Αφορμή για το σημερινό σημείωμα, οι δηλώσεις του δημάρχου Καλαμάτας Θαν. Βασιλόπουλου μετά την επίσκεψη στον υπουργό Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη όπως καταγράφηκαν στην τοπική ειδησεογραφία: “Τον ενημέρωσα για την Ανατολική Παραλία και την κατεύθυνση που έχω δώσει στη Διεύθυνση Πολεοδομίας για την πολεοδόμηση και εκπόνηση πράξης εφαρμογής στην περιοχή της ανατολικής Καλαμάτας. Αναφέρομαι στη διάνοιξη της οδού Κρήτης. Με τη διάνοιξη θα προκύψουν 440 στρέμματα από την Κρήτης και νότια προς τη Ναυαρίνου, 440 στρέμματα που είναι χαρακτηρισμένα ως τουριστική ζώνη, δηλαδή έχουν υψηλό συντελεστή δόμησης. Εκεί είναι δυνατόν να γίνουν μεγάλες τουριστικές μονάδες. Μόνον έτσι θα ‘ρθει η ανάπτυξη, με τέτοιες πρωτοβουλίες, με τέτοιες κινήσεις [...] Ο δήμος θα πάρει την έκταση που χρειάζεται για τη διάνοιξη της Κρήτης, χωρίς να χρειάζεται να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες”.
Δεν θα ήθελα να σχολιάσω τις τεχνικές λεπτομέρειες αλλά να υπενθυμίσω ότι το θέμα εκκρεμεί από τη δεκαετία του 1990, ως μέρος μιας συνολικής παρέμβασης στο παραλιακό μέτωπο. Και ότι η παράταξη του κ. Βασιλόπουλου είχε την ευθύνη διεύθυνσης των υποθέσεων της πόλης για 13 συνεχή χρόνια, χωρίς να κάνει ούτε ένα βήμα σε αυτή την κατεύθυνση. Σκαλίζοντας τα χαρτιά μου βρήκα ένα κείμενο γραμμένο πριν από 12 χρόνια (10/4/2008) στην “Ελευθερία” και στη στήλη που κρατούσα. Εγραφα λοιπόν τότε:
«Η ελαχιστοποίηση των αποστάσεων από την Αθήνα και άλλα αστικά κέντρα της Πελοποννήσου αναμφισβήτητα θα οδηγήσει σε πολλαπλασιασμό της ζήτησης σε καταλύματα διαφόρων τύπων στην Καλαμάτα. Είναι μια εξέλιξη η οποία κινητοποιεί (και) ντόπια κεφάλαια καθώς ξεκινούν σταδιακά οι κατασκευαστικές εργασίες κατά μήκος της παραλιακής ζώνης, ενώ παράλληλα παίρνουν το δρόμο των εγκρίσεων οι μελέτες για άλλες επενδύσεις.
Από την άλλη πλευρά ένα πλήθος από διαμερίσματα περιμένουν τον... αγοραστή τους. Με δεδομένη την κρίση στην αγορά, πολλοί είναι εκείνοι που ελπίζουν ότι θα καταφέρουν να ολοκληρώσουν τα ημιτελή διαμερίσματα από τη ζήτηση δεύτερης κατοικίας που θα εμφανιστεί. Ολα αυτά υποδηλώνουν προσδοκίες αλλά δεν υποστηρίζονται στην πράξη από υποδομές και προσανατολισμούς σε τοπικό επίπεδο. Τα πράγματα εξελίσσονται στην τύχη τους και όποιες λύσεις αναζητηθούν από ένα σημείο και ύστερα θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μια διαμορφωμένη κατάσταση. Και αυτό μόνον ως... σχεδιασμός δεν χαρακτηρίζεται.
Με δεδομένη την τάση και τα προβλήματα που υπάρχουν, η αναμενόμενη “έκρηξη” επισκεψιμότητας στην πόλη υποχρεώνει τους αρμοδίους να αντιμετωπίσουν ορισμένα ζητήματα κατά προτεραιότητα:
1. Ο ρόλος που θα παίξει η Ναυαρίνου πρέπει να αποσαφηνιστεί πλήρως και να υπάρξουν δεσμεύσεις του δήμου σε κάθε κατεύθυνση. Διαφορετική είναι η αξία των επενδύσεων και η κατανομή των χρήσεων γης αν πρόκειται για δρόμο διπλής κατεύθυνσης, μονόδρομο ή πεζόδρομο. Και ο ρόλος αυτός δεν μπορεί να αλλάζει με τα... φεγγάρια και τους ερασιτεχνισμούς της εκάστοτε δημοτικής αρχής.
2. Η διάνοιξη της Κρήτης συνδέεται στενά με το ρόλο της Ναυαρίνου, αλλά αποτελεί και αυτοτελές ζήτημα. Για να γίνει πρέπει να... βρει χώρο και εδώ παίζονται πολλά. Τόσο πολλά που οι εκάστοτε σχεδιασμοί πηγαίνουν το δρόμο πέρα-δώθε και κανένας δήμαρχος από τη δεκαετία του 1990 δεν τολμάει να δώσει οριστική λύση στη χάραξη. Φυσικά όσο μεγαλύτερη είναι η καθυστέρηση, τόσο περισσότερο χοντραίνει το παιχνίδι. Και επίσης ουδείς πλέον τρώει κουτόχορτο, η όποια λύση προωθηθεί δεν θα γίνει με επιστημονικά (μόνον) κριτήρια.
