Σε κάθε περίπτωση όμως, έτσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, η προετοιμασία για τις δημοτικές εκλογές θα αρχίσει σύντομα σε όλα τα επίπεδα. Ηδη σε διάφορες περιοχές οι συζητήσεις δίνουν και παίρνουν ανεπισήμως, ενώ δεν λείπουν και περιπτώσεις κατά τις οποίες η… πρόθεση υποψηφιότητας είναι κάτι περισσότερο από εμφανής. Ορισμένοι δήμαρχοι έχουν "δεμένο το γάιδαρο" και θεωρούν σίγουρη την υποψηφιότητα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις επικρατεί το απόλυτο χάος με τους συνδυασμούς διαλυμένους ή υπό διάλυση.
Ολα αυτά, σε ένα ομιχλώδες και δυσοίωνο τοπίο στην αυτοδιοίκηση καθώς ήδη γίνονται -και με το παραπάνω- εμφανείς οι επιπτώσεις της μνημονιακής πολιτικής σε βασικές λειτουργίες των δήμων. Δραματική μείωση των χρηματοδοτήσεων, υπάλληλοι υπό απόλυση, σημαντικός περιορισμός των κοινωνικών υπηρεσιών, τοπικά τέλη στον ορίζοντα για βασικές υπηρεσίες, και πρόσθετα για να αυγατίσουν τα κέρδη τους οι χρυσοθήρες των σκουπιδιών. Το "μνημόνιο της αυτοδιοίκησης" έχει προικιστεί με τα κατάλληλα όπλα έτσι ώστε να το εφαρμόσουν θέλουν δεν θέλουν οι δήμοι, με την κατάργηση ουσιαστικά της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειας.
Οι αντιδράσεις από την πλευρά των παραγόντων της αυτοδιοίκησης επιεικώς μπορεί να χαρακτηρισθούν ως υποτονικές και μακριά από την καρδιά του προβλήματος που είναι η πολιτική της εξοντωτικής λιτότητας που επιβλήθηκε βιαίως και εφαρμόζεται μέσα από μέτρα στο όριο της συνταγματικής εκτροπής. Οι δήμαρχοι αφού έριξαν μερικά άσφαιρα πυρά αποσύρθηκαν στα… ενδότερα του βασιλείου τους και επανήλθαν στους συνήθεις ρυθμούς των ενεργειών του φαίνεσθαι (μέχρι και… βίντεο συνεντεύξεων διανέμουν κάποιοι, με τις ενώσεις των δημοσιογράφων να κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου). Αλλά και στους δαιδαλώδεις διαδρόμους των υπερκειμένων προκειμένου να εξασφαλίσουν καμία χρηματοδότηση για έργα τα οποία κατά κανόνα θα έπρεπε να είναι ήδη στη φάση της εκτέλεσης.
Οι αντιστάσεις στις μνημονιακές πολιτικές ανύπαρκτες, η διαχείριση της καθημερινότητας σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, η ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα της παραγωγής απούσα, σχέδιο και στρατηγική άγνωστες λέξεις για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που (συν)αθροίζονται ως πολιτικό προσωπικό της αυτοδιοίκησης. Με δεδομένα αυτά δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής η στάση των πολιτών. Απουσιάζουν εκκωφαντικά από τα όσα αφορούν τις τοπικές και δημοτικές υποθέσεις παρά το γεγονός ότι με κάθε τρόπο εκδηλώνουν τη δυσφορία τους και για τη γενικότερη κατάσταση στο χώρο της αυτοδιοίκησης αλλά και για τα θέματα που τους απασχολούν. Σε ελάχιστες περιπτώσεις υπάρχουν κινηματικές πρωτοβουλίες πολιτών και συνήθως εκδηλώνονται εκρήξεις όταν απειλείται σοβαρά αυτό που προσλαμβάνεται ως "άμεσο συμφέρον". Τότε πολλοί γίνονται και οικολόγοι και… επαναστάτες αλλά αδιαφορούν αν το ίδιο συμβαίνει λίγο παραπέρα ή με κάποιο άλλο θέμα.
Οι πρωτοβουλίες που εκδηλώνονται κατά καιρούς από δημοτικές και άλλες κινήσεις βρίσκουν ελάχιστη απήχηση και απογοητεύουν πολλούς που ξεκινούν με όρεξη και μεράκι για να ανοίξουν χαραμάδες στο γκρίζο τοπίο της αποχής από τη μάχη για την καθημερινότητα και τις τοπικές υποθέσεις.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν φαίνονται ακόμη στον ορίζοντα νέες δυνάμεις με συγκροτημένη αντίληψη για τα δημοτικά ζητήματα ή κινήσεις με ευρύτερη απήχηση στην κοινωνία. Το ακόμη χειρότερο είναι η διαπίστωση ότι από την υπόθεση αυτή λείπουν οι νέοι άνθρωποι που φυσιολογικά θα έπρεπε να ενδιαφέρονται για το μέλλον του τόπου. Και όσοι εμφανίζονται, κατά κανόνα ενσωματώνονται στο άρμα που σέρνει το "γερασμένο" πολιτικά προσωπικό της αυτοδιοίκησης και λειτουργούν ως άλλοθι της ακινησίας.
Το καινούργιο ασφαλώς δεν προκύπτει από… παρθενογένεση, ούτε ως απότοκος της καινούργιας κατάστασης που δημιουργείται σε συνθήκες δραματικών ανατροπών. Ως εκ τούτου το ζητούμενο για τη δημοτική αναμέτρηση του επόμενου χρόνου είναι οι πρωτοβουλίες συλλογικοτήτων κάθε επιπέδου, που θα κατατείνουν σε ουσιαστική αλλαγή της σημερινής κατάστασης και θα "γεννήσουν" πολιτικό προσωπικό με νέες αντιλήψεις, που θα επιχειρήσει να χαράξει έναν άλλο δρόμο στην αυτοδιοίκηση. Το δρόμο της αποτελεσματικής διαχείρισης, της συλλογικής δράσης, της υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών, της κοινωνικής προσφοράς και του αγώνα για ανατροπή των πολιτικών που διαλύουν τον κοινωνικό ιστό και μαζί το χαρακτήρα της αυτοδιοίκησης ως θεσμού εξυπηρέτησης της κοινωνίας και των αναγκών της.
