Στο αυτονόητο αυτό συμπέρασμα καταλήγει όποιος παρακολουθεί την εξέλιξη της πανδημίας στη Δύση και την αδυναμία των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου να ηγηθούν μιας προσπάθειας αντιμετώπισης της νόσου και των οικονομικών επιπτώσεων του lockdown.
Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από τις αποφάσεις που θα ληφθούν μελλοντικά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον με την πολιτική τους σπατάλησαν πολύτιμο ηγετικό κεφάλαιο - και πλέον είναι δύσκολο να το αναπληρώσουν χωρίς να ανατρέψουν τη μεταπολεμική οικονομική τάξη πραγμάτων. Δυστυχώς, τόσο για τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και για το παγκόσμιο χωριό, στην ηγεσία των δύο μεγάλων χωρών βρίσκονται δύο λαϊκιστές οπαδοί του απομονωτισμού, που θεωρούν ότι τα σύγχρονα προβλήματα μπορούν κάλλιστα να λυθούν από το έθνος-κράτος. Πλέον βρίσκονται σε τόσο δύσκολη θέση, που αν δεν αλλάξουν πολιτική, ακόμα κι αν καταφέρουν να αντιμετωπίσουν την πανδημία θα συνθλιβούν τελικώς οικονομικά, καθώς θα έχουν χάσει όλους τους συμμάχους τους στη διεθνή σκηνή.
Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, το τιμόνι της Γερμανίας δεν το κρατά λαϊκιστής, αλλά η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ που εκφράζει σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τα συμφέροντα της εθνικής άρχουσας τάξης, αλλά και την πλειονότητα των πολιτών του Βορρά, που έχουν ταυτίσει την ευημερία τους με την προτεσταντική λιτότητα του μονεταρισμού. Δυστυχώς όμως, τόσο η κ. Μέρκελ όσο και οι υπόλοιποι ηγέτες του Βορρά δείχνουν για ακόμα μια φορά ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν τις ανάγκες του Νότου. Η αδυναμία αυτή, μπροστά στις εκατόμβες των νεκρών της Ιταλίας και της Ισπανίας, αγγίζει τα όρια της ανηθικότητας και προσβάλλει όχι μόνο τον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη και τον πολιτισμό της.
Ανοίγοντας παρένθεση, αξίζει να σημειώσουμε ότι κι ο Νότος αρνείται να κατανοήσει το Βορρά - και ότι ενώ θαυμάζει το σύστημα υγείας και το κράτος πρόνοιας της Γερμανίας, δεν θέλει να ακολουθήσει τις οικονομικές συνταγές που το δημιούργησαν. Με άλλα λόγια: Ο Νότος, ενώ θαυμάζει τα επιτεύγματα της μονεταριστικής πολιτικής των Γερμανών χριστιανοδημοκρατών και των σοσιαλδημοκρατών, τελικώς συνεχίζει να φλερτάρει με τα ελλείμματα και τις ανελαστικές δαπάνες ενίσχυσης των εισοδημάτων, που εμποδίζουν το κράτος να δημιουργήσει τις δομές που απαιτούνται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση (και) μιας πανδημίας.
Ομως αυτή δεν είναι η στιγμή, ούτε για να επισημανθούν τα λάθη του Νότου ούτε για να τονιστούν οι διαφορές του με το Βορρά. Είναι η ώρα της αλληλεγγύης και της ανάληψης των ευθυνών από την ηγέτιδα δύναμη που, μετά και την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν είναι άλλη από τη Γερμανία. Αν η Γερμανία δεν αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη αντιμετώπισης του οικονομικού τυφώνα που απειλεί το Νότο, μάλλον δύσκολα θα διατηρηθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση με τη σημερινή της μορφή. Οι αισιόδοξοι βεβαίως ελπίζουν ακόμα σε έναν γενναίο συμβιβασμό, από αυτούς που συνηθίζονται στην Ευρωπαϊκή Ενωση μετά από πολύχρονες και εξαντλητικές διαπραγματεύσεις. Μόνο που αυτή τη φορά δεν υπάρχει ούτε χρόνος ούτε διάθεση για διαπραγματεύσεις. Υπάρχουν χιλιάδες νεκροί, θρήνος και αγωνία για το αύριο. Αν αύριο η αγωνία δώσει τη θέση της σε μια βαθιά οικονομική ύφεση, κανένας δεν θα ενδιαφερθεί ούτε για την ορθότητα της γερμανικής οικονομικής σκέψης ούτε για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αντιθέτως, πολλοί είναι εκείνοι που σε μια τέτοια περίπτωση θα στραφούν για βοήθεια στην Κίνα, ξεχνώντας με μεγάλη ευκολία ότι για την εξάπλωση της πανδημίας ευθύνεται κυρίως το ανελεύθερο καθεστώς του ασιατικού γίγαντα. Δυστυχώς τα εγκληματικά λάθη των ηγετών της Δύσης "αθωώνουν" την Κίνα και οδηγούν τον πλανήτη σε νέες ισορροπίες.
Θανάσης Λαγός
