγοντες. Και αυτό δεν είναι άλλο από τη ριζική αναθεώρηση του “Καλλικράτη” σε ό,τι αφορά στην συγκρότηση και εκλογή των οργάνων της αυτοδιοίκησης. Πρώτο θέμα η καθιέρωση πραγματικής απλής αναλογικής χωρίς φραγμούς και όρια, με ενιαίο ψηφοδέλτιο για όλο το δήμο και της δυνατότητας σε αυτό το πλαίσιο μεμονωμένων υποψηφιοτήτων. Δεύτερο η αποσύνδεση των εκλογών στα τοπικά συμβούλια από αυτές στο επίπεδο του δήμου. Ασφαλώς και η απλή αναλογική δεν είναι φάρμακο “διά πάσαν νόσον”. Δίνει το δικαίωμα όμως σε όλους να δοκιμάσουν και τη δυνατότητα σε κινήματα πολιτών να εκφραστούν. Υποχρεώνει ουσιαστικά σε συνεργασίες και αποφορτίζει το κλίμα των εκλογών, συντελώντας έτσι σε πιο διαφανή και ανοιχτή διαχείριση των υποθέσεων του δήμου. Δεν “ξορκίζει” τα κόμματα αλλά τα βάζει σε μια άλλη λογική αντιμετώπισης των τοπικών ζητημάτων, καθώς πάνω σε αυτά και σε γενικές πολιτικές αρχές θα χτιστούν οι όποιες συνεργασίες. Είναι πρακτικά μια άσκηση δημοκρατίας για εκείνους που φιλοδοξούν να παίξουν ρόλο στις τοπικές υποθέσεις, και στην οποία έχουν θέση όλοι: Κινήσεις, κόμματα, μεμονωμένοι υποψήφιοι ή και μικροί σχηματισμοί. Πρόκειται για ένα παλιό αίτημα στο οποίο οφείλουν να συμφωνήσουν τα κόμματα, ανοίγοντας μια χαραμάδα για το αύριο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Για να διευκολυνθούν εκείνοι που θέλουν να προσφέρουν στον τόπο τους χωρίς να υποχρεωθούν να ενταχθούν σε κάποιο κομματικό ή προσωπικό μηχανισμό. Γιατί κακά τα ψέματα, πολλές φορές το κόμμα είναι η επίφαση του προσωπικού μηχανισμού παραγόντων που έχουν ριζώσει στην αυτοδιοίκηση και δεν λένε να το... κουνήσουν από εκεί. Η καθιέρωση θητειών για όλους στην αυτοδιοίκηση, ίσως θα ήταν μια απάντηση στα καπετανάτα των παραγόντων.
Ανήκω στη γενιά που όπως προανέφερα κλείνει τον κύκλο της στην αυτοδιοίκηση. Και πιστεύω ότι θα φανούμε χρήσιμοι όχι διεκδικώντας δημόσια αξιώματα αλλά ανοίγοντας το δρόμο σε νέες δυνάμεις που μπορούν να αναδυθούν. Απέξω και από μακριά, ίσως μπορούμε να προσφέρουμε πολύ περισσότερα.
