Η απάντηση αποκαλύπτει ένα τεράστιο στρατηγικό λάθος της Μεσσηνίας, η οποία δεν μπόρεσε και δεν μπορεί να αξιοποιήσει το όνομα “ελιά Καλαμάτας”. Δεν χρειάζεται να έχεις διδακτορικό στο Μάρκετινγκ για να καταλάβεις ότι το διεθνώς αναγνωρίσιμο όνομα “ελιά Καλαμάτας” είναι εκείνο που θα μπορούσε να αποτελέσει το διαβατήριο των μεσσηνιακών προϊόντων προς τις διεθνείς αγορές. Δυστυχώς όμως, οι Μεσσήνιοι ξερόλες πίστευαν -γιατί έτσι τους άρεσε, χωρίς κανέναν επιστημονικό σχεδιασμό- ότι θα κατακτήσουν τις αγορές με το παγκοσμίως άγνωστο λάδι Καλαμάτας.
Διευκρινίζω για να προλάβω τους καλοθελητές: Δεν θεωρώ το λάδι προϊόν κατώτερο των ελιών. Οταν όμως έχεις ένα αναγνωρισμένο όνομα και προσπαθείς να καθιερώσεις ένα άλλο, μάλλον έχεις διαπράξει ένα στρατηγικό λάθος που δεν τολμάς ούτε να το ομολογήσεις.
Με απλά λόγια: Οι πόρτες για το μεσσηνιακό ελαιόλαδο θα άνοιγαν πιο εύκολα αν οι Μεσσήνιοι επιχειρηματίες και συνεταιριστές είχαν κατακτήσει τη διεθνή αγορά με το καταξιωμένο προϊόν “ελιά Καλαμάτας”. Δυστυχώς όμως ούτε καν ο Δήμος Καλαμάτας δεν αξιοποιεί το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας, και ενώ υπάρχει (σωστά) γιορτή για την αγκινάρα και την πατάτα, δεν υπάρχει καμιά εκδήλωση για το προϊόν που έκανε γνωστό το όνομα της πόλης σε όλο τον κόσμο. Επίσης δεν υπάρχει ούτε μια ελιά Καλαμών για να βλέπουν οι τουρίστες στους δρόμους της Καλαμάτας, ενώ υπάρχουν δεκάδες άλλα εξωτικά και ντόπια φυτά.
Πότε θα αξιοποιηθεί το ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας; Οταν επιχειρηματίες και πολιτικοί παραδεχτούν το λάθος τους και σταματήσουν να πιστεύουν ότι θα πλημμυρίσουν με λάδι την Κίνα».
Αυτά έγραφα σε αυτήν εδώ τη στήλη το Μάρτιο του 2016, και συμπλήρωνα το Σεπτέμβριο του 2017:
«... Τα οικονομικά συμφέροντα από τους άλλους νομούς, επειδή είναι μεγαλύτερα από τα μεσσηνιακά, αυξάνουν την πίεση προς την κυβέρνηση - και αν δεν κερδίσουν τώρα το όνομα “ελιά Καλαμάτας”, σίγουρα θα κάνουν μεγάλα βήματα για να το κατακτήσουν στο μέλλον. Στη Μεσσηνία δυστυχώς δεν είμαστε έτοιμοι ούτε καν για να ζητήσουμε αντισταθμιστικά οφέλη, σε περίπτωση που χάσουμε το αποκλειστικό προνόμιο να χρησιμοποιούμε το όνομα "ελιά Καλαμάτας". Προσωπικά δεν αποκλείω το ενδεχόμενο στο μέλλον να αγοράζουμε για τις χωριάτικες σαλάτες στη Μεσσηνία ελιές Καλαμών από την Αιτωλοακαρνανία.
Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου απλώς ανακοίνωσε ότι θα ενταχθεί στον εθνικό κατάλογο η “ελιά Καλαμάτας” ως συνώνυμο ποικιλίας ελιάς, ώστε να διευκολύνεται η εξαγωγή του προϊόντος στην ευρωπαϊκή και τη διεθνή αγορά.
Χάσαμε και την ελιά Καλαμάτας, πατριώτη. Δεν πειράζει όμως, θα αποκτήσουμε περιφερειακή τράπεζα, για να δανειζόμαστε προκειμένου να αγοράζουμε ελιές Καλαμάτας από το Αγρίνιο».
Η απόφαση Αποστόλου, για την οποία γράφαμε το 2017, αφύπνισε τους Μεσσήνιους καθώς όλοι αντιλήφθηκαν ότι κινδυνεύει η ύπαρξη του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας. Από την άλλη πλευρά, και η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δύσκολα θα αγνοήσει τις πιέσεις χιλιάδων ψηφοφόρων παραγωγών από άλλους νομούς. Στην πραγματικότητα όμως, η διατήρηση του ΠΟΠ Ελιά Καλαμάτας δεν θα κριθεί ούτε από μια υπουργική απόφαση ούτε στις αίθουσες των δικαστηρίων: Θα κριθεί από το μέγεθος της μεσσηνιακής παραγωγής και από την επιτυχία μιας ενδεχόμενης προσπάθειας ανάδειξης της Ελιάς Καλαμάτας ΠΟΠ σε "δούρειο ίππο" (έτσι χαρακτήρισε το προϊόν σε πρόσφατη έκθεσή της η Εθνική Τράπεζα), τόσο για την κατάκτηση της διεθνούς αγοράς όσο και για την προσέλκυση περισσότερων επισκεπτών από όλο τον κόσμο.
Ειλικρινά δεν ξέρω αν οι Μεσσήνιοι διδάχτηκαν από τα λάθη του παρελθόντος ή θα συνεχίσουν να βάζουν το κάρο μπροστά από το άλογο. Είμαι σίγουρος όμως ότι η Ελιά Καλαμάτας μπορεί να γίνει το διαβατήριο της Μεσσηνίας για τη διεθνή αγορά, και γι’ αυτό είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία η στήριξη της προσπάθειας του ΣΥΜΕΠΟΠ, της "Ενωσης Μεσσηνίας" και του "Νηλέα" για σύσταση Ομάδας Διαχείρισης και Προστασίας της Ελιάς Καλαμάτας ΠΟΠ. Εννοείται ότι η σύσταση της Ομάδας, ενώ είναι αναγκαία, δεν είναι ικανή να φέρει από μόνη της την άνοιξη στην αγορά. Χρειάζεται να αυξηθεί η μεσσηνιακή παραγωγή - και αυτό θα συμβεί μόνο αν οι Μεσσήνιοι συνειδητοποιήσουν ότι η ελιά Καλαμάτας όχι μόνο αποδίδει περισσότερα χρήματα από το λάδι, αλλά και ότι ανοίγει τις πόρτες για όλα τα υπόλοιπα προϊόντα.
Θανάσης Λαγός
