Για να πορευτεί η περιοχή με αυτόν τον τρόπο, θα πρέπει να υπάρξει κεντρικός σχεδιασμός, ο οποίος βαραίνει όλους τους εμπλεκόμενους αλλά πρωτίστως την Περιφέρεια Πελοποννήσου, η οποία έχει τα οικονομικά μέσα και τις δυνατότητες να σχεδιάσει και να εφαρμόσει”. Τη δήλωση αυτή έκανε ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Μεσσηνίας Δημήτρης Καραλής σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Φωνή". Η δήλωση αυτή όμως θα μπορούσε κάλλιστα να έχει γίνει και από έναν... κομμουνιστή ή σοσιαλιστή πολιτικό που θεωρεί δεδομένη την πρωτοκαθεδρία της πολιτικής και στον τομέα της οικονομίας. Στην Ελλάδα απλώς δεν προκαλεί σε κανέναν εντύπωση που ο εκπρόσωπος της πιο δυναμικής επιχειρηματικής κοινότητας μιλάει για κεντρικό σχεδιασμό, αναγνωρίζοντας εμμέσως πλην σαφώς την πρωτοκαθεδρία του κράτους και στον τομέα της οικονομίας.
Βεβαίως και για να αποφύγουμε ενδεχόμενη παρεξήγηση, οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι δεν έχουμε καμία πρόθεση ούτε να αμφισβητήσουμε την ορθότητα της άποψης του κ. Καραλή ούτε να υποδείξουμε στον πρόεδρο της Ενωσης και στους ξενοδόχους το συμφέρον τους. Απλώς καταγράφουμε για μια ακόμα φορά ότι η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα δύσκολα θα απογαλακτιστεί από το κράτος, καθώς ένα μεγάλο τμήμα της έχει συνδέσει τη μεταπολεμική οικονομική ανάπτυξη με τον κεντρικό σχεδιασμό. Την ίδια άποψη για τον κεντρικό σχεδιασμό ασπάζεται και η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος στην Ελλάδα, καθώς λαϊκή Δεξιά, Κεντροαριστερά και Αριστερά (η κάθε πτέρυγα για διαφορετικούς ιδεολογικούς λόγους) ποτέ δε αμφισβήτησαν τον κυρίαρχο ρόλο του κράτους στον τομέα της οικονομίας.
Η θετική γνώμη της ελληνικής κοινωνίας για τον κεντρικό σχεδιασμό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον πραγματικά κυρίαρχο ρόλο που διαδραμάτισε το κράτος στην μεταπολεμική οικονομία. Ετσι και αλλιώς η κρατική συμβολή στην επίτευξη του ελληνικού οικονομικού θαύματος είναι αναμφισβήτητη, αφού από το 1950 έως την πρώτη πετρελαϊκή κρίση του 1973 ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της χώρας κυμαινόταν γύρω στο 7% και ήταν ο δεύτερος στον κόσμο, μετά από αυτόν της Ιαπωνίας. Την περίοδο εκείνη το ελληνικό κράτος όχι μόνο διένειμε (με... εθνικόφρονα κριτήρια) την αμερικανική βοήθεια προς την επιχειρηματική κοινότητα, αλλά υποκαθιστούσε κιόλας σε μεγάλο βαθμό τον ανεμικό ιδιωτικό τομέα αναλαμβάνοντας μεγάλο μέρος της παραγωγικής δραστηριότητας. Η παρέμβαση στην οικονομία εκτινάχθηκε σε... σοσιαλιστικά επίπεδα μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973, καθώς δεκάδες υπερπροστατευμένες μέχρι τότε ιδιωτικές επιχειρήσεις έπαψαν να είναι ανταγωνιστικές, επειδή το κόστος παραγωγής και μεταφοράς των προϊόντων τους ακολούθησε την ανοδική πορεία της τιμής του μαύρου χρυσού. Ουσιαστικά τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης η πολιτική ηγεσία της χώρας προτίμησε να κρατικοποιήσει πολλές θνησιγενείς ιδιωτικές επιχειρήσεις αντί να αφήσει τις δυνάμεις της “δημιουργικής καταστροφής” να εκσυγχρονίσουν την ελληνική οικονομία. Την ίδια επιλογή με την ελληνική πολιτική ηγεσία έκαναν τη δεκαετία του 1970 και οι περισσότεροι ηγέτες όλων των χωρών, καθώς ο κίνδυνος της ανεργίας οδηγούσε σε ολοένα και περισσότερες κρατικοποιήσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων. Μόνο όταν ο στασιμοπληθωρισμός απείλησε να γκρεμίσει το καπιταλιστικό οικοδόμημα η πολιτική ηγεσία της Δύσης άρχισε να αναθεωρεί τις απόψεις της για το ρόλο του κράτους στην οικονομία.
Την ώρα όμως που ο Ρόναλντ Ρήγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ ξεκινούσαν στη Δύση τις ιδιωτικοποιήσεις, στην Ελλάδα η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία έφερε ένα νέο κύκλο κρατικοποιήσεων και δανεικών που διατήρησαν ανέγγιχτο το μύθο του κράτους - πατερούλη. Από εκεί και μετά ούτε η λαϊκή Δεξιά είδε με καλό μάτι τις δειλές προσπάθειες απορρύθμισης της ελληνικής οικονομίας από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ούτε το ΠΑΣΟΚ ενθουσιάστηκε από την εκσυγχρονιστική πολιτική του Κώστα Σημίτη. Αντιθέτως οι περισσότεροι Ελληνες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι για τη χρεοκοπία του 2010 δεν ευθύνεται η υπερδιόγκωση του κράτους και ο κεντρικός σχεδιασμός, αλλά οι... ξένοι και ο Θεός που μας μισεί. Γι’ αυτό και είναι έτοιμοι να ψηφίσουν όποιο κόμμα υποσχεθεί “περισσότερο κράτος” όπως υποσχόταν το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ. Και κάπου εκεί τελείωσε το παραμύθι, αφού ακόμα και ο αριστερός Αλέξης Τσίπρας διαπίστωσε ότι είχε δίκιο η Μάργκαρετ Θάτσερ όταν υποστήριζε ότι “το πρόβλημα με τον Σοσιαλισμό είναι πως κάποια στιγμή τα λεφτά των άλλων θα τελειώσουν”. Και δυστυχώς όχι μόνο για τους οπαδούς του “κεντρικού σχεδιασμού” αλλά για όλους μας τα λεφτά των άλλων τελείωσαν το 2010.
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr
