Εχοντας μοιρασμένη τη ζωή ανάμεσα στο Νησί και την Καλαμάτα (σχεδόν στη μέση), με αναφορά στο Νησί ως πατρίδα με βάση την παραδοχή ότι ως τέτοια ορίζεται ο τόπος που έζησε κάποιος τα παιδικά του χρόνια (και πολύ περισσότερα στη δική μου περίπτωση), θα επιχειρήσω μια προσέγγιση αυτών των θεμάτων με την προσδοκία της αναγκαίας ισορροπίας ανάμεσα στο "όλον" και το "επί μέρους". Ολα τα πράγματα ακολουθούν την εξέλιξη της ιστορίας με βάση τις αλλαγές στην οικονομική βάση. Από την εποχή του αστικού εκσυγχρονισμού στην Ελλάδα, διαπιστώνεται ότι οι δυο πόλεις αποκτούν διαφορετικό ρόλο στο σύνολο του χώρου τον οποίο καταλάμβανε το νεοελληνικό κράτος εκείνη την εποχή. Συζητούμε για τα τέλη του 19ου με τι αρχές του 20ού αιώνα, όταν το τρένο μπαίνει για τα καλά στη ζωή του τόπου και η Καλαμάτα αποκτά σύγχρονο λιμάνι για εκείνη την εποχή. Αντικειμενικά το κέντρο βάρους της εμπορικής-εξαγωγικής δραστηριότητας μετακινείται προς την Καλαμάτα. Και μαζί με αυτό ένα πλήθος οικογενειών που πρωταγωνιστούσαν στην οικονομική και κοινωνική ζωή του Νησιού. Και θα είχε ενδιαφέρον κάποια στιγμή -επισήμανση καλού φίλου Νησιώτη που κατοικεί στο γενέθλιο τόπο- να εξετάσει κάποιος αυτή τη ροή που "δένει" αντικειμενικά τις δύο πόλεις. Ενα στοιχείο που χάθηκε στις μυλόπετρες της εξέλιξης και κρατιέται από ελάχιστους πλέον που έχουν συγγενείς στις "δύο όχθες" του Παμίσου και αναφορές στις μεγάλες γιορτές συλλογικής μνήμης που συνοδεύουν ακόμη την πορεία της πόλης μέσα από αντιφάσεις και δυσκολίες. Αναφέρομαι στο Πανηγύρι και το Καρναβάλι, κοινωνικές εκδηλώσεις που έγιναν αιφνιδίως "επίδικο" για τις σχέσεις των δύο πόλεων. Δεν είναι καθόλου χρήσιμο να κρύβουμε κάτω από το χαλί την πραγματικότητα και λύσεις μπορεί να δοθούν όταν μπορούμε να μιλήσουμε στα ίσια και χωρίς περιστροφές.

Με τα καρναβάλια φούντωσε αυτή η ιστορία των αντιθέσεων παρά το γεγονός ότι όχι μόνον δεν είναι ανταγωνιστικές εκδηλώσεις αλλά αντιθέτως θα μπορούσαν να αποτελούν μια ενότητα η οποία θα ενίσχυε και τα δύο. Και αναφέρομαι με όρους "επισκεψιμότητας" και φραπεδόγαλων γιατί λαογραφικά πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές ιστορίες, οι οποίες δυστυχώς ουδεμία σχέση έχουν με την παράδοση. Δηλαδή για ένα "εκφυλισμένο" αγροτικό καρναβάλι που τουριστικοποιήθηκε από τη δεκαετία του 1960 και στην άλλη πλευρά για μια χαβαλεδοανακάλυψη η οποία είναι πολύ πιθανόν να ξεφουσκώσει όταν βαρεθούν οι "πρόθυμοι" να είναι θέαμα για επισκέπτες. Εξ αντικειμένου πρόκειται για διαφορετικά "δρώμενα" τα οποία όμως εκτυλίσσονται σε διαφορετικές ημέρες και θα μπορούσαν να αποτελούν "πακέτο τριημέρου". Και αν κάτι θα πρέπει να προβληματίσει τους συμπατριώτες μου, είναι όχι η αναβίωση πραγμάτων τα οποία εκ των πραγμάτων είναι "νεκρά" με την μορφή που τα έχουμε ζήσει, αλλά η "ανακάλυψη" μορφών και τρόπων που θα κινητοποιήσουν