Ασφαλώς υποκειμενική η προσέγγιση και δεν γίνεται διαφορετικά, όση απόσταση και αν παίρνει κανένας από την πραγματικότητα ανιχνεύοντας τους παράγοντες που συγκροτούν το αίτημα.
Για να είμαι ειλικρινής το σημείωμα ξεκινάει από μια προσωπική εμπειρία μέσα σε λίγες ώρες στον περιφερειακό αυτοκινητόδρομο. Είμαι από τους λίγους Καλαματιανούς που βολεύει ο δρόμος, καθώς βρίσκομαι δίπλα και μπορώ να μειώσω τους χρόνους σχεδόν προς όλες τις κατευθύνσεις, Πίστευα ότι θα γινόταν το ίδιο και με την ασφάλεια, αλλά μάλλον γελάστηκα με αυτά που βλέπω καθημερινά. Κατεβαίνω λοιπόν προς την είσοδο της πόλης από Αρτέμιδος και πιο γρήγορα από το επιτρεπτό. Εχω πάρει τη λωρίδα εξόδου και από πίσω έρχεται ένας με “χίλια” στη λωρίδα προς Μάνη. Και εκεί που οδηγώ... ατάραχος, ακριβώς στη διακλάδωση χώνεται μπροστά μου και συνεχίζει προς τη φουρκέτα με τα λάστιχα να τσιρίζουν. Την επόμενη φορά δεν θα μου κάνει καθόλου εντύπωση αν ένας τέτοιος σκάσει πάνω στις μπάρες. Φθάνω στον κόμβο της Αρτέμιδος και η κυρία που ανεβαίνει, δεν ακολουθεί τον κύκλο για να ξαναγυρίσει στην Αρτέμιδος αλλά τραβάει μια... αναστροφή λίγο πριν στουκάρει πάνω μου. Λίγο αργότερα, στην έξοδο προς τον κόμβο Καρέλια όπου υπάρχει λογικά μία μόνον λωρίδα, αυτός που έρχεται με σανιδωμένο το γκάζι αναβοσβήνει τα φώτα -και πού να πας βρε κάγκουρε;- και όταν φθάνει στην λωρίδα σύγκλισης του παράδρομου προσπερνάει από δεξιά με κίνδυνο να τσακίσει αυτόν που κινιόταν κανονικά στη λωρίδα αυτή. Ολα αυτά σε μια ώρα περίπου και φυσικά δεν είναι οι εξαιρέσεις αυτών που συμβαίνουν. Οσοι κινούνται στον περιφερειακό καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωποι με ανάλογα φαινόμενα. Τα λιγοστά ατυχήματα είναι μια προειδοποίηση για εκείνα που μπορούν να συμβούν.
Και φυσικά σε αυτό δεν φταίει ο περιφερειακός, πέρα από τα σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν σε διάφορα σημεία και κυρίως στους κόμβους όπου πρέπει να έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα για να μην γίνει ζημιά. Φταίει το γεγονός ότι οι οδηγοί αγνοούν τις ρυθμίσεις που υπάρχουν και οδηγούν "πέρα από τα όρια". Δεν καταλαβαίνουν ότι δεν κινούνται σε αυτοκινητόδρομο αλλά σε περιφερειακό δρόμο της πόλης. Οπου το όριο ταχύτητας είναι μόλις 80 χιλιόμετρα ακριβώς λόγω του γεγονότος ότι πρόκειται για “αστικό δρόμο” κατά το ήμισυ κλειστό και κατά το έτερον άλλο ήμισυ ανοιχτό. Το όριο δεν έχει τεθεί τυχαία και ασφαλώς παίρνει υπόψη του ότι θα υπάρχουν παραβιάσεις του σε σχετικά ανεκτά όρια. Οταν οι άλλοι όμως κινούνται με 140 χιλιόμετρα, δεν υπερβαίνουν απλώς το όριο αλλά εγκληματούν. Και εκείνο που με ανησυχεί είναι το γεγονός πως όταν πυκνώσει η κυκλοφορία τα πράγματα θα γίνουν πολύ πιο επικίνδυνα. Και αυτό θα γίνει αναπόφευκτα - ειδικά σε περιόδους “εξόδου” προς τας εξοχάς. Οσο βέβαιο είναι ότι η κυκλοφορία θα είναι πολύ μακράν των προσδοκιών που καλλιέργησαν οι φανατικοί υποστηρικτές του πολυτελούς δρόμου, άλλο τόσο βέβαιο είναι πως θα υπάρχουν περίοδοι στις οποίες δεν θα αισθανόμαστε... μοναξιά οι σημερινοί λιγοστοί χρήστες. Οι νοοτροπίες δεν αλλάζουν εύκολα και ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να περιμένει κανένας την επιφοίτηση της σωστής οδικής συμπεριφοράς για να αποφευχθούν τα ατυχήματα. Ο κάγκουρας είτε κυκλοφορεί στη Νέα Είσοδο, είτε στον περιφερειακό, θα είναι κάγκουρας. Και αν δεν καβαλήσει τη νησίδα, θα στουκάρει στη διαχωριστική μπάρα αν συνεχίσει να κινείται με την ίδια λογική.
