Από το δήμο λοιπόν πήγαν να βρουν... κολιτσάκι στην ευαισθησία του Συμβουλίου Επικρατείας σχετικά με το περιβάλλον, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι "η διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης πάσχει από νομική πλημμέλεια". Για να πάρουν μια απάντηση που τους εκθέτει δικαιώνοντας όλους εκείνους που συστηματικά γράφαμε ότι δεν είναι δυνατόν ο δήμος να προσφεύγει εναντίον των αποφάσεών του: «Θα μπορούσε ο δήμος να το έχει θέσει επικαίρως, διατυπώνοντας δηλαδή επιφυλάξεις ως προς τη νομιμότητα της διαδικασίας εγκρίσεως του σχεδίου σε μια από τις διαδοχικές εκδοθείσες πράξεις του Δημοτικού Συμβουλίου». Επισημαίνοντας παράλληλα ότι ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο «έχουν αυξημένη ευθύνη για την τήρηση της νομιμότητας, με τον εντοπισμό των παρανόμων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων της κρατικής διοίκησης κατά το διαδικαστικό στάδιο». Και πέραν τούτων, σημείο το σημείο το Συμβούλιο Επικρατείας όχι μόνον απορρίπτει τις επιμέρους ενστάσεις με τις οποίες προσπαθούσε να "πουλήσει υποχρέωση" σε διαμαρτυρόμενους ιδιοκτήτες, αλλά απορρίπτει και την χωροθέτηση λιμανιού στη Δυτική Παραλία με το αυτονόητο κατά το επίσημο ρεπορτάζ: "Σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 24 του Συντάγματος, η κατασκευή λιμανιών οποιασδήποτε κατηγορίας σε οποιαδήποτε ακτή της χώρας, πρέπει να αποτελεί αντικείμενο ευρύτερου χωροταξικού σχεδιασμού (εθνικού ή περιφερειακού) κατόπιν σχετικής μελέτης. Ομως, για το λιμάνι της Καλαμάτας, δεν έχουν ενταχθεί τα υπό κατασκευή έργα σε χωροταξικό σχεδιασμό". Τα κείμενα μιλούν από μόνα τους, η προσφυγή του δήμου ήταν καταδικασμένη από την αρχή και δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι περίμενε διαφορετική εξέλιξη.

Το ερώτημα λοιπόν είναι γιατί το έκανε η δημοτική αρχή και γιατί καθυστέρησε την εφαρμογή του σχεδίου για 5 περίπου χρόνια. Επί της ουσίας, για να κάνει την καλή στους διαμαρτυρόμενους "έριξε" ένα πλήθος άλλων ιδιοκτητών που περίμεναν την ένταξη για να αξιοποιήσουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την ιδιοκτησία τους. Και μάλιστα σε μια περίοδο που οι καθυστερήσεις στοίχησαν σημαντικά για ορισμένους από αυτούς. Από τότε είχε επισημανθεί το γεγονός ότι η προσφυγή απλώς θα πάγωνε το Γενικό Πολεοδομικό ουσιαστικά για τόσο χρόνο, όσος είναι ο προβλεπόμενος από το νόμο για να είναι δυνατή η αναθεώρησή του. Διαβάζοντας την ανακοίνωση του δημάρχου Π. Νίκα σχετικά με το θέμα, βρήκα και την... ομολογία για τους ισχυρισμούς που διατύπωσα προηγουμένως: "Μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο δήμος μπορεί να προχωρήσει άμεσα στις πολεοδομικές μελέτες των νέων επεκτάσεων σχεδίου πόλης, που προβλέπονται από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο 2011 και συγκεκριμένα, α) στην Ανατολική Παραλία από τη Ναυαρίνου μέχρι τη Λακωνικής (πολεοδόμηση και πράξη εφαρμογής) και β) στην πρώην Δυτική ΖΕΠ στα Πλακωτά (πολεοδόμηση και πράξη εφαρμογής)". Οπως προκύπτει από το κείμενο, η πολεοδόμηση και η πράξη εφαρμογής για τις περιοχές αυτές θα μπορούσε να ξεκινήσει το 2011 αν δεν προσέφευγε ο Δήμος Καλαμάτας στο Συμβούλιο Επικρατείας. Φυσικά υπάρχουν και άλλες επεκτάσεις, αλλά μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι ακριβώς θα ζητήσει ο δήμος από το μελετητή να τροποποιηθεί έτσι ώστε να δούμε τι θα γίνει και με αυτές. Ενας ολόκληρος κόσμος "στο περίμενε" με τα κόλπα των δημοτικών αρχόντων και μια παρατήρηση: Το Γενικό Πολεοδομικό μπορεί να τροποποιηθεί φυσικά αλλά οι ρυθμίσεις δεν μπορεί να είναι περιβαλλοντικά δυσμενέστερες από τις σημερινές. Είτε στον υπηρεσιακό έλεγχο, είτε με μια προσφυγή μπορεί να πάει περίπατο και ο νέος μύθος.

