Η προεκλογική ήταν μια περίοδος υποσχέσεων χωρίς προγραμματικά στοιχεία, άλλωστε τα προγράμματα προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων αποτέλεσαν υλικά… ανακύκλωσης. Πολλοί οι θεσμικοί φορείς, πολλοί θα έπρεπε να σχεδιάζουν αλλά τελικά κανένας δεν το κάνει. Να θέσω λοιπόν ένα κατά την ταπεινή μου γνώμη θεμελιώδες ζήτημα το οποίο αφορά στο μέλλον μιας τεράστιας περιοχής της Μεσσηνίας. Είναι αυτό που αφορά στο Μεσσηνιακό κάμπο και περικλείει το χώρο που προσδιορίζουν οι ορεινοί όγκοι που τον περιβάλλουν. Υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να είναι «πηγή ζωής» για την περιοχή και τη Μεσσηνία ευρύτερα. Και η βασική από αυτές είναι η σχεδιασμένη και συστηματική καλλιέργεια του μοναδικού αυτού οικοσυστήματος. Πρόκειται για μια περιοχή η οποία πάρα πολλά χρόνια συγκέντρωνε το δικαιολογημένο ενδιαφέρον για τις πλούσιες παραγωγικές της δυνατότητες. Μια περιοχή στην οποία η ανθρώπινη γεωργική δραστηριότητα έδωσε «υπεραξία» στις μακρινές εποχές και η Πολιτεία με τις επεμβάσεις της σε επίπεδο υποδομών προσπάθησε να διευρύνει τις δυνατότητες, την καλλιέργεια και τη δοκιμή νέων δραστηριοτήτων ακόμη περισσότερο αποδοτικών. Ταυτοχρόνως μια περιοχή η οποία εδώ και δεκαετίες εγκαταλείφθηκε στην τύχη της, η πρωτογενής παραγωγή αποδιοργανώθηκε και η βιομηχανική αφέθηκε στην τύχη της. Η κατάσταση στην οποία οδηγήθηκε και έχει περιέλθει το αρδευτικό δίκτυο είναι χαρακτηριστική για την εικόνα της εγκατάλειψης. Η οποία επιταχύνθηκε από την διαρκώς αυξανόμενη παραβατικότητα και τη λεηλασία ιδιοκτησιών και εγκαταστάσεων. Στοιχεία που αποθαρρύνουν οποιονδήποτε θα ήθελε να δοκιμάσει την τύχη του στην παραγωγή και να ρισκάρει χρόνο και χρήμα. Ολοι γνωρίζουν τι συμβαίνει αλλά κανένας δεν ασχολείται στα σοβαρά για την αναστροφή αυτής της κατάστασης. Ολοι ανακάλυψαν την «τουριστική ανάπτυξη» η οποία θα… σώσει την περιοχή και την κοινωνία, όλοι ξεχνούν τον κάμπο και τις περιοχές γύρω από αυτόν μέχρι να συμβεί καμία καταστροφή για να τον… ξανα θυμηθούν και να υποσχεθούν… μεγάλα έργα.
Δεν χρειάζεται κανένας να είναι ειδικός για να αντιληφθεί τόσο τη σημασία αυτής της περιοχής, αλλά και την ανάγκη ριζικής αναστροφής αυτής της κατάστασης με βάση ένα σχέδιο που «θα τα έχει όλα». Μόνον που κανένας δεν αναλαμβάνει πρωτοβουλίες λόγω έλλειψης… αρμοδιοτήτων και ο ένας… δείχνει τον άλλον όταν… ανακύπτουν ζητήματα. Το κεντρικό κράτος, η περιφέρεια, οι όμοροι δήμοι αδιαφορούν και δεν συνεργάζονται έχοντας διαφορετικές προτεραιότητες στην… ίδια περιοχή. Ο μοναδικός τρόπος υπέρβασης αυτής της αδυναμίας συνεννόησης και σχεδιασμού είναι η συνεργασία σε έναν Οργανισμό Διαχείρισης του «Μεσσηνιακού κάμπου και των ορεινών λεκανών αυτού». Χρησιμοποιώ επίτηδες τη φράση στα εισαγωγικά γιατί αναφέρεται σε μια και μοναδική σοβαρή προσπάθεια που έγινε στα προπολεμικά χρόνια για να αποτυπωθεί η πραγματικότητα από κοινωνική και παραγωγική άποψη, η κατάσταση και η αξιοποίηση των φυσικών πόρων. Η οποία φυσικά έμεινε στα χαρτιά και γιατί ήρθε ο πόλεμος αλλά και γιατί τα σχέδια δεν είχαν ποτέ… τύχη στον τόπο μας. Ετσι μεταπολεμικά όλος ο κόσμος έπεσε πάνω στο ρύζι που αποτέλεσε «σωτήρια» καλλιέργεια και στην κατοχή, για να εγκαταλειφθεί και αυτό μετά από 20-25 χρόνια χωρίς να σχεδιαστεί τίποτα για την αντικατάστασή του στη συνέχεια. Ένα προβληματικό αρδευτικό δίκτυο ήταν η μόνη επέμβαση του κράτους στην περιοχή, το οποίο στη συνέχεια «σάπισε» με την ευθύνη του κράτους αλλά και των παραγωγών. Στο μεταξύ το πολεμικό αεροδρόμιο σχεδιασμένο ως ΝΑΤΟϊκή βάση στα μετόπισθεν στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου «έκοψε» τον κάμπο στα δύο ενώ χωρίς σχεδιασμό άρχισαν να κατασκευάζονται μικρές μονάδες χωρίς την αναγκαία υποδομή καθώς η Βιομηχανική Περιοχή δημιουργήθηκε πολύ καθυστερημένα και κάτω από την πίεση των γεγονότων. Ο αγροτικός χαρακτήρας της περιοχής άρχισε να εγκαταλείπεται και η εγκατάσταση αυτοσχέδιων καταυλισμών τσιγγάνων οδήγησε στη δημιουργία ενός «άβατου» για ολόκληρες περιοχές. Το «άβατο» έγινε ορμητήριο παραβατικότητας που τροφοδοτείται από το εμπόριο ναρκωτικών και τους κλεπταποδόχους. Η παραβατικότητα δεν χαρακτηρίζει όλο τον πληθυσμό αλλά το «άβατο» και το πολυδαίδαλο οδικό σύστημα στον κάμπο αποτελεί ιδανική «κρυψώνα» για τέτοιου είδους δραστηριότητες.
Η επιχείρηση «αναστροφής» φυσικά ξεκινάει από το «θέλω». Θα πρέπει να βρεθούν εκείνοι οι θεσμικοί φορείς που θέλουν πραγματικά να στήσουν την επιχείρηση «ανάστασης του Μεσσηνιακού κάμπου». Από το κράτος δεν μπορούμε να περιμένουμε το ενδιαφέρον και ως εκ τούτου η προσοχή στρέφεται στην Περιφέρεια και τους δήμους του κάμπου (Καλαμάτας, Μεσσήνης, Οιχαλίας). Κάποιος θα πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία «τριμερούς συζήτησης» (κράτος, περιφέρεια, δήμοι) που θα πρέπει να οδηγήσει αρχικά σε μια επιτροπή η οποία θα αποφασίσει και για τα βήματα που πρέπει να γίνουν. Μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης, διερεύνηση δυνατοτήτων και σχέδιο ανάπτυξης θα πρέπει να είναι το επόμενο βήμα σε θεωρητικό επίπεδο. Το σχέδιο θα πρέπει να περιλαμβάνει το φορέα διαχείρισης ενός προγράμματος που θα ξετυλίγεται με βάση το σχέδιο και θα αναζητά τρόπους χρηματοδότησης των αναγκαίων υποδομών αλλά και των δράσεων, την ενθάρρυνσης δραστηριοτήτων που θα εκμεταλλεύονται τις υποδομές που θα δημιουργηθούν, τις δράσεις που θα ενισχυθούν και τους φυσικούς πόρους. Ένα σχέδιο που θα εντοπίσει τις ανάγκες για συνέργειες σε διάφορα επίπεδα, θα κινητοποιήσει το παραγωγικό δυναμικό και θα υλοποιηθεί στο εγγύτερο προς την κοινωνία επίπεδο με την ενεργή συμμετοχή της από τη φάση του σχεδιασμού μέχρι την ολοκλήρωση.
Ενας τέτοιος σχεδιασμός ανταποκρίνεται στην ανάγκη ολοκληρωμένης επέμβασης στο επίπεδο της «μικροπεριφέρειας» που ορίζει η περιοχή που προαναφέρθηκε. Με επιδίωξη τη δημιουργία του κατάλληλου χρηματοδοτικού εργαλείου που θα υλοποιεί αυτό το σχεδιασμό με βάση τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Και στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι όλα αυτά δεν αποτελούν «οράματα» και… επαναστατικές πράξεις αλλά μια πρακτική η οποία βρίσκει όλο και ευρύτερη εφαρμογή και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ως εκ τούτου όλα είναι ζήτημα πρόθεσης των θεσμικών φορέων να ασχοληθούν με τα «δύσκολα» και προτεραιοτήτων σε σχέση με τη δράση τους. Η ανάγκη του τόπου και της κοινωνίας «βοά» υπόκωφα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Κάποια στιγμή αυτό θα πρέπει να κινητοποιήσεις και τους τοπικούς άρχοντες. Γιατί εκεί είναι το μέλλον του τόπου πριν ερημώσουν όλα και «βυθιστεί» η Μεσσηνία κατά τη θάλασσα υπό το βάρος των «προσδοκιών» της «τουριστικής ανάπτυξης». Η οποία αποτελεί μια άλλη εξαιρετικά σημαντική πλευρά της αναγκαίας θεσμικής συνεργασίας με συγκεκριμένο σκοπό και στόχο. Μιας συνεργασίας που δεν περιορίζεται από διοικητικά όρια τα οποία ορίζουν δήμους και νομούς. Η φυσική ενότητα και συνέχεια δημιουργεί το έδαφος για κοινές δράσεις και δημιουργεί στέρεους κοινωνικούς δεσμούς οι οποίοι υπερβαίνουν διαχωρισμούς και αντιθέσεις.
Το σημερινό σημείωμα επικεντρώθηκε στο ζήτημα του Μεσσηνιακού κάμπου. Ο οποίος αποτελεί μια μικροπεριφέρεια, αλλά ως τέτοιες μπορούν να οριστούν και άλλες περιοχές με κοινά χαρακτηριστικά και πλουτοπαραγωγικές δυνατότητες. Δήμοι και Περιφέρεια οφείλουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες που ξεπερνούν την καθημερινή διαχειριστική λογική και βλέπουν ολοκληρωμένες δράσεις για ευρύτερες περιοχές. Ακόμη και αν δεν τα καταφέρουν θα καλλιεργήσουν το έδαφος να ευδοκιμήσουν κάποτε οι αναγκαίες δράσεις. Καλή χρονιά με υγεία και πολλά χαμόγελα για όλους!