την τοπική κοινωνία και θα την μεταβάλουν από θεατή σε πρωταγωνιστή και δημιουργό των εκδηλώσεων. Δύσκολο στοίχημα αλλά χωρίς αυτό η μεγάλη γιορτή συλλογικής μνήμης θα φθίνει διαρκώς ακόμη και αν δεν υπάρχει Καλαματιανό Καρναβάλι. Και για όσους δεν παρακολουθούν τις... λεπτομέρειες, θα έπρεπε να επισημάνω ότι καλλιεργήθηκε η μέγιστη δυσφορία για το γεγονός ότι η Μητρόπολη μετέφερε την εικόνα από τη Μονή Βουλκάνου στην Αγία Αικατερίνη για προσκύνημα, καθώς ερμηνεύτηκε από ορισμένες πλευρές ως "σχέδιο" υπονόμευσης του Νησιώτικου Πανηγυριού. Την εποχή του ανορθολογισμού μπορεί να ακούσει κάποιος πολλά πράγματα, ενώ κάποιοι τον εκμεταλλεύονται για... εισπρακτικούς σκοπούς. Οταν δεν πάει ο πιστός στο Βουλκάνο, πάει η εικόνα στον πιστό. Αν μας... επιτρέπεται βεβαίως να εκφράζουμε γνώμη.

Προσφάτως "έσκασε" και μια άλλη ιστορία με το Φεστιβάλ Οπερας ή κάτι τέτοιο στην Αρχαία Μεσσήνη που ανακοινώθηκε στην Καλαμάτα. Προσπαθώ να καταλάβω πού είναι το πρόβλημα, αλλά μάλλον δεν τα καταφέρνω γιατί γνωρίζω την πρακτική των πολιτικών οι οποίοι όπου βρουν μικρόφωνο κάνουν εξαγγελίες. Ουδεμία σημασία έχει ο τόπος της ανακοίνωσης, αλλά το ίδιο το γεγονός. Ως πολιτιστική πρωτοβουλία ενδιαφέρει άπαντες και όχι μόνον εκείνους που τυχαίνει να βρίσκονται στον ίδιο δήμο με τον τόπο τέλεσης. Σε τελευταία ανάλυση το παρόμοιον του ονόματος -γιατί μόνον περί αυτού πρόκειται- δεν δημιουργεί κανένα προνόμιο, ειδικά στη σύγχρονη κοινωνία. Αντιθέτως εκείνο που έχει μέγιστη σημασία για τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται περί τη Μεσσήνη, είναι να ενταχθεί η πόλη στους προορισμούς σε σχέση με τον αρχαιολογικό χώρο. Γιατί όταν σερφάρεις σε ιστότοπους και έχει την απόσταση της Αρχαίας Μεσσήνης από την Καλαμάτα και την Κυπαρισσία, καταλαβαίνεις ότι το πρόβλημα είναι αλλού. Η κίνηση των επισκεπτών έχει κανόνες, ουδείς επιλέγει διαδρομές με βάση τα ονόματα, όλοι συμβουλεύονται τους οδηγούς αν είναι "ανεξάρτητοι μεμονωμένοι" ή ακολουθούν τις οδηγίες των ταξιδιωτικών γραφείων. Και αν κάτι πρέπει να κάνει συστηματικά ο Δήμος Μεσσήνης, είναι να βρει τους διαδρόμους μέσα από τους οποίους η περιοχή μπορεί να ενταχθεί στους προορισμούς. Υπάρχουν άνθρωποι στην περιοχή που το γνωρίζουν πολύ καλά, υπάρχουν αποτελέσματα σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά υπάρχει και ένα ζήτημα. Αυτό που έχει να κάνει με τις υποδομές και τις υπηρεσίες που προσφέρει η πόλη ώστε να είναι ελκυστική για τον επισκέπτη. Είτε αυτός είναι Ελληνας, είτε είναι ξένος που έχει αποφασίσει να διαθέσει τα χρήματα των διακοπών του στην Ελλάδα. Και αυτό δεν αφορά μόνον το δήμο ασφαλώς, αλλά και όλους όσοι δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε όλα τα επίπεδα. "Συν Αθηνά και χείρα κίνει" κατά τους αρχαίους και σήμερα έχει μεγαλύτερη αξία από οποιαδήποτε άλλη περίοδο.