3. Οι διανοίξεις των κάθετων δρόμων αποτελούν πληγή δεκαετιών η οποία κάποια στιγμή θα πρέπει να κλείσει και μάλιστα προγραμματισμένα. Χωρίς χρονοδιάγραμμα γι’ αυτό δεν μπορεί κανένας να σχεδιάσει με σαφήνεια το ρόλο του ζεύγους Ναυαρίνου-Κρήτης και πώς αυτός μπορεί να εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια ανάλογα με την πρόοδο (ή μη) των διανοίξεων.
Είναι περιττό να αναφερθούμε στο θέμα της στάθμευσης. Η Κρήτης με τα αυτοκίνητα παρκαρισμένα δεξιά και αριστερά, με πολυκατοικίες που δεν έχουν λύσει το πρόβλημα της στάθμευσης των ενοίκων στον χώρο που αναπτύσσονται και με παραδρόμους πλημμυρισμένους από αυτοκίνητα, δείχνει το μέγεθος του προβλήματος που θα γίνει μεγαλύτερο εφόσον προχωρήσουν απαγορευτικές ρυθμίσεις στη Ναυαρίνου. Αν δεν δώσει η δημοτική αρχή την απάντηση στο πρόβλημα, τότε ποιος θα το κάνει;».
Στα 12 χρόνια που πέρασαν οι εκτιμήσεις επιβεβαιώθηκαν με τις προσαρμογές ασφαλώς στα νέα δεδομένα που δημιούργησε η υπαγωγή της χώρας σε οικονομική κηδεμονία με βαριές συνέπειες για πλατιά κοινωνικά στρώματα. Και δυστυχώς σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα και με τη δημαρχοντία του σημερινού περιφερειάρχη Παν. Νίκα, δεν έγινε απολύτως τίποτε για τα θέματα που καταγράφονται στο σημείωμα που αναδημοσιεύω. Με αποτέλεσμα η κατάσταση να επιδεινωθεί και όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα ως συνέπεια της κρίσης (δραματική συρρίκνωση του χρόνου καλοκαιρινών διακοπών και της κατανάλωσης που γίνεται κάθε χρόνο περισσότερο έντονη). Αλλά και όσον αφορά την δυνατότητα των υπαρχουσών υποδομών να δημιουργήσουν ένα ελκυστικό περιβάλλον και να τονώσουν την κίνηση στην παραλιακή ζώνη. Δεν έγινε απολύτως τίποτε γιατί οι δημοτικοί άρχοντες δεν θέλησαν να πάρουν αποφάσεις κάτω από την πίεση ομάδων συμφερόντων και με γνώμονα το πολιτικό κόστος. Και είναι ηλίου φαεινότερον ότι η προσδοκία για νέες τουριστικές υποδομές είναι ασύμβατη με τη συνέχιση της σημερινής κατάστασης στο παραλιακό μέτωπο. Γιατί προϋποθέτει την ελκυστικότητα που σήμερα λείπει από αυτή τη ζώνη και αυτό θα πρέπει να θεωρείται ως “ζητούμενο” και καθόλου αυτονόητο.
Με δεδομένα αυτά δεν φθάνουν τα λεκτικά πυροτεχνήματα και η παρουσίαση ως “φρέσκων” ζητημάτων που θα έπρεπε να έχουν λυθεί εδώ και πολλά χρόνια. Χωρίς αμφιβολία η διάνοιξη της Κρήτης αποτελεί μείζον ζήτημα και το γεγονός ότι το αντιλαμβάνονται οι δημοτικοί παράγοντες, με καθυστέρηση μιας... ολόκληρης εποχής στις τοπικές υποθέσεις, αποτελεί ένα βήμα. Εύχομαι να ολοκληρωθεί το ταχύτερο δυνατό, κρατώντας την επιφύλαξη από το παρελθόν της υπόθεσης και των πράξεων εφαρμογής μικρής ή μεγάλης κλίμακας, στοιχεία που εν προκειμένω διασυνδέονται δυναμικά. Ομως η διάνοιξη της Κρήτης είναι το εύκολο, το οποίο για λόγους που οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις εκείνοι που το διαχειρίστηκαν, δεν προχώρησε. Επί της ουσίας, αν οι τοπικοί παράγοντες θέλουν να κοιτάξουν προς το μέλλον, θα πρέπει να οργανώσουν ένα συνολικό σχέδιο παρέμβασης για την ανατολική παραλιακή ζώνη, να αναζητήσουν πόρους χρηματοδότησης και μέσα υλοποίησης. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει στο πόδι, όπως έγιναν πάρα πολλά πράγματα τα προηγούμενα χρόνια. Χρειάζεται τώρα οι δυνάμεις του δημοτικού συμβουλίου καθίσουν στο τραπέζι, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, να βάλουν κάτω τα δεδομένα και να αρχίσουν να χτίζουν με προσεκτικά βήματα ένα σχέδιο που θα μπορεί να έχει ευρύτερη στήριξη και να βλέπει το μέλλον. Διαφορετικά κάποια στιγμή το καράβι θα βρει κάβο. Και τότε δεν θα σώζεται η παρτίδα γιατί θα έχουμε εξαντλήσει την δυνατότητα “αξιοποίησης” της “προίκας” την οποία απλόχερα έχει χαρίσει η φύση στην πόλη και τους ανθρώπους της.
