Οταν οι Καλαματιανοί διασκέδαζαν με εκδρομές στα περιβόλια του Αγιάννη, σε προάστια όπως τα Καλύβια, έκαναν Κούλουμα στις εξοχές (Αγιάννα, Στρατώνες), γιόρταζαν στη Βελανιδιά ή απλώς πήγαιναν εκδρομή μέχρι τους καταρράκτες του Νέδοντα.

Αυτή ήταν η πόλη, η περιφέρειά της και ο τρόπος διασκέδασης. Για τους νεότερους φαντάζουν ασύλληπτα ίσως, όμως η πόλη δεν είχε πάντα... πολυκατοικίες και τραπεζοκαθίσματα. Ασφαλώς και κανένας δεν σκέπτεται την επιστροφή “εις την προτεραίαν κατάστασιν”, πλην όμως οφείλουμε να ιχνηλατούμε το παρελθόν με το βλέμμα στο μέλλον. Και αυτό υπαγορεύει την αναγκαιότητα της επιστροφής στη φύση με ό,τι έχει απομείνει από αυτήν μετά τις ανθρώπινες επεμβάσεις. Ατομικές και συλλογικές, αν και στην ουσία η μια τροφοδοτεί την άλλη. Περιβαλλοντική πληγή στην περιαστική Καλαμάτα ο περιφερειακός της “ανάπτυξης” έτσι όπως σηματοδοτείται αυτή την εποχή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας όταν η φύση λογίζεται όχι ως πηγή ζωής αλλά ως “εμπόρευμα” προς εκμετάλλευση. Η συλλογική φαντασίωση των 250 εκ. ευρώ που δεν εξυπηρετεί παρά ελάχιστους και πάντως όχι την προοπτική. Η ίδια η επέμβαση βεβαίως αποκάλυψε τις ατομικές επεμβάσεις που ήταν κρυμμένες πίσω από την περιορισμένη δυνατότητα πρόσβασης. Θηρία χτισμένα στις παρυφές του βουνού, θεόρατα γιαπιά που δεν πρόκειται να τελειώσουν ποτέ, η ανθρώπινη απληστία σε όλο της το μεγαλείο με το ένδυμα της “ιδιοκτησίας”, την οποία πλείστοι όσοι πλέον προσπαθούν να αποποιηθούν. Η επένδυση -κάποτε- έχει μετατραπεί πλέον σε φορολογικό βάρος, η φούσκα έχει φθάσει μέχρι τα βουνά. Και κοντά σε αυτά βεβαίως θα πρέπει να προστεθεί η δημόσια επέμβαση που μετέτρεψε την κοίτη του ποταμού σε δημοτικά οικόπεδα για τη στέγαση υπηρεσιών και δραστηριοτήτων καθώς θεωρήθηκε... τσάμπα γη και το προσωρινό έγινε πλέον μόνιμο.

Περικοπά - περικοπά όπως λένε, για να πάμε στο κυρίως πιάτο καθόσον κατά τη λαϊκή σοφία “απίδια φαγωμένα κάτσε μέτρα τις ουρές τους”. Γιατί μετά από τόσες και τόσες επεμβάσεις θα πρέπει να προστατευτεί ό,τι έχει απομείνει και για το οποίο έχουν θεσμοθετηθεί κανόνες. Μετά την απόρριψη της προσφυγής του δήμου εναντίον του εαυτού του για την υπόθεση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, αυτό πλέον βρίσκεται σε ισχύ και η διαδικασία νόμιμης αναθεώρησής του στα χαρτιά. Ετσι πλέον υπάρχει το “περιβαλλοντικό πάρκο του Νέδοντα” στην περιοχή του οποίου -με βάση τη σχετική απόφαση που έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης- “φιλοξενείται ένα σύνολο επιθυμητών ή αναγκαίων χρήσεων (πεδίο βολής, νέο νεκροταφείο Καλαμάτας) που η μεταφορά τους μεσοπρόθεσμα ή και μακροπρόθεσμα είναι δύσκολο να πραγματοποιηθεί”. Τα πράγματα είναι απλά: Το πεδίο βολής είναι αναγκαίο για αυτονόητους λόγους, το νέο νεκροταφείο είναι επιθυμητή χρήση για την οποία υπάρχει η προεργασία, ανεξαρτήτως αν δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ έργα. Από τις ίδιες τις διατυπώσεις προκύπτει ότι κανένας δεν μπορεί να τις χρησιμοποιήσει για άλλους σκοπούς. Οπως αντιλαμβάνεστε πρωτίστως συζητούμε για το Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων που σχεδιάζει ο δήμος προκαλώντας τις δίκαιες αντιδράσεις όχι μόνον των περιοίκων αλλά και όλων εκείνων που θεωρούν για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, ως σημαντικό στοιχείο για την πόλη την μετατροπή της επίμαχης περιοχής σε πάρκο αναψυχής. Τώρα θα μου πείτε ότι τα έχετε ξαναγράψει πολλές φορές, για να απαντήσω αμέσως με το γνωστό ότι “επανάληψις μήτηρ μαθήσεως” για να μην ξεχνάμε τη... διδασκαλία της σοφίας των παλαιότερων γενιών.

