Κυριακή, 03 Νοεμβρίου 2019 17:44

Κρατικός σχεδιασμός ή ελεύθερη οικονομία;

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(5 ψήφοι)
Κρατικός σχεδιασμός ή ελεύθερη οικονομία;

Το 2010 μαζί με την ελληνική οικονομία χρεοκόπησε και το μεταπολεμικό αναπτυξιακό μοντέλο, που είχε ως ατμομηχανή το κράτος και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες ιδρύθηκαν και λειτούργησαν αρχικώς σε συνθήκες προστατευτισμού και στη συνέχεια "αρμέγοντας" ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και δημόσιες επιχορηγήσεις.

Την πραγματικότητα αυτή όμως αρνείται να την παραδεχτεί, όχι μόνο η αντιπολίτευση του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου που με ψήφισμά της δηλώνει πως θα αγωνιστεί "για μια ανασυγκροτημένη ΔΕΗ ενιαία και 100% δημόσια", αλλά και η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτικών που πιστεύει ακόμα ότι είναι εφικτή η... επιστροφή στον 20ό αιώνα.

Ουσιαστικά, μόνο μια μικρή ελίτ στην ηγεσία των κομμάτων έχει αντιληφθεί ότι όχι απλώς δεν υπάρχει επιστροφή στην κρατικοδαίαιτη οικονομία του 1950, αλλά και αν δεν δημιουργηθούν ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, η Ελλάδα θα απολέσει όσα κέρδισε με αίμα και θυσίες τον περασμένο αιώνα.

Γενικώς οι περισσότεροι πολιτικοί και πολίτες δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι χρεοκόπησε το οικονομικό μοντέλο που πράγματι έβγαλε την Ελλάδα από τη φτώχεια και την οδήγησε στο κλειστό κλαμπ των 30 πλουσιότερων κρατών του κόσμου. Και δεν μπορούν να το πιστέψουν, επειδή είναι πεπεισμένοι ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βασίστηκε κυρίως στον κρατικό σχεδιασμό.

Θα ήταν όμως αποτελεσματικός ο κρατικός σχεδιασμός, χωρίς την οικονομική βοήθεια από τη Δύση; Θα ήταν η Ελλάδα ανάμεσα στις 30 πλουσιότερες οικονομίες του πλανήτη, αν οι ΗΠΑ δεν τη βοηθούσαν με δολάρια και πολεμικό υλικό στον εμφύλιο πόλεμο; Πώς θα ήταν η ελληνική οικονομία χωρίς το Σχέδιο Μάρσαλ; Θα εντασσόταν στην ΕΟΚ η Ελλάδα με αμιγώς οικονομικά κριτήρια;

Εννοείται ότι η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι εξίσου αυτονόητη με τη σιωπή των πολιτικών που... αποφεύγουν να τα απαντήσουν, γιατί βαθιά μέσα τους γνωρίζουν πως ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας χωρίς τη βοήθεια της Δύσης θα οδηγούσε σε κατάρρευση, ανάλογη με αυτή των σοβιετικών οικονομιών. Με άλλα λόγια: Ο κεντρικός οικονομικός σχεδιασμός στην Ελλάδα εξακολουθεί να θεωρείται επιτυχημένο μοντέλο επειδή η βοήθεια της Δύσης τού έδωσε τη δυνατότητα να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων. Και ενώ η Δύση ήταν εκεί και το 2010, όταν δηλαδή χρεοκόπησε το μοντέλο που είχε στηθεί με τη δική της βοήθεια, σχεδόν κανένας δεν θέλει να δει τον... ελέφαντα στο δωμάτιο της ελληνικής οικονομίας.

Στον υπόλοιπο πλανήτη, σε αντίθεση με την Ελλάδα (και με εξαίρεση βεβαίως τη... Βόρεια Κορέα), μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης κανένας δεν αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα. Ακόμα και η Κομμουνιστική Κίνα έχει αναθέσει την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, περιορίζοντας την παραγωγική δραστηριότητα του κράτους. Από εκεί και πέρα, κάθε συζήτηση για την οικονομική αποτελεσματικότητα του κράτους θα ήταν απλώς περιττή, αν δεν υπήρχαν πολιτικοί που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το ελληνικό κράτος θα καταφέρει όσα δεν κατάφεραν η Σοβιετική Ενωση και η Κίνα.

Δυστυχώς όμως για όλους μας, τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα δεν αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα του ιδιωτικού τομέα: Αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα της ανοιχτής φιλελεύθερης δημοκρατίας, καθώς τα ανελεύθερα αυταρχικά καθεστώτα επιτυγχάνουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης που κάνουν πολλούς να μιλούν για το τέλος της δυτικής δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Εννοείται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που διαβάζουμε επιχειρήματα για την ανωτερότητα των πολιτικών συστημάτων που επιτυγχάνουν μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης από τη δημοκρατική Δύση, ούτε η πρώτη φορά που ακούμε προφητείες για την κατάρρευση της ελεύθερης οικονομίας και την επιστροφή στον προστατευτισμό. Υπενθυμίζουμε ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος του Ψυχρού Πολέμου, ακόμα και πολλοί Δυτικοί είχαν πιστέψει ότι η κρατικά σχεδιασμένη οικονομία ήταν αποτελεσματικότερη από τον καπιταλισμό. Μόνο όταν έπεσε το Τείχος του Βερολίνου διαπίστωσαν όλοι πως η Ελλάδα ήταν η πλουσιότερη χώρα στα Βαλκάνια και ότι η κομμουνιστική ευημερία της Αλβανίας, της Γιουγκοσλαβίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας ήταν προπαγάνδα.

Το διαπίστωσαν όλοι; Οχι, φυσικά. Πολλοί πιστεύουν ακόμα ότι η ΔΕΗ πρέπει να είναι κρατική και να έχει το μονοπώλιο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλοι πάλι πιστεύουν ότι οι Ελληνες κατάγονται από τον Σείριο...

 

Θανάσης Λαγός

Εmail: lathanasis@yahoo.gr

 

Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 02 Νοεμβρίου 2019 22:35

NEWSLETTER