Το σχέδιο όμως έχει και άλλα κόλπα, με το δήμαρχο να παραδίδει μαθήματα πολεοδομίας μέσω δηλώσεων. Σε σχετικό ρεπορτάζ της "Ε" με αφορμή ένα πρόβλημα που έχει προκύψει στο Φραγκοπήγαδο, ο κ. Νίκας "έγραψε" για μια ακόμη φορά: «Ημαστε πολύ... large όταν φτιάχναμε τότε τα Σχέδια Πόλης και στείλαμε τους λογαριασμούς στους επόμενους. Αλλά πέσαμε μέσα στην κρίση και δεν υπάρχει δυνατότητα όλων αυτών των αποζημιώσεων. Δε φαντάζομαι να ζητάει κανείς να κάνουμε διακριτική μεταχείριση σε ιδιοκτήτες που θέλουν αποζημίωση». Εδώ λοιπόν αρχίζει η ιστορία της αποκωδικοποίησης των δηλώσεων, καθώς large σχέδιο δεν υπάρχει. Κάθε σχέδιο εκπονείται με βάση κανόνες που έχουν να κάνουν με τη διασφάλιση των κοινόχρηστων χώρων, τη διάνοιξη των δρόμων κλπ. Το θέμα λοιπόν που προκύπτει είναι τι εννοεί ο δήμαρχος με τη χρήση του χαρακτηρισμού "ευρύ σχέδιο". Οπως είναι γνωστό, η επέκταση του σχεδίου πέραν αυτού του 1905, εκτός της ένταξης πυκνοδομημένων περιοχών αυθαιρέτων, περιλαμβάνει νέες περιοχές στις οποίες δεν υφίσταται ζήτημα αποζημιώσεων καθώς οι αναγκαίες εκτάσεις για κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους διασφαλίζονται μέσα από την εισφορά σε γη. Ως εκ τούτου προς τι ο χαρακτηρισμός "ευρύ"; Δηλαδή αν το είχε φτιάξει ο ίδιος θα άφηνε αδιάνοικτους δρόμους και θα άφηνε ολόκληρες περιοχές χωρίς ζωτικές λειτουργίες; Και δυστυχώς το πρόβλημα με το ζήτημα αυτό δεν παρουσιάστηκε μετά την εκδήλωση της κρίσης. Σκεφθείτε ότι το σχέδιο χρονολογείται από το 1987, έχουν περάσει δήμαρχοι και δήμαρχοι αλλά οι διανοίξεις των καθέτων προς τη Ναυαρίνου δρόμων δεν έχουν γίνει ακόμη. Αυτή είναι και η απάντηση στο σκέλος της δήλωσης σχετικά με τη διακριτική μεταχείριση ιδιοκτητών: Κριτήριο είναι οι ανάγκες της πόλης και των κατοίκων και όχι οι σχέσεις δήμου και ιδιοκτητών.

Θα μπορούσαν να παρατεθούν και άλλα στοιχεία σχετικά με το μεγάλο κεφάλαιο "σχέδιο" για το οποίο δεν υπάρχει... σχέδιο. Ο κ. Νίκας δεν ανέλαβε χθες τις τύχες του δήμου. Βρίσκεται στο τιμόνι του 10 χρόνια. Πλην όμως το Ασπρόχωμα, η Βέργα, η Μαντίνεια δεν έχουν ακόμη σχέδιο και στη δήλωσή του ο κ. Νίκας ανέφερε ότι "θα προχωρήσει στην προκήρυξη των μελετών πράξης εφαρμογής όσον αφορά στην Παραλία Βέργας και τη Μικρή Μαντίνεια, παράλληλα με την προώθηση έγκρισης των σχετικών πολεοδομικών μελετών". Εδώ δεν έχει γίνει το πρώτο βήμα, δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης και δίνεται υπόσχεση για... προκήρυξη μελετών εφαρμογής της. Η... περιπέτεια του Ασπροχώματος είναι γνωστή και φυσικά στην "ουρά" υπάρχει η εισφορά σε χρήμα: Οι εντάξεις από εδώ και πέρα θα γίνουν -όταν γίνουν- με την καταβολή της στο ακέραιο και όχι κατά το 1/4 όπως έγινε με το σχέδιο στις επεκτάσεις που έχει ήδη γίνει. Δεν γνωρίζω αν οι δημοτικοί παράγοντες έχουν σκοπό να στείλουν το... λογαριασμό, εκείνο το οποίο αντιλαμβάνομαι είναι ότι κάποιες καθυστερήσεις μπορεί να έχουν σχέση και με αυτό. Αν το ποσό ήταν σοβαρό πρόβλημα την εποχή που τα οικόπεδα είχαν ζήτηση και η εισφορά κουτσουρεμένη, σκεφθείτε τι θα γίνει σήμερα. Συμπερασματικά: Η δημοτική αρχή στην υπόθεση των σχεδίων έχει αποτύχει καθώς κάθε φορά και με διαφορετικό τρόπο προσπαθεί να παίξει με ομάδες ιδιοκτητών ικανοποιώντας απαιτήσεις, την ενδιαφέρει κυρίως να δείχνει ότι... ενδιαφέρεται και προσπαθεί να αποφύγει το κόστος που έχει... εξ ορισμού ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Αλλο πλακοστρώσεις και άλλο πολεοδομία, η πόλη έχει ανάγκη από ένα συνεκτικό πολεοδομικό σχέδιο και έναν προγραμματισμό επεμβάσεων οι οποίες θα επιτρέψουν την υλοποίησή του. Και κάτι τέτοιο απαιτεί "να σπάσει αυγά" αλλά αυτό είναι έξω από τη λογική με την οποία πολιτεύεται. Και αυτό θα φανεί όταν εξηγήσει τι είδους αναθεώρηση επιδιώκει...