Η συζήτηση για νομιμοποίηση λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα έχει ανοίξει και όλα δείχνουν ότι σύντομα θα έχουμε νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης. Το άρθρο 16 του Συντάγματος θα παρακαμφθεί μέσω διακρατικών συμφωνιών και προβλέψεων του ευρωπαϊκού Δικαίου. Η νομοθετική ρύθμιση θα κριθεί από το ΣτΕ και πιθανότατα θα λάβει το «πράσινο φως». Εκτιμάται ότι αν όχι από την επόμενη, τη μεθεπόμενη ακαδημαϊκή χρονιά θα έχουν «φυτρώσει» αρκετά ιδιωτικά πανεπιστήμια στη χώρα. Στη συνέχεια θα έρθει και η τυπική αναθεώρηση του άρθρου 16 και θα νομιμοποιηθεί ολοκληρωτικά κάτι που ήδη θα ισχύει και θα εφαρμόζεται.
Ιδιωτικά πανεπιστήμια λειτουργούν και τώρα μέσα από προπαρασκευαστικά έτη σε διάφορα κολέγια, τα οποία αφορούν τα 2/3 των σπουδών, απλώς το γνωρίζουν λίγοι και η… επισφάλεια λειτουργεί ανασταλτικά για τους πολλούς. Εκεί που γίνεται όμως το μεγάλο πάρτι είναι οι σπουδές Ελλήνων στα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου, τα οποία κάνουν χρυσές δουλειές και δίνουν πτυχία και μεταπτυχιακά σε ειδικότητες υψηλής ζήτησης. Αυτό που γίνεται στην Κύπρο είναι ενδεικτικό τού τι θα συμβεί μελλοντικά στην Ελλάδα και πρέπει να κινητοποιήσει τους πάντες.
Η απαγόρευση ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα είναι εκτός εποχής. Με την Κύπρο να δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να πάρει πτυχίο σπουδάζοντας στη μητρική του γλώσσα δεν υπάρχει πλέον κανένα δίλημμα. Όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα θα στέλνουν το παιδί τους στην Κύπρο και μιλάμε πια για τη μεσαία τάξη. Με βάση την πραγματικότητα δεν βλέπουμε κανένα λόγο να μην δίνεται η ίδια δυνατότητα στη χώρα μας.
Το μόνο που επιτυγχάνεται με την ισχύουσα απαγόρευση είναι να χάνονται χρήματα από την ελληνική οικονομία και πολλοί νέοι να στερούνται την ευκαιρία. Να σημειωθεί ότι μέσα από μια τέτοια εξέλιξη θα δοθεί η δυνατότητα να επιστρέψουν στη χώρα εκατοντάδες νέοι επιστήμονες που τώρα στελεχώνουν πανεπιστήμια στην Κύπρο και την υπόλοιπη Ευρώπη. Ενώ ανοίγει ταυτόχρονα ο δρόμος μέσα από τις ευέλικτες διαδικασίες του ιδιωτικού τομέα να υπάρξει προσέλκυση φοιτητών από άλλες χώρες. Πρόκειται για μια νέα αγορά όσο και αν αυτό ακούγεται… σκληρό. Τα πράγματα έχουν πάρει πλέον την πορεία τους. Θα γίνει και στην Ελλάδα αυτό που έχει συμβεί εδώ και χρόνια στον υπόλοιπο κόσμο.
Το ζήτημα είναι όλο αυτό να μην γίνει άναρχα και τσαπατσούλικα, όπως γίνονται πάντα οι αλλαγές στη χώρα μας. Να μην απαξιωθούν δομές και επενδύσεις του Δημοσίου και να μην μοιράζονται πτυχία από πανεπιστήμια που στεγάζονται στον όροφο μιας πολυκατοικίας. Οι προϋποθέσεις που θα τεθούν θα πρέπει να είναι αυστηρές και να οδηγούν σε αναβαθμισμένες σπουδές και όχι σε αρπαχτές. Να ενισχύουν και να αναβαθμίζουν ταυτόχρονα τα δημόσια πανεπιστήμια, τα οποία θα πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν ευκαιρίες σε όλους και να επιβάλουν τον πήχη ποιότητας.
Αυτά τα κωμικοτραγικά που ζούμε τις τελευταίες ημέρες με την περιβόητη Πανεπιστημιακή Αστυνομία είναι απόδειξη αποτυχίας του κράτους να παρέμβει ουσιαστικά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ένα κράτος που δεν μπορεί να αποφασίσει ούτε το πώς θα φυλάξει το πανεπιστήμιο και πώς θα προασπίσει την ελεύθερη και απρόσκοπτη λειτουργία του, έχει αποτύχει. Το ερώτημα είναι αν αυτό το κράτος θα μπορέσει να θέσει κανόνες σε οικονομικά συμφέροντα, ώστε να μην οδηγηθούμε σε εμπόριο «χαρτιών» χωρίς κανένα αντίκρισμα. Δεν είμαστε αισιόδοξοι, αλλά δεν μπορεί να καλύπτεται η συγκεκριμένη αδυναμία μέσα από την άρνηση στην πραγματικότητα. Οι μάχες οπισθοφυλακής μόνο κόστος έχουν. Τα πράγματα θα εξελιχθούν και προφανώς θα βρεθεί σημείο ισορροπίας.
Δεν χωρά αμφιβολία ότι οι εξελίξεις θα έχουν και αρνητικό τοπικό αντίκτυπο αν δεν υπάρξουν κινήσεις που να θωρακίζουν την ύπαρξη του Πανεπιστημίου στην περιοχή. Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων θα θέσει υπαρξιακά ζητήματα στα δημόσια περιφερειακά πανεπιστήμια. Πόσοι Αθηναίοι θα επιλέξουν να σπουδάσουν μετακομίζοντας στην Καλαμάτα, τη Σπάρτη και την Τρίπολη, όταν θα έχουν δυνατότητα να το κάνουν στο σπίτι τους με το ίδιο περίπου κόστος και σε αντικείμενο της πρώτης επιλογής τους; Ελάχιστοι. Αυτό αργά ή γρήγορα θα αποτυπωθεί και σε τοπικό επίπεδο.
Οι αλλαγές που έρχονται αφορούν συνολικά την εκπαίδευση. Σε βάθος χρόνου θα υπάρξει απεξάρτηση του λυκείου από τις πανελλαδικές εξετάσεις και θα μειωθεί και η ανάγκη για φροντιστήρια και ιδιαίτερα. Εννοείται ότι όλα αυτά δεν θα γίνουν άμεσα και είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν νέες στρεβλώσεις. Το σίγουρο είναι ότι τα πράγματα θα αλλάξουν. Στο χέρι μας είναι να ελαχιστοποιήσουμε έγκαιρα τους κινδύνους και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες.
panagopg@gmail.com
