Αν δει κανείς τη λίστα με τα 36 χρηματοδοτούμενα έργα θα διαπιστώσει ότι 7 αφορούν τουριστικά καταλύματα και επιχειρήσεις του συγκεκριμένου κλάδου, 24 είναι έργα δήμων και αφορούν από παζάρι αντικών μέχρι αγορά εξοπλισμού για βρεφονηπιακό σταθμό και μένουν 5 έργα που αφορούν επενδύσεις στον αγροτικό τομέα και ειδικότερα τη μεταποίηση. Τα στοιχεία αυτά τι δείχνουν; Αυτό που όλοι γνωρίζουμε εδώ και χρόνια, ότι οι πόροι της Ευρωπαϊκής Ενωσης συνεχίζουν να μην αξιοποιούνται παραγωγικά και γι’ αυτό ευθυνόμαστε αποκλειστικά εμείς.
Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης προφανώς και δεν έγινε ούτε για να χρηματοδοτηθεί το παζάρι αντίκας ούτε για να αγοραστούν έπιπλα για βρεφονηπιακούς σταθμούς. Τα έργα αυτά μπήκαν στα πλαίσια της στήριξης του αγροτικού χώρου αλλά αυτές οι δράσεις δεν παράγουν επιπλέον εισόδημα στην περιοχή. Δεν είναι δηλαδή επενδύσεις παραγωγικές μιας και δεν αυξάνουν το εισόδημα των κατοίκων της περιοχής και δεν έχουν κανένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.
Η αδυναμία αξιοποίησης των πόρων της Ε.Ε. με παραγωγικό τρόπο είναι το μεγάλο πρόβλημα της ελληνικής πολιτικής, δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Το πρόβλημα ξεκινά καταρχήν από την καθυστέρηση που πάντα παρατηρείται στην πρώτη φάση εκπόνησης των προγραμμάτων. Η καθυστέρηση οδηγεί στη συνέχεια σε εσπευσμένες και σπασμωδικές κινήσεις στη λογική “όποιος προλάβει…” για να μην χαθούν οι πόροι! Οταν φτάνεις στο “όποιος… προλάβει” προτιμάς να βάζεις έργα δημόσιων φορέων όπως οι δήμοι για να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο και να μην κατηγορηθείς για διαπλοκή ή για προώθηση επενδύσεων του φίλου και του ξαδέρφου. Το πολύ- πολύ να ενισχύσεις το “φίλο” δήμαρχο ή να αγοράσεις ψηφαλάκια από την επίδειξη ενδιαφέροντος για την περιοχή. Αποτέλεσμα αυτής της λογικής είναι να επιλέγονται λίγες ιδιωτικές επενδύσεις οι οποίες εκτός των άλλων επωμίζονται και υψηλό κόστος κατάθεσης φακέλου και διεκπεραίωσης της όλης διαδικασίας.
Το κλίμα που έχει δημιουργηθεί κατά των ιδιωτικών επενδύσεων -όπου ο ιδιώτης επενδυτής θα πρέπει να αποδεικνύει κάθε στιγμή ότι δεν είναι απατεώνας- οδηγεί σε αυτού του είδους την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Οταν για να ξεκινήσει ένας νέος μια δουλειά στην παραγωγή και τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων και να τύχει επιδότησης από ευρωπαϊκό πρόγραμμα θα πρέπει να προσκομίσει σε φωτοτυπία μέχρι και του παππού του την κηδεία, όταν για να χρηματοδοτηθεί θα πρέπει να βάλει το μισό χωριό ενέχυρο και το άλλο μισό εγγυητές, είναι προφανές ότι αντί για χρηματοδότηση παραγωγικών επενδύσεων θα φτιάχνουμε ντοκιμαντέρ για τις περιοχές Natura! Και εννοείται ότι όσο πιο αυστηρό, γραφειοκρατικό και πολύπλοκο κάνει κάποιος το σύστημα, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο χώρος για τη δράση συστημάτων διαπλοκής και διαφθοράς.
Το πρόβλημα είναι λοιπόν δομικό. Δεν είναι δηλαδή ζήτημα προσώπων, οπότε αρκεί να φύγουν οι διεφθαρμένοι και να έρθουν οι άγιοι Πατέρες και το πρόβλημα να λυθεί. Δεν γίνεται έτσι αυτό, γιατί δεν λειτουργεί έτσι το σύστημα το οποίο είναι λερναία ύδρα. Η δομή θέλει αλλαγή. Το πρώτο που απαιτείται είναι η αλλαγή της αντιμετώπισης των επενδύσεων. Η χρηματοδότηση της ιδέας και η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας ειδικά των νέων είναι το κλειδί για να βγει η χώρα από την κρίση. Αυτό απαιτεί μηχανισμό που θα δίνει χρήμα όχι σε αυτόν που έχει τρόπο να εξασφαλίζει τις σφραγίδες από το δαίδαλο του Δημοσίου αλλά από αυτόν που έχει μια καλή επιχειρηματική ιδέα. Το πώς θα επιλεγεί αυτός με αντικειμενικά και διάφανα κριτήρια, μπορεί να βρεθεί, γίνεται και άλλου και λειτουργεί… Το ζήτημα είναι αν υπάρχει πολιτική βούληση να στραφούμε σε επιχειρηματίες και σε νέες ιδέες. Οσο βλέπουμε την επιχειρηματικότητα με αρνητικό μάτι και νομίζουμε ότι η ανάπτυξη θα έρθει από τους δήμους και το Δημόσιο, θα συνεχίζουμε να απορροφούμε πόρους από προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης και θα φτιάχνουμε με αυτούς αντί για αγροτικά προϊόντα αντίκες.
panagopg@gmail.com
