Τα ερωτήματα αυτά τα έθεσα μέσω της “Ε” πριν ο περιφερειάρχης Πέτρος Τατούλης ανακοινώσει επισήμως ότι τα εργοστάσια επεξεργασίας των απορριμμάτων θα δημιουργηθούν -πού αλλού;- εκτός θεσμοθετημένων περιοχών. Εννοείται βεβαίως ότι δεν περίμενα απάντηση, αφού γνωρίζω πολύ καλά ότι οι μισοί Ελληνες πολιτικοί αντιμετωπίζουν τον χωροταξικό σχεδιασμό ως μια ακόμα ανοησία των “κουτόφραγκων”, και οι άλλοι μισοί ως ευκαιρία για ψηφοθηρία μέσω... τροπολογιών, ερμηνευτικών διατάξεων, παρεκκλίσεων και συμπληρωματικών προεδρικών διαταγμάτων. Εννοείται επίσης ότι από έναν παλαιοκομματικό πολιτικό όπως ο κ. Τατούλης δεν περίμενα να ανακοινώσει κάτι διαφορετικό από αυτά που ανακοίνωσε για τη διαχείριση των σκουπιδιών στην Πελοπόννησο. Ουσιαστικά λοιπόν ο κ. Τατούλης την περασμένη Παρασκευή, ανακοινώνοντας ότι εργοστάσια διαχείρισης απορριμμάτων θα δημιουργηθούν τελικά στην Καλλιρρόη, στην Παλαιόχουνη και στον Ευρώτα, έδωσε το σύνθημα για ν' ανοίξει ο χορός των συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας, μαζί μ' έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης μεταξύ τοπικών αρχόντων και πολιτικών, για το ποιος είναι πιο ανευθυνοαρμόδιος για τη χωροθέτηση των σκουπιδοεργοστασίων.
Πραγματικά δεν με ενδιαφέρει κι ούτε θέλω να ψάξω ποιος είναι περισσότερο ανεύθυνος και ποιος λιγότερο αρμόδιος για τη χωροθέτηση των σκοπιδοεργοστασίων. Ενα γνωρίζω μόνο, και αυτό μου αρκεί: Η πολυνομοθεσία είναι ο συνταγματικός χάρτης του πελατειακού κράτους και της διαφθοράς, γι' αυτό στην Ελλάδα όλα είναι ασαφή και ανοιχτά σε πολλαπλές ερμηνείες. Γιατί αν ο νόμος όριζε σαφέστατα ότι απαγορεύεται η λειτουργία όλων των εργοστασίων εκτός των βιομηχανικών περιοχών, το άρθρο αυτό δεν θα χρειαζόταν καν να γραφτεί. Ομως στην Ελλάδα, ενώ με νόμο χωροθετούνται βιομηχανικές περιοχές, με άλλο νόμο -ή και με τον ίδιο- ορίζονται οι εξαιρέσεις που επιτρέπουν την ίδρυση και λειτουργία εργοστασίων στη... μισή Ελλάδα. Δεν σταματάει όμως εδώ η πολυνομία: Κάθε τρεις και λίγο ψηφίζονται νέοι νόμοι, εκδίδονται προεδρικά διατάγματα και αποφάσεις δημοτικών συμβουλίων που επιτρέπουν την ίδρυση και λειτουργία εργοστασίων... και στην υπόλοιπη μισή Ελλάδα. Ετσι λοιπόν θεωρητικώς επιτρέπεται να δημιουργηθούν εργοστάσια παντού στην Ελλάδα. Θεωρητικώς· γιατί στην πράξη δεν επιτρέπεται πουθενά - αφού παντού υπάρχει κάποιος οικισμός ή τρεις-τέσσερις μεμονωμένες κατοικίες που έχουν χτιστεί εκεί όπου δεν μπορεί να φανταστεί ο... Ευρωπαίος, ο οποίος αγνοεί την εκτός σχεδίου δόμηση.
Τι συμβαίνει τελικά στην πράξη; Αυτά που γνωρίζουμε όλοι: Αυθαίρετα και... μαύρες σημαίες σε όλη την Ελλάδα. Από την Κερατέα ως την Καλλιρρόη και από τις Σκουριές ως το Χωματερό.
Η Ελλάδα γέμισε με αυθαίρετα και μαύρες σημαίες επειδή δεν υπάρχει ουσιαστικός χωροταξικός σχεδιασμός. Τα χωροταξικά σχέδια, που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα την πρώτη δεκαετία του 2000, είναι στην πραγματικότητα εκθέσεις ιδεών με ένθετη βιβλιογραφία μελλοντικών προεδρικών διαταγμάτων για τον καθορισμό των χρήσεων γης και της πολεοδόμησης. Η κατάσταση αυτή εξυπηρετεί τόσο τους πολιτικούς ντενεκέδες που δεν έχουν θέση σε ένα πολιτικό σύστημα χωρίς πελατειακές σχέσεις, όσο και τους πελάτες τους που βάζουν πάντα το κοντόφθαλμο συμφέρον τους πάνω από το κοινό καλό. Γι' αυτό η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί μέχρι να φτάσει στο... απροχώρητο: Μόνο όταν η χώρα πιάσει πάτο θα ανοίξει σοβαρά η συζήτηση και για τα χωροταξικά σχέδια.
Αυτό βεβαίως είναι το... αισιόδοξο σενάριο. Γιατί αν τελικώς επικρατήσουν οι συμμορίες του απαισιόδοξου σεναρίου, πολύ φοβάμαι πως η Ελλάδα θα περάσει στην Ιστορία ως ένα κράτος που ανάμεσα στις πολλές του αναπηρίες δεν απέκτησε ποτέ και χωροταξικό.
Θανάσης Λαγός
lathanasis@yahoo.gr