Και βέβαια μπορεί να ξεκινάμε από τον περιφερειακό αλλά και μέσα στην πόλη δεν είναι καθόλου καλύτερα τα πράγματα. Για τις ταχύτητες δεν το συζητάμε, στους αρτηριακούς δρόμους πολλοί κινούνται ως σε αυτοκινητόδρομο και μάλιστα σε μια λωρίδα ανά κατεύθυνση καθώς η δεύτερη (αν υπάρχει) είναι μονίμως κατειλημμένη από παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Βλέπει το φανάρι πράσινο ο άλλος στα 500 μέτρα και γκαζώνει να προλάβει αδιαφορώντας για πεζούς και διαβάσεις, ενίοτε περνάει και με κόκκινο. Και αν διαμαρτυρηθεί ο πεζός, εισπράττει μούτζες, αν δεν δεχθεί και επίθεση όπως έχει συμβεί αρκετές φορές. Πλείστοι όσοι παρκάρουν ακόμη και μπροστά στα φανάρια για να κατέβουν να ψωνίσουν αναγκάζοντας αυτούς που ακολουθούν πολλές φορές να κάνουν επικίνδυνους ελιγμούς για να μην μπλοκαριστούν μέχρι να τελειώσει ο άλλος τη δουλειά του. Και φυσικά δεν συζητούμε για εκείνους που παραβιάζουν οποιαδήποτε κυκλοφοριακή ρύθμιση αδιαφορώντας για τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό. Εννοείται πως όλα αυτά συμβαίνουν επειδή ζούμε στο βασίλειο της ατιμωρησίας. Η Δημοτική Αστυνομία γράφει εκείνους που παρκάρουν χωρίς να πληρώσουν και τα αστυνομικά μπλόκα πιάνουν τους πιτσιρικάδες (αλλά και μεγαλύτερους) χωρίς κράνη και με κανένα αλκοτέστ. Για ταχύτητα μπορεί να την πατήσει κανένας στη Νέα Είσοδο με υπέρβαση του ορίου των 50 χιλιομέτρων, αλλά δίπλα στην Αρτέμιδος μπορεί να πηγαίνει κάποιος με διπλάσια ταχύτητα χωρίς να ανησυχεί ότι μπορεί να τον πιάσει το ραντάρ. Αλλωστε όπως φαίνεται, αυτό το σύστημα ελέγχου φαίνεται ότι είναι άγνωστο στον τόπο μας, με εξαίρεση τα φορητά της Τροχαίας που αραιώνουν όλο και περισσότερο κατά πως φαίνεται.
Επιστρέφοντας λοιπόν στην αρχή, θα επιμείνω ότι οι δρόμοι και η κατάστασή τους είναι κατ' αρχήν άλλοθι για πολλούς. Στο δρόμο οδηγεί κάποιος γνωρίζοντας και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και την κατάστασή του, προσαρμόζοντας τους χειρισμούς του. Πολλές φορές δίνεται η εντύπωση ότι οι δρόμοι της Ελλάδας είναι οι χειρότεροι όλων και ότι αλλού υπάρχουν μόνον... οτοστράτες. Πρόκειται για λάθος, δεν χρειάζεται παρά να βγεις λίγο πιο έξω από τους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς για να αντιληφθείς ότι στενοί δρόμοι και "φιδάκια" υπάρχουν σε όλο τον κόσμο και το ζήτημα είναι η διαχείριση της υπόθεσης. Τα ραντάρ “ζωγραφίζουν” με πυκνή τοποθέτηση. Αν οδηγεί κάποιος όπως στην Ελλάδα, θα κάνει συντόμως... άλμπουμ με φωτογραφίες και αντίστοιχα ποσά κλήσεων. Εδώ σε περιφερειακό, Κρήτης και Ναυαρίνου για παράδειγμα, δεν υπάρχει ραντάρ ούτε για... δείγμα. Από εκεί και ύστερα και να θέλει κάποιος μέσα στην πόλη να σπινάρει, συνήθως δεν είναι και τόσο εύκολο αφού ορθώνονται εμπόδια με διάφορα συστήματα. Και φυσικά στα κέντρα των πόλεων αλλά και σε ορισμένους δρόμους ειδικής σημασίας, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς οι επιτρεπόμενες ταχύτητες φθάνουν τα 30 χιλιόμετρα. Και όταν πρόκειται για εξαιρέσεις πεζόδρομων που για ειδικούς λόγους επιτρέπεται η κίνηση οχημάτων, η ταχύτητα είναι μόλις 10 χιλιόμετρα. Κάτι τέτοια βεβαίως θα έπρεπε να συζητάμε και εμείς, αλλά ουδείς ασχολείται καθόσον η οδική ασυδοσία είναι κάτι σαν “ιερή αγελάδα” που δεν τολμάμε να ακουμπήσουμε. Αυτό όμως πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν. Οχι μόνον γιατί η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι ανεκτίμητη, όχι μόνον γιατί η ιστορία αυτή συνδέεται με την ποιότητα ζωής στην πόλη αλλά και γιατί η επιδίωξη για πόλη-προορισμό με όνομα προϋποθέτει ασφαλή κυκλοφορία στους δρόμους.
