Και αυτό γιατί τα κόμματα της μεταπολίτευσης θα αναγκαστούν τελικά να συγκρουστούν μετωπικά είτε με τους... πελάτες τους είτε με τις υγιείς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους συνεπείς πολίτες. Σε κάθε περίπτωση, όποιος ισχυρίζεται ότι είναι εύκολη η λύση αυτών των δύο προβλημάτων μάλλον δεν έχει αντιληφθεί ότι τα δύσκολα... έρχονται - κι ότι η χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας ήταν μόνο η αρχή για τις πτωχεύσεις των επιχειρήσεων που θα δούμε τα επόμενα χρόνια.
Ας δούμε όμως λίγο τους αριθμούς, για να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος: Σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα, τα “κόκκινα” δάνεια που δεν αποπληρώνονται από φυσικά και νομικά πρόσωπα αγγίζουν τα 77 δισεκατομμύρια ευρώ. Ταυτόχρονα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο αγγίζουν τα 67,3 δισ. ευρώ, και τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι περίπου 16 δισ. ευρώ.
Δηλαδή, τα ληξιπρόθεσμα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία είναι 160,3 δισεκατομμύρια ευρώ, αγγίζοντας το 86,2% του ΑΕΠ της Ελλάδας.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, από τα τραπεζικά “κόκκινα” δάνεια, τα 42 δισ. ευρώ είναι επιχειρηματικά, τα 25 δισ. είναι στεγαστικά και τα 10 δισ. καταναλωτικά. Από τα 42 δισ. των επιχειρηματικών “κόκκινων” δανείων, εκτιμάται ότι τα 11 δισ. είναι μικρομεσαίων επιχειρήσεων, τα 20 μεσαίων και τα υπόλοιπα 11 δισ. μεγάλων επιχειρήσεων.
Είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι οι οφειλές αυτές είναι αδύνατον να αποπληρωθούν από τους οφειλέτες. Ετσι, το πρώτο θέμα που τίθεται είναι ποιος θα πληρώσει αυτά τα χρέη που δημιούργησαν η πλεονεξία των τραπεζιτών και το πελατειακό κράτος, και τα οποία θα “κουρευτούν” αναγκαστικά για να μην καταρρεύσει όλο το σύστημα. Ανεξάρτητα από τις απαντήσεις που δίνουν τα κόμματα για επικοινωνιακούς λόγους, τελικώς τη... νύφη θα την πληρώσουν αργά η γρήγορα οι συνεπείς φορολογούμενοι και ίσως οι καταθέτες. Για να μην επαναστατήσουν όμως, δεν θα πληρώσουν άμεσα τη ζημιά, αλλά σε βάθος χρόνου και σε πολλές δόσεις. Ετσι κι αλλιώς αυτή την περίοδο τα συγκεκριμένα υποζύγια αδυνατούν να σηκώσουν περισσότερα βάρη - οπότε η επιβολή νέων φορών απλώς θα πυροδοτούσε και νέες στάσεις πληρωμών, και νέα "κόκκινα" δάνεια.
Με άλλα λόγια: Κάποια στιγμή οι τράπεζες θα “κουρέψουν” μέρος των δανείων των βιώσιμων επιχειρήσεων και θα διαγράψουν τα χρέη όσων θα πτωχεύσουν, εγγράφοντας αντίστοιχες ζημιές στους ισολογισμούς τους. Ως αποτέλεσμα οι τράπεζες θα χρειαστούν στη συνέχεια νέα ανακεφαλαιοποίηση. Ετσι τα χρέη τελικώς θα τα πληρώσουν οι φορολογούμενοι, καθώς το κράτος θα καταβάλει τα ποσά που απαιτούνται για να μη χρεοκοπήσουν τα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα, που δημιουργήθηκαν για να... μην χρεοκοπήσουν οι τράπεζες που συγχωνεύτηκαν.
Για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, τα πράγματα είναι ακόμα πιο απλά, αλλά και πιο επώδυνα: Θα τα αναλάβουν... όλα οι συνεπείς φορολογούμενοι, αφού κανένας δεν συζητά ενδεχόμενη μείωση του δημόσιου τομέα ή των συντάξεων. Βεβαίως μακροπρόθεσμα -και υπό άλλες πιο δραματικές συνθήκες- τόσο το Δημόσιο όσο και οι συντάξεις τελικώς θα συρρικνωθούν, όμως αυτό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία, που όποιος τη διηγείται σήμερα χαρακτηρίζεται αυτομάτως... νεοφιλελεύθερος, μνημονιακός και τροϊκανός.
Εδώ θα διακινδυνεύσω απλώς την πρόβλεψη ότι τις αποφάσεις για τη μείωση των συντάξεων και τη συρρίκνωση του Δημοσίου τελικά θα τις λάβουν οι πιο φανατικοί κρατιστές, αντιμνημονιακοί και αντιτροϊκανοί. Θα τους έχει... ανοίξει το δρόμο ο πρώην κρατιστής, αντιμνημονιακός και αντιτροϊκανός, ο σημερινός πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Οπως και σε κείνον άνοιξε αντίστοιχα το δρόμο ο κρατιστής, αντιμνημονιακός και αντιτροϊκανός πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου.
Πριν φτάσουμε όμως στη νέα μείωση των συντάξεων και στην πραγματική συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, ο κ. Σαμαράς θα κληθεί να αναδιαρθρώσει τον επιχειρηματικό χάρτη της Ελλάδας, δίνοντας τη χαριστική βολή στα βαμπίρ που πίνουν το αίμα της οικονομίας. Το τραγικό -με την κυριολεκτική σημασία του όρου- είναι ότι ο κ. Σαμαράς θα κληθεί να δώσει τη χαριστική βολή τόσο σε επιχειρήσεις που στήριξαν το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης, όσο και σε φίλους του επιχειρηματίες που τον στήριξαν για να γίνει πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και πρωθυπουργός της Ελλάδας. Είναι δε απολύτως σίγουρο ότι ο ίδιος θα ήθελε -όπως και η πλειοψηφία των πολιτικών- να έχει και την πίτα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο, σώζοντας την οικονομία χωρίς να δυσαρεστήσει κανέναν. Ανεξάρτητα όμως από τις επιθυμίες και τις προσδοκίες του σημερινού και των αυριανών πρωθυπουργών, υπάρχουν οι αριθμοί, που δείχνουν ότι ένα τμήμα του ιδιωτικού τομέα θα καταρρεύσει κάτω από το βάρος των χρεών, και δεν ωφελεί καμιά προσπάθεια διάσωσής του.
Κάθε απόπειρα διάσωσης των επιχειρήσεων-ζόμπι θα καταστρέψει όχι μόνο τις υγιείς επιχειρήσεις, αλλά και την άμεση προοπτική ανάπτυξης της οικονομίας. Ετσι θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες κατάρρευσης του οικονομικού και πολιτικού συστήματος, που πασχίζει να διατηρηθεί όρθιο καθυστερώντας τις δυσάρεστες για αυτό αποφάσεις. Αλλά και στην αντίθετη περίπτωση, η χαριστική βολή στα επιχειρηματικά ζόμπι θα φέρει επίσης σαρωτικές μεταβολές, τόσο στον επιχειρηματικό όσο και στον πολιτικό χάρτη, αφού η πολιτική ελίτ δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τη στήριξη της οικονομικής ελίτ που τη χρηματοδότησε, τη χρηματοδοτεί και την προβάλλει από τη λήξη του Εμφυλίου μέχρι σήμερα.
Επιχειρηματίες και πολιτικοί θα συνεχίσουν λοιπόν να χορεύουν μαζί ως το... Ζάλογγο, κάτω απ' τους ήχους της μπάντας των “κόκκινων” δανείων - και κανένας δεν μπορεί να τους σώσει.
lathanasis@yahoo.gr
θανάσης Λαγός
