Προσωπικά, με εκπλήσσει περισσότερο το 8,5% που δηλώνει... “Δεν γνωρίζω - Δεν απαντώ”, παρά το γεγονός ότι ο Παναγιώτης Νίκας βρίσκεται μια ανάσα από την τέταρτη σερί εκλογική του νίκη, αν και εφόσον θελήσει να είναι πάλι υποψήφιος στις επόμενες δημοτικές εκλογές. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, τα στοιχεία της δημοσκόπησης απλώς επιβεβαιώνουν όσα γνωρίζουν οι παροικούντες την… Αθηνών και που θα πρέπει να τα λάβουν σοβαρά υπόψη τους τόσο οι υποψήφιοι αντίπαλοι του κ. Νίκα, όσο και τα κόμματα που θέλουν να σχεδιάσουν την πολιτική τους για την επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Ξεκαθαρίζοντας -όπως οι αναγνώστες της “Ε” γνωρίζουν πολύ καλά- ότι διαφωνώ οριζοντίως και καθέτως με τα κυρίαρχα σημεία της πολιτικής του κ. Νίκα (οικονομική διαχείριση, πολεοδομικός σχεδιασμός, μέγεθος δήμου, προτεραιότητες κ.λπ.), οφείλω να ομολογήσω ότι ο δήμαρχος Καλαμάτας δεν απολαμβάνει τυχαία υψηλή δημοτικότητα, καθώς ασκεί εξαιρετικά επιτυχημένα το μοντέλο διοίκησης που κυριάρχησε στη μεταπολίτευση. Και το μοντέλο αυτό, όσο κι αν το απαρνούνται πλέον πεισματικά όσοι το υπηρέτησαν, για να μη χρεωθούν τη χρεοκοπία του 2010, δεν είναι υπεύθυνο μόνο για τα δεινά που ήρθαν στην επιφάνεια τα χρόνια της ύφεσης. Είναι το ίδιο μοντέλο που βελτίωσε την ποιότητα ζωής και την οικονομική θέση των Ελλήνων, κάνοντας τους Βαλκάνιους γείτονες να θέλουν να μας μοιάσουν.
Ουσιαστικά το πελατειακό κράτος, με δανεικά και επιδοτήσεις από τη Δύση, αποδείχτηκε αποτελεσματικότερο από τα γειτονικά υπαρκτοσοσιαλιστικά - αλλά φάνηκε ανίκανο να αυτομεταρρυθμιστεί και να γίνει σύγχρονο. Αυτό το “ελληνικό μοντέλο” της κεντρικής διοίκησης και του κεντρικού σχεδιασμού, επειδή δεν κατάφερε να εκσυγχρονιστεί, άφησε την τελευταία του πνοή το 2010 στο Καστελόριζο, όταν ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου εξήγγειλε ότι τελείωσαν τα… δανεικά. Αντιθέτως όμως, στην αυτοδιοίκηση το μοντέλο του κεντρικού σχεδιασμού και των πελατειακών σχέσεων θα παραμείνει λειτουργικό όσο θα συνεχίζεται ο δανεισμός και η χρηματοδότηση των δήμων και των περιφερειών από την κεντρική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μετά τη χρεοκοπία του 2010, οι δήμοι και οι περιφέρειες αποτελούν τους τελευταίους θύλακες αντίστασης του πελατειακού κράτους - και φυσικά τα άπαρτα κάστρα του λαϊκισμού και της πατρονίας.
Ο δήμαρχος Καλαμάτας Παναγιώτης Νίκας αποδείχτηκε ιδανικός διαχειριστής του πελατειακού δήμου, καθώς κατάφερε αφενός να αποσπάσει πολλά εκατομμύρια ευρώ από την κεντρική διοίκηση και τα ευρωπαϊκά περιφερειακά προγράμματα, και αφετέρου να τα αξιοποιήσει με πολύ καλύτερο -και ωφέλιμο για τον ίδιο- τρόπο, από τους ομολόγους του των υπόλοιπων δήμων της Ελλάδας. Σε αυτή την επιτυχία συνέβαλαν τα μέγιστα η μεγάλη εργατικότητά του (την οποία ομολογούν ακόμα και οι ορκισμένοι εχθροί του) και η αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού του Δήμου Καλαμάτας.
