Εσπασε το φράγμα των 4 ευρώ το κιλό στην Ιταλία το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στα τέλη Αυγούστου, σύμφωνα με στοιχεία τα οποία συλλέγουν ιστοσελίδες που ειδικεύονται στην εμπορία ελαιόλαδου.
Για την ακρίβεια η τιμή έφθασε τα 4,03 ευρώ το κιλό, αυξημένη κατά 30% σε σχέση με πέρυσι. Η τιμή στην Τυνησία βρέθηκε στα 2,89 ευρώ το κιλό (10% υψηλότερη από πέρυσι). Ακολουθούν η Ισπανία με 2,66 ευρώ το κιλό και η Ελλάδα με 2,61 ευρώ το κιλό. Μια τέτοια εξέλιξη ασφαλώς και γεννάει πολλά ερωτηματικά, αλλά βάζει και ορισμένα πράγματα στη θέση τους.
Το πρώτο από τα ερωτηματικά είναι αν πράγματι τα στοιχεία είναι αξιόπιστα και αντανακλούν τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς. Μπορούμε να εκτιμήσουμε, τόσο εμπειρικά όσο και από τις πηγές από τις οποίες συλλέγονται τα στοιχεία, πως ακόμη και αν δεν είναι ακριβή βρίσκονται κοντά στην πραγματικότητα. Το δεύτερο και σημαντικότερο ασφαλώς είναι για ποιο λόγο το ελληνικό ελαιόλαδο βρίσκεται στον "πάτο" των τιμών, παρά την εξαιρετικά υψηλή ποιότητά του. Μονοσήμαντη και εύκολη απάντηση δεν υπάρχει. Το βέβαιο όμως είναι πως η τιμή επηρεάζεται αρνητικά τόσο από την έλλειψη της ρευστότητας όσο και από την απουσία ισχυρών οργανώσεων των παραγωγών (οποιασδήποτε νομικής μορφής).
Αν αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο κατά την οποία υπάρχει σοβαρή έλλειψη ελαιόλαδου στην ελληνική αγορά, αντιλαμβάνεται κανένας τι θα μπορούσε να συμβεί στην αντίθετη περίπτωση, της μεγάλης παραγωγής συνολικά και στη χώρα. Θα ήταν λάθος κάποιος να επιχειρήσει εκτιμήσεις για το πώς θα κινηθούν οι τιμές την επόμενη περίοδο. Το σίγουρο είναι ότι σημαντικό ρόλο θα παίξει η παραγωγή, και πριν από αυτή οι... εκτιμήσεις για το ύψος της. Για το ζήτημα αυτό, έχει ενδιαφέρον το θέμα που ανάρτησε πρόσφατα η ιστοσελίδα http://www.elies-ladikalamatiano.gr και στο οποίο αναφέρονται τα εξής:
«Το ιταλικό ηλεκτρονικό περιοδικό "Olio Officina" της περασμένης εβδομάδας δημοσίευσε τις εκτιμήσεις της ελαιοπαραγωγής για την προσεχή σοδειά που αρχίζει την 1 Οκτώβρη. Η συλλογή και επεξεργασία των εκτιμήσεων είναι του Adriano Caramia, διεθνούς broker ελαιόλαδου χύμα ο οποίος δραστηριοποιείται στις μεσογειακές αγορές. Κατά τις εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιώνεται η σημαντική πτώση της ισπανικής παραγωγής σε έναν όγκο που μπορεί να διακυμανθεί ανάμεσα στους 620 και 700 χιλιάδες τόνους.
Οσον αφορά την Ελλάδα οι εκτιμήσεις δίνουν την κρητική παραγωγή ανάμεσα στους 100 και 110 χιλιάδες τόνους, την πελοποννησιακή μεταξύ 90 και 100.000 τόνους, 40/50.000 τόνους για την κεντρική Ελλάδα και 20/25.000 για τα νησιά. Ετσι η συνολική ελληνική παραγωγή κατά τις εκτιμήσεις αυτές θα ανέλθει ανάμεσα στους 250 και 285 χιλιάδες τόνους. Για την Τυνησία και την Τουρκία η προβλεπόμενη παραγωγή θα ανέλθει στις 250 χιλιάδες τόνους για κάθε χώρα. Για το Μαρόκο προβλέπονται 60 με 80 χιλιάδες τόνοι και την Πορτογαλία 60 χιλιάδες τόνοι. Εκπλήσσει ότι ακόμη μια φορά δεν φέρονται οι εκτιμήσεις της ιταλικής παραγωγής. Παραγωγή η οποία διαιρεί κάθε χρόνο τους εκτιμητές. Ποιος ξέρει γιατί;».
Το "γιατί" μάλλον θα πρέπει να το αναζητήσουμε σε παιχνίδια που έχουν να κάνουν με τη διαμόρφωση των τιμών ή και την "ιταλοποίηση" σημαντικών ποσοτήτων ελαιόλαδου, με πρώτα τα ελληνικά υψηλής ποιότητας. Μείγματα τα οποία απολαμβάνουν υψηλές τιμές στη διεθνή αγορά, καθώς εμφανίζονται ως ονομασίας προέλευσης σε σήματα που κατέχουν σημαντική θέση στα ράφια - προσπορίζοντας τεράστιο κέρδος στους επιτήδειους που πληρώνουν το ελληνικό χύμα έξτρα παρθένο ελαιόλαδο σε πολύ μικρότερες τιμές από το ιταλικό.
Καταλήγοντας, όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι από τα σημαντικότερα ζητούμενα για τους Ελληνες ελαιοπαραγωγούς είναι αυτό της επίσημης ενημέρωσης. Διαφορετικά, άγονται και φέρονται από φήμες και διαδόσεις, οι οποίες πολλές φορές λειτουργούν καταστροφικά.
Ηλίας Μπιτσάνης
[Ο πίνακας είναι του Στρατή Αξιώτη]
