Το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών μετατρέπεται σε καταλύτη πολιτικών εξελίξεων. Ο πρωθυπουργός και η Ν.Δ. θεώρησαν ότι οι εκλογές έκλεισαν το ζήτημα, αλλά οι εξελίξεις αποδεικνύουν ότι δεν είναι έτσι. Ο άδικος χαμός 57 ανθρώπων στα Τέμπη αποτελεί ανοικτή πληγή για τους πολίτες, οι οποίοι ανέμεναν μάταια να αποδοθούν ευθύνες. Η κυβέρνηση με μια σειρά λανθασμένους χειρισμούς, λόγω της πολιτικής της παντοδυναμίας, εξόργισε τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Οι πολίτες θεωρούν ότι υπάρχει προσπάθεια συγκάλυψης για να μεταβιβαστεί το σύνολο της ευθύνης στον μοιραίο σταθμάρχη Λάρισας, προκειμένου να βγουν όλοι οι άλλοι «λάδι» και κυρίως ο τότε υπουργός Κώστας Καραμανλής.
Η ύπαρξη πολιτικών ευθυνών είναι αδιαμφισβήτητη. Η μετάταξη του σταθμάρχη και η τοποθέτησή του στο συγκεκριμένο σταθμό, η εγκατάλειψη των υποδομών του σιδηροδρόμου και η αδιαφορία στις προειδοποιήσεις, ακόμα και μέσα στη Βουλή λίγες ημέρες πριν, ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί φέρνει δυστύχημα, είναι πολιτικές ευθύνες που δεν παραγράφονται. Η επανεκλογή Καραμανλή παρουσιάστηκε ως πολιτική δικαίωση, κάτι που θεωρήθηκε πρόκληση. Οι πολιτικές ευθύνες αποδίδονται όταν ο πολιτικός πάει σπίτι του και αυτό δεν συνέβη, γιατί τα πελατειακά δίκτυα των πολιτικών τζακιών έχουν τη δύναμη να συγχωρούν και να ξεπλένουν.
Ο Καραμανλής δεν είναι ένας τυχαίος πολιτικός που του έτυχε στραβή στη βάρδιά του. Οι πολίτες στο πρόσωπό του θυμήθηκαν τον προηγούμενο Καραμανλή, ο οποίος παρέδωσε μια χρεοκοπημένη χώρα και μετά… σιώπησε για πάντα. Είδαν δηλαδή ένα πολιτικό τζάκι, που προφανώς έχει ευθύνη για όσα διαχρονικά συμβαίνουν στη χώρα. Το ίδιο συνέβη παλιότερα με τον Παπανδρέου και είναι πλέον θέμα χρόνου να συμβεί και με τον Μητσοτάκη -το μήνυμα ήδη στάλθηκε μέσω Μπακογιάννη. Ο ανιψιός ή ο γιος δεν είναι πολιτικό προσόν και η θέση στην πολιτική δεν μπορεί να κληρονομείται.
Όλοι αντιλαμβάνονται ότι οι διαχρονικές αδυναμίες δεν αντιμετωπίζονται με πολιτικούς γόνους. Χρειάζονται νέα πρόσωπα και προσεγγίσεις, για να πάνε τα πράγματα μπροστά. Το δυστύχημα των Τεμπών επανήλθε στην επικαιρότητα σε μια φάση που η ακρίβεια πιέζει τους πολίτες και κάνει δύσκολη την καθημερινότητά τους. Δεν πρόκειται δηλαδή για αντίδραση μόνο σε σχέση με τους χειρισμούς στο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά για μια γενικότερη δυσφορία κατά των κυβερνητικών επιλογών.
Η επικράτηση Μητσοτάκη στις εκλογές στηρίχθηκε στο αφήγημα της οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Οι πολίτες θεώρησαν ότι αν συνεχιστεί η πορεία προς την κανονικότητα θα υπάρξει βελτίωση στην καθημερινότητά τους, με ταυτόχρονη προοπτική περαιτέρω ευημερίας στο μέλλον. Οι ελπίδες κάθε μέρα που περνά, διαψεύδονται. Η ακρίβεια συμπιέζει τα πενιχρά, έτσι και αλλιώς, εισοδήματα χωρίς να υπάρχει προοπτική βελτίωσης. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να ζουν με επιδόματα ελεημοσύνης. Όσοι έδωσαν μάχη για να μείνει η χώρα στην Ε.Ε. απαιτούν σύγκλιση και όχι αγώνα για την τελευταία θέση με τη Βουλγαρία! Την ίδια ώρα η αλαζονεία, τα παιχνίδια με οικονομικούς παράγοντες της εγχώριας ολιγαρχίας και ο καθεστωτισμός ως πρακτική, δημιουργούν επιπρόσθετη αποστροφή, ειδικά σε όσους θεωρούν κατάκτηση την τοποθέτηση της χώρας στο δυτικό κόσμο.
Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί σε επίπεδο κοινωνίας δημιουργεί ένα νέο πολιτικό τοπίο. Η κατακερματισμένη αντιπολίτευση με αφορμή το δυστύχημα των Τεμπών ενοποιήθηκε και συγκρότησε μέτωπο απέναντι στην πολιτική κυριαρχία Μητσοτάκη. Η πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης έδωσε τη δυνατότητα στην αντιπολίτευση, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, να θέσει αυτή την πολιτική ατζέντα και να εξαναγκάσει σε παραίτηση δύο κορυφαίους υπουργούς του Μαξίμου. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη ήττα Μητσοτάκη. Το γεγονός αυτό δεν απειλεί βεβαίως την κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά πιθανότατα θα αποδειχθεί καθοριστικό σημείο καμπής.
Το επόμενο διάστημα και μέχρι τις ευρωεκλογές η πολιτική αντιπαράθεση δύσκολα θα απομακρυνθεί από τα θέματα που έχουν τεθεί από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η κυβέρνηση έχει βεβαίως επικοινωνιακή υπεροπλία και ισχυρούς μηχανισμούς για να θέσει άλλα θέματα, αλλά η συζήτηση δύσκολα μπορεί να εκτραπεί από τα ζητήματα οικονομίας και απόδοσης δικαιοσύνης. Μέσα σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών αποκτά ιδιαίτερη αξία και σημασία. Το πιθανότερο είναι να έχουμε ένα νέο πολιτικό τοπίο μέσα από τον πολυκερματισμό όλου του πολιτικού συστήματος.
panagopg@gmail.com