Δεν θα έλεγα ότι οι δημοτικοί παράγοντες είναι ανεπίδεκτοι μαθήσεως, αλλά ότι δεν έχουν μελετήσει τι έχουν ψηφίσει ορισμένοι από αυτούς που ήταν δημοτικοί σύμβουλοι και παλαιότερα ή εκείνοι που παρέλαβαν στη συνέχεια μαζί με τις καρέκλες και τις ευθύνες. Γιατί η πρώτη των απαγορεύσεων αναφέρει ότι “στο χώρο αυτό απαγορεύεται η εναπόθεση γαιών, μπάζων, η αμμοληψία καθώς και κάθε ενέργεια που τροποποιεί τους φυσικούς μετασχηματισμούς εντός της κοίτης του ποταμού”. Και αν δεν επιτρέπεται η εναπόθεση χωμάτων και μπάζων, είναι αδύνατον να επιτρέπεται η εναπόθεση σκουπιδιών για επεξεργασία. Το γεγονός ότι υπάρχουν οι “φωλιές” λειτουργιών που προαναφέραμε, δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται να αλλάξει η χρήση τους και να βάλει ο δήμος μέσα σε αυτές αυτό που απαγορεύεται γύρω τους. Τόσο απλά είναι τα πράγματα καθώς μάλιστα υπάρχουν και άλλες απαγορεύσεις: “Απαγορεύεται η δόμηση και η κατασκευή οποιουδήποτε έργου πλην δημοσίων έργων που αφορούν την ασφάλεια και την αποτροπή κινδύνων ή αναγκαία έργα (γέφυρες, πεζογέφυρες κ.λπ. […]. Δεν επιτρέπεται η ανέγερση κτηρίων ή τεχνητή κατασκευή αναβαθμού, τοίχου αντιστήριξης ή οποιαδήποτε αναδιαμόρφωση του φυσικού εδάφους”. Από αυτά είναι προφανές ότι κάθε επέμβαση που επιχειρεί ο δήμος είναι πέρα από τις προβλέψεις και μπορεί να προσβληθεί από τους πολίτες δικαστικά. Οι οποίοι και θα κερδίσουν την υπόθεση γιατί το δικαστήριο δεν είναι... Δημοτικό Συμβούλιο όπου ισχύει η ενός ανδρός αρχή ακόμη και αν η πρόκειται για οφθαλμοφανή παρανομία. Η βεβαιότητα πηγάζει από απλή ανάγνωση των προβλέψεων του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου.

Και το ερώτημα είναι αν θα επιμείνει ο δήμαρχος και για ποιο λόγο θα ρισκάρει, πολύ περισσότερο για ποιο λόγο θα βάλει τους συνδημότες μας που αντιδρούν, να τρέχουν και να πληρώνουν χρήματα σε δικηγόρους. Θέλω να ελπίζω ότι θα πρυτανεύσει η λογική και οι όποιες επεμβάσεις επιχειρήσει ο δήμος να είναι συμβατές με τα όσα ορίζουν “οι νόμοι και οι προφήτες”. Με μια ακόμη υπενθύμιση: Στο ίδιο άρθρο της απόφασης που αναφέραμε προβλέπεται ότι “άλλες όπως τα συνεργεία του δήμου θα πρέπει να μετεγκατασταθούν σε προβλεπόμενη από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο περιοχή”. Είναι προφανές ότι για την υλοποίηση της πρόβλεψης για το περιβαλλοντικό πάρκο Νέδοντα, θα πρέπει να οριοθετηθεί η κοίτη του κατά πως επιτάσσει η επιστήμη και να απομακρυνθούν όλες οι λειτουργίες που βρίσκονται μέσα σε αυτή. Από εκεί και ύστερα τάχιστα θα πρέπει να εκπονηθεί η σχετική μελέτη έτσι ώστε οποιαδήποτε επέμβαση εντός αυτής της ζώνης να είναι συμβατή με τους περιορισμούς που επιβάλλει η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Και ταυτόχρονα να υπάρχει ένα συνεκτικό σχέδιο περιβαλλοντικής αναβάθμισης της ευρύτερης περιοχής. Η περιοχή βορείως του πολεοδομικού συγκροτήματος είναι σημαντική “προίκα” της φύσης για την πόλη και τους ανθρώπους της. Και θα πρέπει να αξιοποιηθεί ως ένας σημαντικός πόλος αναψυχής στο φυσικό περιβάλλον, δίνοντας μια σημαντική διέξοδο σε ντόπιους και επισκέπτες. Είναι η ζώνη που συνδέει την πόλη με το βουνό και ως εκ τούτου ζωτικής σημασίας για το μέλλον της. Στην πόλη δεν είναι δυνατόν οι επεμβάσεις και τα έργα να γίνονται κατά το δοκούν ή επί τη ευκαιρία, θα πρέπει επιτέλους να υπάρχει ένα σχέδιο.

Ως επίλογος και σημείωση μια είδηση από τα τέλη του 1970: “Οι καταρράκτες του Νέδοντος παρά το Λιθωμένο Φίδι. Στην τοποθεσία αυτή και σε έκταση 240 στρεμμάτων θα εφαρμοστεί πρόγραμμα αναδασώσεως για τη δημιουργία δάσους, πάρκου υγείας, αναψυχής και περιπάτου των Καλαματιανών”. Τα σχόλια δικά σας...