Η σύνταξη των προϋπολογισμών στους δήμους είναι ένα… προσφιλές θέμα της στήλης εδώ και 15 σχεδόν χρόνια. Η ετήσια συζήτηση είχε πάντα τα ίδια χαρακτηριστικά που αντέγραφαν τις ανάλογες σε κεντρικό επίπεδο. Φουσκωμένοι στο έπακρο οι προϋπολογισμοί συμπεριλάμβαναν προσδοκίες, υποσχέσεις, μεγαλομανίες και… δημόσιες σχέσεις αυτών που είχαν την ευθύνη διαχείρισης των δημοτικών υποθέσεων. Κατά τις δημοτικές αρχές ήταν "αναπτυξιακοί", κατά τις μειοψηφίες "πλασματικοί". Η τοποθέτηση αυτή φυσικά άλλαζε όταν είχαμε… αλλαγή ρόλων και η ιστορία επαναλαμβανόταν με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Για να μην αδικούμε και κανέναν, θα έπρεπε να σημειώσουμε ότι κατά την περίοδο δημαρχοντίας του Χρ. Μαλαπάνη είχε γίνει μια προσπάθεια εξορθολογισμού με την διακριτή κατάταξη των κονδυλίων σε αυτά που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είχαν διασφαλιστεί και αυτών που ήταν αναμενόμενα ή ζητούμενα.

Οι προϋπολογισμοί εξ ορισμού αποτελούν στοιχείο προγραμματισμού και πολιτικής από κάθε δημοτική αρχή. Η απλή αυτή λογική είχε πάει στον κάλαθο των αχρήστων και είχε αντικατασταθεί από τους προϋπολογισμούς χύμα που βόλευαν τις δημοτικές αρχές. Μια διαδικασία που θα έπρεπε να είναι ουσιαστική, είχε μετατραπεί σε τυπική, καθώς οι προϋπολογισμοί ψηφίζονταν ακόμη και το… καλοκαίρι και τα κονδύλια άλλαζαν προορισμό κάθε τρεις και λίγο με αλλεπάλληλες τροποποιήσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση. Οι προβλέψεις δεν είχαν πραγματική βάση και εξυπηρετούσαν το φούσκωμα και τον ισοσκελισμό. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κάθε χρόνο οι προϋπολογισμοί ήταν δραματικά εκτός στόχων, αλλά κανενός δεν ίδρωνε το αυτί. Το χύμα του πράγματος μπορεί να εμπόδιζε τον προγραμματισμό, εξυπηρετούσε όμως τις επιδιώξεις των δημοτικών αρχόντων που… διάλεγαν και έπαιρναν από τον μεγάλο και μη εκτελέσιμο κατάλογο των έργων, χρηματοδοτούσαν με άνεση πρωτοβουλίες που τους έφερναν ψήφους και γενικώς διαχειρίζονταν όπως ήθελαν το ταμείο του δήμου.

Επιμέναμε πάντα ότι οι προϋπολογισμοί θα έπρεπε να είναι πραγματικοί και ότι οι διεκδικήσεις θα έπρεπε να αποτυπώνονται κατά τη συζήτηση εν είδει σχεδίου δράσης για μια ολόκληρη χρονιά, ενώ θα έπρεπε να υπάρχει περιορισμός στις δαπάνες που εξυπηρετούσαν δημόσιες σχέσεις των δημοτικών αρχόντων. Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν πολύ πιο έντονες από την εποχή που άρχισε η μνημονιακή πολιτική, ξεκαθαρίζοντας ότι οι διεκδικήσεις θα πρέπει να έχουν ως προαπαιτούμενο την καλύτερη δυνατή διαχείριση των διαθέσιμων πόρων. Διαφορετικά η αυτοδιοίκηση θα βρεθεί ευάλωτη σε επιθέσεις που θα την καταστήσουν ουσιαστικά υποχείριο της κεντρικής κυβέρνησης και των μηχανισμών της τρόικας.

Η ώρα της επιβεβαίωσης δυστυχώς δεν άργησε να έρθει, αλλά αυτό δεν φαίνεται να πολυαπασχολεί τους άρχοντες ακόμη και αν κινδυνεύουν να βρεθούν σε δύσκολη θέση οι δήμοι.  Ασφαλώς το γεγονός ότι δεν έχουν συνταχθεί προϋπολογισμοί δεν σημαίνει… αντιμνημονιακή στάση. Αντιθέτως διευκολύνει την επιβολή των μέτρων και στερεί τη "νομιμοποίηση" των δημοτικών αρχόντων στις όποιες διεκδικήσεις. Αν και από το λεξιλόγιο πολλών αυτή η έννοια έχει διαγραφεί από αμνημονεύτων ετών.

Ηλίας Μπιτσάνης

ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr