Τετάρτη, 12 Αυγούστου 2015 15:37

“Εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε”

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

Η ανάπλαση του ανατολικού πεζοδρομίου της Σπάρτης, στο ύψος της Κεντρικής Αγοράς, έγινε πριν από λίγα χρόνια. Σε μια εποχή κατά την οποία η υπόθεση της προσβασιμότητας των ανθρώπων με κινητικά προβλήματα είχε πάρει θέση στη δημόσια συζήτηση και αποτελούσε προαπαιτούμενο για κάθε παρέμβαση.

Οπως διαπιστώνει κανένας εύκολα όμως και από τη φωτογραφία, σε αυτή την ανάπλαση δεν υπάρχουν ράμπες. Και επειδή υλικά πεζοδρομίου και δρόμου είναι ίδια, το πρόβλημα έγινε διπλό: Δεν είναι λίγοι εκείνοι που σκοντάφτουν καθώς τους γελάει η διαμόρφωση. Κάποιοι επαγγελματίες έβαψαν κόκκινη την άκρη του πεζοδρομίου, η μπογιά όμως έφυγε σε ένα μέρος καθώς κάποιοι φρόντισαν να τσακίσουν την άκρη του πεζοδρομίου. Πάμε ολοταχώς για Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης!

Κάθε φορά που περνώ από εκείνο το σημείο, σκέφτομαι πόσα λεφτά πάνε στο πηγάδι και τι στο καλό μυαλό κουβαλάνε οι τοπικοί άρχοντες και κάθε είδους παράγοντες οι οποίοι δεν χάνουν την ευκαιρία να κάνουν υψηλή πολιτική. Γιατί στην εν λόγω ιστορία, εγκαίρως οι περίοικοι είχαν εντοπίσει το πρόβλημα και είχαν διαμαρτυρηθεί μέσω της «Ελευθερίας». Η απάντηση που είχαν πάρει όμως από κάποιους εκ των αρμοδίων, ήταν ότι η μελέτη δεν προέβλεπε ράμπες. Αν έτσι είχαν τα πράγματα και δεν αποτελούσε υπεκφυγή και δικαιολογία, προφανώς η μελέτη θα ήταν κάτι χρόνια στα συρτάρια και όταν βγήκε να ξεπαγώσει, κανένας δεν την κοίταξε για να την επικαιροποιήσει. Και όταν το πρόβλημα έγινε αντιληπτό, κανένας δεν παρενέβη για στοιχειώδεις ρυθμίσεις έτσι ώστε να διορθωθεί η αβλεψία στην πορεία εκτέλεσης του έργου. Μια ράμπα φυσικά δεν απαιτεί ειδική μελέτη, αλλά η γραφειοκρατία -ειδικά όταν συνοδεύεται και από αδιαφορία- είναι πράγματι ανίκητη. Τώρα θα βρεθούν κάποιοι να πουν ότι κάνεις ολόκληρο θέμα για λίγες ράμπες. Προσωπικά θα το έκανα ακόμη και αν επρόκειτο μόνον για μια ή ένα σημείο. Γιατί η ανάγκη του συνανθρώπου μας στην καθημερινότητά του δεν είναι θέμα ποσότητας ή μεγέθους, αλλά συνειδητοποίησης της υποχρέωσης που έχουν εκείνοι οι οποίοι διαχειρίζονται τις επεμβάσεις στο δημόσιο χώρο. Η διευκόλυνση των ατόμων με κινητικά προβλήματα δεν μπορεί να γίνεται καθ' υπόδειξη, αλλά ως σταθερή παράμετρος σε αυτές τις επεμβάσεις.

Μιας και πιάσαμε τα πεζοδρόμια, το θέμα της Αύρας, με το οποίο είχα απασχολήσει τη στήλη την προηγούμενη εβδομάδα, τέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Γιάννη Σινάπη «για την Αύρας, ο δήμαρχος Παν. Νίκας απαντώντας σε ερώτηση του Δ. Φαββατά, είπε πως «έχετε δίκιο (για την έλλειψη πεζοδρομίων και φωτισμού). Συνδέεται και αυτό με την οικονομική κατάσταση». Ανέφερε ότι ολοκληρώνεται η μελέτη και θα ενταχθεί στο πρόγραμμα του 2016, πεζοδρόμια με φωτισμό έως την Κρήτης. Διευκρίνισε, όμως, πως «δε θα είναι τίποτα εντυπωσιακό, όχι ευρύχωρα πεζοδρόμια, λόγω της πολεοδόμησης». Δηλαδή επί της ουσίας υπάρχει πρόβλημα αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Η πρώτη εξήγηση είναι αμηχανία, αφού η οικονομική κατάσταση είναι μεν πρόβλημα στη γενική δραστηριότητα του δήμου, αλλά από εκεί και ύστερα εξαρτάται από τις ιεραρχήσεις που ο ίδιος κάνει. Κάτι το οποίο εντοπίσαμε στο προηγούμενο σημείωμα αλλά πάντα υπάρχει μια εύκολη δικαιολογία, η οποία φαινομενικά είναι πειστική, όπως η υπόθεση των οικονομικών στους δήμους. Και φυσικά εκείνο το οποίο δεν καταλάβαμε ως δικαιολογία, είναι η επίκληση της πολεοδόμησης η οποία υποχρεώνει σε περιορισμένου χαρακτήρα παρέμβαση στην Αύρας. Μια χαρά μπορούν να μεγαλώσουν τα πεζοδρόμια με τις απαραίτητες τεχνικές τροποποιήσεις. Αρκεί να θέλει ο δήμος να αλλάξει τα πράγματα και να αγνοήσει αντιδράσεις από οπουδήποτε και αν προέρχονται.

Η διαπλάτυνση των πεζοδρομίων είναι μια μέθοδος με την οποία αντιμετωπίζονται πολλά προβλήματα. Μόνο που δεν είναι ουδέτερη γιατί αυτή σημαίνει εκ των πραγμάτων περιορισμό του ζωτικού χώρου των αυτοκινήτων και αναγκαστική απαγόρευση στάθμευσης. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει για παράδειγμα στο νότιο πεζοδρόμιο της Φραντζή η οποία διαθέτει ένα από τα πλέον στενά πεζοδρόμια στο κέντρο (χωρίς αυτό να εμποδίζει την ανάπτυξη ακόμη και τραπεζοκαθισμάτων). Αν κρίνει κάποιος από την πολιτική του δήμου, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι πιο εύκολο είναι να οριστεί ελεγχόμενη στάθμευση για να γεμίζουν τα ταμεία του δήμου, παρά να «απαλλοτριωθεί» αυτός ο χώρος υπέρ των πεζών ή των ποδηλατών. Και αυτό έχει να κάνει με τις προτεραιότητες από μια άλλη πλευρά. Από εκείνη η οποία έχει να κάνει με την αφετηρία των επεμβάσεων: Αν αυτή είναι η διευκόλυνση των πεζών και η ποιότητα ζωής στην πόλη, κάνεις ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στο κέντρο και απομακρύνεις τα αυτοκίνητα. Αν όμως είναι το ταμείο του δήμου, ροκανίζεις σιγά-σιγά περισσότερο δημόσιο χώρο και τον νοικιάζεις με την ώρα στους οδηγούς. Βλέπετε τα «Μένουμε Ευρώπη» εν προκειμένω μεταφράζονται διαφορετικά από τους υποστηρικτές των, για την ακρίβεια μόνον εκεί που εκτιμούν ότι τους συμφέρει. Διαφορετικά άδουν «εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε - γέλασε».

Σχηματικά βεβαίως και καθ' υπερβολήν η επίκληση στίχων και συνθημάτων ως αναγκαιότητα να καταδειχθεί το μείζον που έχει να κάνει με τις περί άστεως αντιλήψεις. Οπου το τσιμέντο κατάφερε να πνίξει την ανάσα υψούμενο πολυωρόφως και το αυτοκίνητο πλημμύρισε τους δρόμους καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χώρου. Και στις δύο περιπτώσεις αλλά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, επικράτησε «το δίκιο του πελάτη». Οπου ως τέτοιος νοείται εκείνος ο οποίος φωνάζει οργανωμένα και διαρκώς κινητοποιώντας συν αυτώ και ομοίους στην προσπάθεια οικειοποίησης του χώρου ο οποίος εξ ορισμού έπρεπε να είναι κοινόχρηστος. Οσοι ζουν την πόλη και την καθημερινότητά της, απορούν με αυτά που συμβαίνουν στη λεωφόρο "By pass". Εναν πεζόδρομο που έχει καταληφθεί εξ εφόδου από τα ποδήλατα που είναι πιο δυνατά στον ανταγωνισμό με τον πεζό. Και δεν συζητούμε για τις σκηνές απείρου κάλλους που εκτυλίσσονται καθημερινά, αλλά για τους αυτονόητους κινδύνους ατυχημάτων που μπορεί  να συμβούν. Ο ποδηλατόδρομος, που θα εκτεινόταν μέχρι το «Φιλοξένια», παραπέμφθηκε στις καλένδες και οι αρμόδιοι του δήμου κάνουν το κορόιδο. Ας μην πουν για λεφτά βεβαίως, γιατί αυτά τα έφαγε η πλατεία της Ανάστασης. Αν ήθελαν πράγματι ζώνη για ποδήλατο (υποχρεωτικά σε βάρος του αυτοκινήτου), χωρίς να χαλάσουν χρήματα, θα διαγράμμιζαν μια ζώνη και θα έβρισκαν τον καλύτερο τρόπο να την προστατεύσουν. Το θέαμα των ποδηλατών οι οποίοι ακολουθούν την απαγόρευση και κινούνται νύχτα στο οδόστρωμα της Ναυαρίνου, δίνει την απάντηση στις όποιες ενστάσεις σχετικά με την ασφάλεια στην κίνηση. Δυστυχώς όμως κάθε φορά καλούμαστε να απαντήσουμε στο ίδιο ερώτημα: Ο δήμος με ποιους είναι; Και η απάντηση: Σίγουρα όχι με τους πεζούς, τους ποδηλάτες και την ποιότητα ζωής στην πόλη.