Και ερχόμαστε στο τελευταίο που είναι και το αντικειμενικό: Ριζόμυλος - Καλαμάτα ή μια ιστορία συμφερόντων. Ας μην γελιόμαστε, στην υπόθεση αυτή υπάρχουν ιδεοληψίες και συμφέροντα. Παρατήρηση πρώτη: Μεγάλη φασαρία για αυτό το δρόμο αλλά "σιωπή ασυρμάτου" για το Ριζόμυλος - Κορώνη και το Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη. Μα αν υπάρχει ένα πρόβλημα, αυτό δεν είναι κυρίως πώς θα φθάσεις από την Καλαμάτα στο Ριζόμυλο, αλλά πώς θα πας από εκεί και πέρα. Ο δήμαρχος Καλαμάτας φωνάζει για τον απλούστατο λόγο ότι θέλει να κάνει παιχνίδι με τη Δυτική Παραλία. Ο δήμαρχος Πύλου -και όχι μόνον- γιατί θέλει ένα δρόμο "σωλήνα" που θα μπαίνεις στο αεροδρόμιο και θα βγαίνεις στην… Costa Navarino. Οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα έχουν τις δικές τους επιδιώξεις σε σχέση με τη χάραξη και διάφορα άλλα χαρακτηριστικά του δρόμου. Ο Δήμος Μεσσήνης έχει αποφασίσει τι ακριβώς θέλει; Και εδώ είναι "τα κουμπιά της Αλέξαινας": Αλλα θέλουν οι ιδιοκτήτες και άλλα έχει ανάγκη η πόλη. Παρατήρηση δεύτερη: Για ποιο λόγο νομιμοποιούνται όλοι να έχουν λόγο και να "διατάζουν" το ορθόν ενίοτε χωρίς αρμοδιότητα και φυσικά χωρίς καμία μελέτη κόστους-οφέλους, αλλά όχι και εκείνοι που διαφωνούν με τα σχέδια που χρηματοδοτήθηκαν σε μια ορισμένη εποχή από συγκεκριμένα συμφέροντα; Ολοι θέλουμε έναν δρόμο ασφαλή που θα βοηθά την πιο γρήγορη πρόσβαση στη Δυτική Μεσσηνία. Με ποια κριτήρια αποκλείεται αυτός ο δρόμος να αποτελεί ευρεία παράκαμψη των οικισμών, με δεύτερη λωρίδα κυκλοφορίας νοτίως της σιδηροδρομικής γραμμής, δεύτερη γέφυρα στον Πάμισο και ριζική βελτίωση στα υπόλοιπα σημεία του υπάρχοντος; Κανένας δεν ζητάει να περνάει ο δρόμος μέσα από την πόλη και να "καθυστερεί" τους βιαστικούς που νομίζουν ότι τουρισμός είναι ένας τυφλός προορισμός που θα περάσουν τις ημέρες των διακοπών με το πακέτο που αγόρασαν. Αλλά κανένας δεν δικαιούται να ζητά να πληρώσει μια πόλη ιδεοληψίες και συμφέροντα. Ερώτημα: Ο δήμος και οι Νησιώτες τι γνώμη έχουν για όλα αυτά, τι τους απασχολεί, τι ζητούν και πώς την παλεύουν;

Υστερόγραφο: Ο κάμπος, ο Πάμισος, η ακτογραμμή από τη Δυτική Παραλία μέχρι δυτικά της Μεσσήνης είναι λαμπρά πεδία συνεργασίας. Δήμαρχοι, δημοτικές αρχές και Δημοτικά Συμβούλια τι κάνουν γι' αυτά; Η συνέχεια προσεχώς....