Από εκεί και πέρα, όποιος βιαστεί να τον κατηγορήσει για συγκεντρωτικό τρόπο διοίκησης του δήμου, εκτός από το να κάνει αντιπολίτευση θα πρέπει να αναρωτηθεί, αν πράγματι μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικά με αποκεντρωτικό σύστημα οποιοσδήποτε ελληνικός οργανισμός δομήθηκε κυρίως με ρουσφέτια και αναξιοκρατία. Ουσιαστικά το μοντέλο διοίκησης του κ. Νίκα, τηρουμένων πάντοτε των αναλογιών και της χρονικής απόστασης, τείνει προς την αυταρχική ανατολική διοίκηση που άσκησε ο Ιωάννης Καποδίστριας και η οποία λατρεύτηκε από τον απλό κόσμο. Ειλικρινά δεν γνωρίζω αν ο κ. Νίκας διοικεί με αυτόν τον τρόπο επειδή πιστεύει όπως ο Καποδίστριας ότι οι Ελληνες θέλουν τον… δεσπότη τους, ή αν η πολιτική του πορεία και το ένστικτό του τον οδήγησαν σε αυτό το μοντέλο. Πιστεύω όμως ότι δεν πρόκειται να βρεθεί ιδανικότερος διαχειριστής του πελατειακού δήμου, και γι' αυτό τα κόμματα, αν δεν του δώσουν το χρίσμα, καλό θα είναι ν' αναζητήσουν έναν αντίπαλο που θα χάσει αξιοπρεπώς, ώστε να μπορέσει να ελπίζει στο πολύ μακρινό μέλλον ότι ενδεχομένως δεν θα θέσει υποψηφιότητα ο κ. Νίκας.
Πότε θα κλονιστεί η πολιτική δεσποτεία του Παναγιώτη Νίκα; Μόνο αν κλείσουν οι κάνουλες χρηματοδότησης προς την αυτοδιοίκηση, πιθανόν μετά από μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας.
Ποιος αντίπαλος μπορεί να νικήσει τον κ. Νίκα στις εκλογές: κάποιος που θα πλειοδοτήσει σε υποσχέσεις ή όποιος καταθέσει μια νέα πρόταση για την Καλαμάτα; Κανένας δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα σε αυτό το ερώτημα. Οποιος όμως το επιχειρήσει, ας λάβει υπόψη του ότι το να πλειοδοτήσει κάποιος υποψήφιος σε υποσχέσεις είναι δύσκολο, καθώς το σύστημα πατρονίας του κ. Νίκα έχει τόσο βαθιές και πολύπλοκα διακλαδωμένες ρίζες, που εκτείνονται πολιτικά από την άκρα Δεξιά ως την άκρα Αριστερά - και τις οποίες θα ζήλευαν στις μέρες δόξας τους τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ. Ετσι, είναι εύκολο στον κ. Νίκα όχι μόνο να μάθει τις κινήσεις των αντιπάλων του για να τις αποδομήσει, αλλά και να κινηθεί πιο γρήγορα από αυτούς πλειοδοτώντας σε διάφορα τάργκετ γκρουπ που δεν έχει καταφέρει ακόμα να τα καταγράψει η επιστήμη της Στατιστικής. Από την άλλη πλευρά, όποιος υποψήφιος επιχειρήσει να προβάλει μια νέα πρόταση για το Δήμο Καλαμάτας θα πρέπει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη του τον συντηρητισμό των ψηφοφόρων, ο οποίος έχει λάβει μεγαλύτερη διάσταση μετά τη χρεοκοπία του 2010 και αντιμετωπίζει αρνητικά κάθε ενδεχόμενη αλλαγή.
Η απλή αναλογική μπορεί να βάλει φρένο σε μια νέα υποψηφιότητα του κ. Νίκα. Ενδεχομένως όμως και όχι, γιατί ο φόβος της ακυβερνησίας μπορεί να εκτινάξει τα εκλογικά ποσοστά του σε ύψη που ούτε καν έχουν φανταστεί όσοι πιστεύουν πως η απλή αναλογική είναι πανάκεια για όλα τα προβλήματα.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
